Mae rhaglen frechu Covid-19 bellach ar y gweill yn Abertawe a Chastell-nedd Port Talbot

Mae meddygfeydd ledled Abertawe a Chastell-nedd Port Talbot yn ymuno â rhaglen frechu Covid-19.

Mae clystyrau gofal sylfaenol (grwpiau o feddygfeydd teulu sy'n cyd-weithio) bellach wedi dechrau cyflwyno brechiadau i breswylwyr mewn cartrefi gofal.

Yn ogystal, bydd meddygfeydd unigol ar draws Abertawe a Chastell-nedd Port Talbot yn dechrau gwahodd pobl eraill dros 80 oed nad ydynt yn byw mewn cartrefi gofal, ond sy'n dal i fyw gartref neu rywle arall yn y gymuned, i gael eu brechu.

Mae cynlluniau bellach yn cael eu cwblhau i allu cynnig brechiadau mewn meddygfeydd lleol. Rydym yn obeithiol y bydd y mwyafrif o feddygfeydd yn cychwyn tua diwedd yr wythnos nesaf ac yn cynnig brechlynnau yn y cyfnod hyd at ddiwedd mis Ionawr.

Fodd bynnag, gofynnir i bobl beidio â chysylltu â'u meddygfa ar hyn o bryd, gan na fyddant mewn sefyllfa i gadarnhau'r manylion. Bydd meddygfeydd yn cysylltu'n uniongyrchol â chleifion pan ddaw eu tro.

Ac yr wythnos hon, cafodd bron i 40 o gleifion bregus arhosiad hirach â dementia yn Ysbyty Cefn Coed frechiadau i'w hamddiffyn.

Ddydd Mawrth (5 Ionawr) bu Clwstwr Gofal Sylfaenol Afan y cyntaf ym Mae Abertawe i ddechrau brechu preswylwyr cartrefi gofal yn ei ardal. Dan arweiniad Dr Mark Goodwin, (yn y llun uchod) o Feddygfa Grŵp Cwm Afan, mae disgwyl i dros 300 o frechiadau gael eu rhoi mewn cartrefi gofal yn ardal Port Talbot yr wythnos hon. Bydd y clystyrau eraill yn dilyn yr un peth yn ystod yr wythnos nesaf.

Hyd yn hyn mae tua 8,400 o weithwyr rheng flaen y GIG a gweithwyr gofal cymdeithasol yn Abertawe a Chastell-nedd Port Talbot eisoes wedi derbyn y cyntaf o'u dau frechiad a drefnwyd.

Erbyn diwedd mis Ionawr, bwriedir y bydd pob un o’r 23,000 o staff iechyd a gofal cymdeithasol rheng flaen yn Abertawe a Chastell-nedd Port Talbot wedi cael cynnig eu brechiad cyntaf, gan helpu i ddiogelu nid yn unig y gweithwyr eu hunain, ond y gwasanaethau allweddol y maent yn eu darparu.

Mae'r Flwyddyn Newydd wedi dod â chyfleoedd newydd yn y frwydr yn erbyn Covid - gyda degau o filoedd yn fwy o frechiadau wedi'u trefnu ar gyfer y misoedd i ddod ar draws Bae Abertawe.

Dechreuodd brechiadau ym mis Rhagfyr, gyda darpariaethau cyntaf y brechlynnau Pfizer / BioNTech yn cael eu rhoi yn Ysbyty Treforys i weithwyr gofal iechyd rheng flaen.

Mae ysbytai Singleton, Cefn Coed ac Ysbyty Maes y Bae hefyd wedi cael eu defnyddio i roi'r brechlynnau Pfizer i weithwyr gofal iechyd a gweithwyr gofal cymdeithasol rheng flaen.

Nawr, o'r wythnos hon, derbyniwyd darpariaeth o frechlyn AstraZeneca Rhydychen, sy'n nodi dechrau rhoi brechiadau yn ehangach i'r gymuned, gan fod y logisteg o amgylch y brechlyn penodol hwn yn ei gwneud hi'n haws ei reoli a'i gludo.

