Neidio i'r prif gynnwy

Mae nyrs ED a drodd at farddoniaeth yn ystod pandemig wedi cyhoeddi llyfr

Dyn yn gwisgo sgrwbiau yn dal llyfr wrth ymyl dynes sy’n dalllun

Mae geiriau twymgalon nyrs a drodd at farddoniaeth fel ffordd o ymdopi yn ystod y pandemig wedi cael eu cyhoeddi yn ei lyfr ei hun.

Defnyddiodd Michael Jenkins ei brofiadau fel nyrs adran achosion brys fel ysbrydoliaeth ar gyfer nifer o'i gerddi.

Er bod ganddo ddiddordeb mewn barddoniaeth erioed, dim ond yn ystod y pandemig y rhoddodd Michael ysgrifbin ar bapur.

Yn y llun: Michael Jenkins a Hannah Morgans, a gynlluniodd glawr y llyfr.

Ers hynny mae wedi ysgrifennu tua 100 o gerddi, gyda llawer ohonynt yn manylu ar sut beth yw bod yn nyrs a gofalu am gleifion mewn amgylchedd o bwysau mawr.

“Rwyf bob amser wedi bod â diddordeb mewn barddoniaeth ers pan oeddwn yn blentyn ond dechreuais ysgrifennu yn ystod y pandemig fel mecanwaith ymdopi,” meddai Michael.

“Roeddwn i’n gweithio yn ED, ar y rheng flaen, ac roeddwn i’n meddwl ei fod yn rhywbeth a allai helpu pobl eraill hefyd.

Dyn yn gwisgo sgrwbiau yn dal llyfr wrth ymyl dynes sy’n dalllun

“Mae rhai o fy ngherddi yn ymwneud â bod yn nyrs, trin cleifion, bod mewn dadebru a dim ond yr emosiynau o weld pobl yn dod i mewn.

“Mae yna un rydw i wedi’i ysgrifennu o’r enw Give Me a Break, sy’n ymwneud â mynd i mewn i waith a pheidio â chael yr amser i gymryd seibiant, boed hynny ar lefel broffesiynol neu bersonol.”

Ar ôl gweithio trwy un o’r cyfnodau anoddaf i staff y GIG, roedd Michael yn ei chael hi’n therapiwtig i ysgrifennu am yr hyn yr oedd yn ei weld yn ddyddiol.

“Ar lefel bersonol, roedd gweithio trwy’r pandemig yn eithaf anodd i mi,” meddai Michael, sydd ar hyn o bryd yn gweithio ar y ward gwneud penderfyniadau llawfeddygol yn Ysbyty Treforys.

“Roedden ni’n gwisgo’r offer amddiffynnol personol (PPE) llawn ac roedden ni’n chwysu drwy’r dydd.

“Roedd yn anodd mynd adref at eich teulu a cheisio cyfathrebu beth oedd wedi bod yn digwydd yn y gwaith.

“Fe wnes i hyd yn oed ddal Covid tra’n gweithio yn ED ac roeddwn i’n wael iawn. Fe wnes i ddarganfod bod gen i straen prin o'r firws.

“Roedd yn eithaf therapiwtig i mi ysgrifennu’r cerddi.”

Dechreuodd Michael bostio rhai o'i gerddi ar ei dudalen Facebook, yn ogystal ag mewn grwpiau cymorth Covid ar-lein.

Ar ôl derbyn mwy a mwy o adborth cadarnhaol gan y grwpiau cymorth a'i gydweithwyr, cafodd ei ysbrydoli i barhau a hyd yn oed dechreuodd ysgrifennu bob dydd.

Nawr, mae tua 40 o'i gerddi sy'n canolbwyntio ar ei brofiadau Covid wedi'u crynhoi yn ei lyfr ei hun, o'r enw Pandemic Poems.

Darlun o nyrs yn gwisgo mwgwd gyda chefndir enfys

Ychwanegodd: “Roedd pobl yn dweud wrtha’ i o hyd fod fy ngherddi’n anhygoel ac roeddwn i’n dal i ysgrifennu bob dydd.

“Roedd fy holl gydweithwyr yn y gwaith yn fy annog pan oeddwn yn eu hysgrifennu.

“Roedd yn teimlo’n dda cael pobl yn dweud wrthyf eu bod yn gwneud iddynt deimlo’n well.

“Gofynnwyd i mi ysgrifennu cerdd ar gyfer Diwrnod Rhyngwladol Nyrsys ar ran Ysbyty Treforys. Roedd fy ngherddi hefyd yn cael eu harddangos yn ED ar un adeg.”

Penderfynodd Michael gysylltu â chyhoeddwr a chychwynnodd hynny nid yn unig i'w lyfr gael ei gyhoeddi ond i Amazon ei stocio.

Dyluniwyd y clawr blaen gan ferch ysgol leol, Hannah Morgans, sy'n mynd i Ysgol Gyfun Olchfa, yn Abertawe.

Yn yr un modd â barddoniaeth Michael, dim ond yn ystod y cyfnod cloi y dechreuodd y bachgen 13 oed ddarlunio.

“Fe wnes i roi post ar Facebook yn gofyn am help i ddylunio clawr a dywedodd mam Hannah y byddai’n fy helpu,” meddai.

“Fe anfonodd hi ddyluniad ata i ac roeddwn i wrth fy modd felly dyna beth aethon ni ag ef.

“Wnes i erioed freuddwydio am gael cyhoeddi llyfr o fy ngherddi felly rydw i wedi gwirioni. Rydw i wrth fy modd ac yn gyffrous iawn.”

Dilynwch y ddolen hon i wefan Amazon lle gallwch ddod o hyd i lyfr Michael, Pandemic Poems.

Rydym yn croesawu gohebiaeth a galwadau ffôn yn y Gymraeg neu'r Saesneg. Atebir gohebiaeth Gymraeg yn y Gymraeg, ac ni fydd hyn yn arwain at oedi.