Tîm llosgiadau Treforys yn rhoi help llaw i lawfeddygon gyda hyfforddiant brys

Gallai llawfeddygon ledled y DU fod yn cael hyfforddiant ymarferol ar gyfer gweithdrefn frys sy'n achub bywydau ac yn defnyddio efelychydd a grëwyd yn Abertawe.

Mae tîm yn Ysbyty Treforys wedi creu braich silicôn realistig i ddysgu gweithdrefn a elwir yn escharotomi brys.

Gall anafiadau difrifol fel llosg dwfn i fraich neu goes achosi meinwe i chwyddo i'r pwynt lle na all gwaed lifo'n hawdd heibio'r anaf.

Y llawfeddyg ymgynghorol Jonathan Cubitt gyda'r fraich hyfforddi

Mae'r croen yn gweithredu fel rhwymyn tynn, gan atal yr ardal o amgylch yr anaf rhag ehangu i ddarparu ar gyfer y chwydd.

Mae'r effaith hwn sy'n arwain at gywasgu'r pibellau gwaed, y cyhyrau, y meinweoedd a'r nerfau isod.

Fe'i gelwir yn syndrom adran (compartment syndrome), sy'n gofyn am escharotomi brys - torri i mewn i'r croen a'r meinweoedd oddi tano, gan ganiatáu iddynt ledaenu'n agored i leddfu'r cronni hwn o bwysau.

Gan fod amser yn dyngedfennol, weithiau mae'n rhaid cyflawni'r driniaeth cyn y gellir trosglwyddo'r claf i ysbyty gyda chyfleusterau llosgiadau, gan lawfeddygon nad ydynt efallai wedi cael profiad o escharotomi yn y gorffennol.

Daeth y syniad ar gyfer yr efelychydd gan dîm o feddygon ymgynghorol yn Ysbyty Treforys gan gynnwys llosgiadau ymgynghorol, llawfeddyg plastig ac adluniol Jonathan Cubitt.

“Y nod yw gwella gwybodaeth llawfeddygon cyffredinol a all fod yn gweithio mewn ysbyty ymylol ac a allai orfod gwneud y driniaeth hon pan ddaw claf i mewn,” meddai.

“Mae'n weithdrefn sy'n gallu achub bywydau ac aelodau ond yn draddodiadol nid yw wedi cael ei haddysgu'n arbennig o dda.

“Mae cyrsiau trawma presennol yn canolbwyntio ar arwyddion a theori escharotomi ond heb allu dangos y driniaeth yn ymarferol.

“Gallwch chi dynnu lluniau a dangos ble rydych chi'n torri ond ni fydd y rhan fwyaf o lawfeddygon cyffredinol yn cael y profiad theatr llawdriniaethau ymarferol sydd ei angen arnoch i wybod sut i'w wneud yn iawn.

"Yr hyn rydym wedi’i wneud yw creu efelychydd hyfforddi ffyddlon iawn i wella sgiliau llawfeddygon di-blastig fel y gallant gyflawni’r driniaeth hon yn hyderus.”

Mr Cubitt (canol) gyda'i gydweithwyr yn Nhreforys Ian Pallister a Sarah Hemington-Gorse

Trwy Goleg Brenhinol y Llawfeddygon, gwnaeth Mr Cubitt gais llwyddiannus am grant gan Sefydliad Ymchwil Blond McIndoe (BMRF).

Mae’r elusen hon sydd wedi’i lleoli yn y DU yn ariannu ymchwil arloesol, yn genedlaethol ac yn fyd-eang, i dechnegau a thechnolegau a fydd yn atgyweirio, adfer ac adfywio meinwe a lleihau creithiau gwanychol.

I ddatblygu’r gangen hyfforddi, bu Mr Cubitt yn gweithio gyda chydweithwyr yn Ysbyty Treforys gan gynnwys yr ymgynghorydd llosgiadau a phlastigion Sarah Hemington-Gorse a’r ymgynghorydd trawma Ian Pallister, sydd wedi creu nifer o efelychwyr anafiadau realistig yn y gorffennol.

“Mae ganddo fraich fewnol y gellir ei hailddefnyddio gyda sgerbwd, braster a chyhyr, ynghyd â phledrennau aer i helpu i efelychu'r newid pwysau pan fyddwch chi'n ei dorri, a llawes y gellir ei newid,” meddai Mr Cubitt.

“Gallwch dorri trwy'r llawes hon i lawr i'r braster i efelychu'r llawdriniaeth ac mae'n realistig iawn.”

Mae'r efelychydd hefyd yn cynnwys blaen bys sy'n troi'n binc i ddangos atlifiad - adfer llif gwaed.

Ers hynny mae Mr Cubitt a'i gydweithwyr wedi cynnal gweithdai ar ymarferoldeb pecyn addysg cynhwysfawr i ddysgu escharotomi aelodau corff uchaf.

Roedd yn cynnwys 34 o lawfeddygon plastig a di-blastig, a dangosodd gwerthusiad bod hyder cynyddol wrth berfformio escharotomi.

“Wrth edrych ymlaen, ein nod yw datblygu modelau pellach ar gyfer escharotomi’r goes a’r frest ac o bosibl traceostomi hyd yn oed fel y byddem yn gallu cynnal cwrs llawdriniaeth llosgiadau brys cynhwysfawr.” meddai Mr Cubitt.

“Ein nod yw gwella addysg gofal llosgiadau brys yn y DU ac yn fyd-eang.”

Gwahoddwyd Mr Cubitt i ddigwyddiad BMRF yn Llundain i dynnu sylw at yr ymchwil arloesol sy'n cael ei wneud gyda chefnogaeth y sefydliad.

Cafodd gyfle i esbonio'r efelychydd hyfforddi i westeion gan gynnwys Noddwr Brenhinol y BMRF, y Dywysoges Frenhinol (gweler y llun).

“Roedd ganddi ddiddordeb mawr yn ein hefelychydd ac roedd ganddi ddiddordeb yn y goblygiadau byd-eang posibl ar gyfer hyfforddiant a gwella gofal llosgiadau brys,” meddai Mr Cubitt.