Er y bydd hi'n fisoedd lawer cyn i'r holl frechlynnau sydd eu hangen i amddiffyn ein cymunedau lleol gael eu gweinyddu ledled y rhanbarth, mae rhaglen frechu Bae Abertawe bellach yn symud ymlaen ar gyflymder cynyddol. Mae graddfa'r rhaglen frechu yn ddigynsail, ac mae'r cynllunio cyflenwi yn gymhleth, gan ymateb i'r sefyllfa bandemig hylif sy'n symud yn gyflym.

Bydd saith clwstwr gofal sylfaenol arall Bae Abertawe yn dilyn Clwstwr Afan o'r wythnos nesaf ymlaen ac yn dechrau brechu mewn cartrefi gofal yn eu cymunedau lleol. (Rhoddir y brechiadau hyn ar gyflymder, ond os yw rhywun wedi profi'n bositif am Covid-19, mae angen bwlch o 28 diwrnod rhwng y prawf a brechiad, a allai achosi oedi cyn i rai unigolion dderbyn eu dos cyntaf.)

Hefyd, mae'r rhan fwyaf o feddygfeydd  yn rhanbarth Bae Abertawe bellach wedi cytuno i frechu eu cleifion dros 80 oed sy'n byw yn y gymuned. Gwahoddir y cleifion hyn i ddod i'w meddygfa leol i gael eu brechu, neu os ydynt yn gaeth i'w cartrefi, caiff y brechlyn ei ddanfon atynt. Lle nad oes brechiadau ar gael mewn meddygfa, gwahoddir cleifion i un o'n canolfannau brechu.

Ar gyfer cleifion eraill, bydd dwy ganolfan frechu newydd yng Nghanolfan Gorseinon ac Orendy Margam yn cynnig gwasanaeth. Rydym yn gobeithio y bydd y ddwy ganolfan hon yn gwbl weithredol yn fuan.

Unwaith y bydd pobl dros 80 oed wedi'u brechu bydd y rhaglen yn symud ymlaen i'r grŵp mwyaf agored i niwed nesaf, y rhai sy'n 75 oed neu'n hŷn *.

Dywedodd Dr Keith Reid, Cyfarwyddwr Iechyd Cyhoeddus BIP Bae Abertawe:

“Rydyn ni wedi gwneud dechrau da, gan fod tua hanner y gweithwyr iechyd a gofal cymdeithasol rheng flaen yn Abertawe a Chastell-nedd Port Talbot yn debygol o fod wedi cael eu brechiadau cyntaf erbyn diwedd yr wythnos hon, a gobeithio bod y mwyafrif helaeth ohonyn nhw erbyn mis Chwefror.

“Mae hyn yn gynnydd i’w groesawu’n fawr, gan fod y bobl hyn ar y risg bersonol uchaf o ddal Covid-19 oherwydd eu bod yn gweithio’n agos gyda chleifion yn eu swyddi o ddydd i ddydd.

“Mae eu brechu’n gynnar nid yn unig yn amddiffyn eu hiechyd, ond hefyd yn amddiffyn y gwasanaethau iechyd a gofal cymdeithasol y maent yn eu darparu.

“Nawr, rwy’n falch iawn o ddweud ein bod mewn sefyllfa i gynyddu'r rhaglen frechu, wrth ddarparu brechlyn AstraZeneca Rhydychen.

“Mae'n galonogol iawn gweld brwdfrydedd ein cydweithwyr mewn gofal sylfaenol sy'n awyddus i ddechrau brechu yn y gymuned, felly gyda'n gilydd gallwn ddiogelu'r bobl fwyaf agored i niwed yn gyflym.

“Bydd ein canolfannau brechu newydd a ddaw ar-lein yn fuan hefyd yn gwneud gwahaniaeth mawr.”

Dywedodd Cyfarwyddwr Meddygol Gofal Sylfaenol, Dr Anjula Mehta:

“Rwy’n falch iawn o weld bod ein rhaglen frechu bellach ar y gweill, ac mae Gofal Sylfaenol yn falch o chwarae rhan yn y broses gyflwyno hon. Rydym yn gofyn i bobl fod yn amyneddgar ar yr adeg hon wrth i ni weithio trwy'r manylion cyflenwi a gweinyddu yn seiliedig ar feini prawf cymhwysedd. Rydym yn gweithio ar gyflymder i sicrhau bod ein dinasyddion yn cael eu hamddiffyn gan y brechlyn cyn gynted â phosibl.

“Bydd brechiadau trwy wahoddiad yn unig. Cysylltir â phobl trwy lythyr neu dros y ffôn pan ddaw eu tro, a gallent gael eu brechu yn yr ysbyty, yn eu meddygfa, lle maent yn byw, neu mewn canolfan frechu yng Ngorseinon, Margam neu Ysbyty Maes y Bae.

“Gofynnwn, pan maen nhw'n derbyn eu gwahoddiad, y gwneir pob ymdrech i flaenoriaethu’r apwyntiad, oherwydd gallai fod yn anodd ei aildrefnu gan fod y rhaglen hon yn gweithio mor gyflym. Os na allant wneud yr apwyntiad rhaid iddynt roi gwybod i ni fel y gellir cynnig eu slot i rywun arall. Rydym wir yn gwerthfawrogi cydweithrediad pawb yn y dasg enfawr hon. "

Ychwanegodd y Cyfarwyddwr Meddygol Gweithredol, Dr Richard Evans:

“Mae'r brechlynnau yn olau yn y frwydr yn erbyn Covid-19. Ond ni fyddant yn dod â'r pandemig i ben yn syth. Er mwyn i'r brechlynnau hyn fod yn effeithiol, mae'n hanfodol ein bod yn rheoli lledaeniad y feirws hwn.

“Mae’n bwysicach nag erioed i bob un ohonom ddilyn y rheolau a pheidio â chael ein temtio i’w plygu neu eu torri. Lleihewch eich cyswllt ag eraill, peidiwch â chymysgu â phobl nad ydych yn byw gyda nhw, peidiwch ag ymweld â phobl yn eu cartrefi. Golchwch eich dwylo, gwisgwch orchudd wyneb mewn mannau cyhoeddus dan do a chadwch bellter o o leiaf dau fetr rhag pobl eraill.

“Mae yna amseroedd da i ddod, ond dim ond os bydd pawb yn chwarae eu rhan ac rydyn ni i gyd yn dyblu ein hymdrechion am ychydig fisoedd y bydd hyn yn gweithio.”

* Bydd manylion sut y bydd gwahanol grwpiau o bobl yn cael cynnig eu brechu yn lleol yn cael cyhoeddusrwydd cyn gynted â phosibl. Edrychwch ar ein gwefan i gael diweddariadau rheolaidd: www.bipba.gig.cymru  

Mae'r brechlynnau'n cael eu rhoi yn nhrefn meini prawf bregusrwydd y cytunwyd arnynt yn genedlaethol:

1. preswylwyr mewn cartref gofal ar gyfer oedolion hŷn a'u gofalwyr
2. pawb sy'n 80 oed a hŷn, a gweithwyr iechyd a gofal cymdeithasol rheng flaen
3. pawb sy'n 75 oed a hŷn
4. pawb sy'n 70 oed a hŷn; ac unigolion clinigol hynod fregus
5. pawb sy'n 65 oed a hŷn
6. pob unigolyn rhwng 16 a 64 oed sydd â chyflyrau iechyd sylfaenol sy'n eu rhoi mewn mwy o berygl o glefyd difrifol a marwolaeth
7. pawb sy'n 60 oed a hŷn
8. pawb sy'n 55 oed a hŷn
9. pawb sy'n 50 oed a hŷn

Bydd brechiadau i bobl 16-49 oed yn cael eu hystyried yn ystod Cam Dau y rhaglen frechu genedlaethol, unwaith y bydd y rhai mwyaf agored i niwed yn y naw grŵp blaenoriaeth cyntaf wedi derbyn eu pigiadau. Bydd mwy o fanylion am hyn yn cael eu rhannu pan fydd y rhain ar gael.