Mae adrodd straeon cleifion yn ddigidol yn helpu i wella gwasanaethau

Mae gwrando ar gleifion a dweud eu straeon yn ddigidol wedi helpu i wella gwasanaethau iechyd ym Mae Abertawe – ac mae bellach yn cael ei gyflwyno ledled Cymru.

Mae’r dull hwn o gasglu adborth cleifion a staff wedi’i arloesi gan Fwrdd Iechyd Prifysgol Bae Abertawe, wedi’i ysbrydoli gan brosiect yn America.

Mae staff hyfforddedig yn gwneud recordiadau llais digidol sy'n cael eu paru ag un neu fwy o ddelweddau i greu fideo byr.

Mae'r fideos hyn, sydd bob amser yn straeon person cyntaf ac fel arfer llai na thair munud o hyd, yn cael eu rhannu yng nghyfarfodydd deufisol y bwrdd iechyd.

Maent yn amlygu naill ai arfer da neu faes i’w wella – yn aml yn ysgogi trafodaeth fanwl ymhlith aelodau’r bwrdd.

Cymaint fu ei lwyddiant fel ei fod yn cael ei fabwysiadu fel polisi Cymru gyfan. Rhannwyd y system mewn gweminar gweithredol y GIG yn gysylltiedig â Diwrnod Diogelwch Cleifion y Byd, gan ganolbwyntio ar sut i ymgysylltu â chleifion.

Cyflwynodd y bwrdd iechyd y straeon digidol, gan gynnwys cleifion a staff, 10 mlynedd yn ôl gyda phenodiad cydlynydd celfyddydau ag arbenigedd mewn adrodd straeon digidol.

Roedd yr artist gweledol Prue Thimbleby wedi bod yn fydwraig ac yn nyrs cyn gweithio fel storïwr digidol llawrydd. Cafodd ei phenodi’n gydlynydd celfyddydau mewn iechyd y bwrdd iechyd yn 2012.

Dywedodd: “Roedd y stori ddigidol gyntaf i mi ei gwneud yn cynnwys cwpl a oedd wedi bod yn cwyno ers pum mlynedd ac nad oeddent wedi dod o hyd i ddatrysiad o'r broses gwyno.

“Fe wnes i gyfarfod â nhw a gwneud recordiad ohonyn nhw'n rhannu eu pryderon, ac yna golygu'r sain a gwneud fideo a rannais gyda'r tîm cwynion.

“Roedd yn brofiad pwerus iawn i’r cwpl a daeth â’u cwyn i bwynt datrys gwirioneddol. Dyna oedd y dechrau.”

Ers hynny mae Prue wedi hyfforddi staff rheng flaen i ddod yn hwyluswyr stori, wrth weithio ochr yn ochr â'r tîm cwynion. Y straeon digidol bellach yw’r cyfrwng a ddewiswyd i rannu profiadau cleifion mewn cyfarfodydd bwrdd, yn lle astudiaethau achos a ysgrifennwyd gan staff neu gyflwyniadau PowerPoint sy’n cynnwys llawer o fanylion technegol.

Mae hyd at 300 o straeon o'r fath wedi'u gwneud ers cyflwyno'r system.

Ychwanegodd Prue: “Rwyf bob amser yn pwysleisio mai’r storïwr yw cyfarwyddwr y stori. Mae angen iddynt fod yn rhan o bob cam a helpu i wneud newidiadau nes eu bod yn hapus ei fod yn mynegi'r hyn y maent am iddo ei ddweud.

“Mae llawer o straeon wedi gwella gwasanaethau a pholisïau, fel ein polisi dadebru teulu-tystion, adrodd am ddigwyddiadau, llwybrau canser a gofal diwedd oes.

“Mae straeon yn cael eu defnyddio’n rheolaidd mewn hyfforddiant, fel un gan deulu oedd eisiau cael eu cynnwys yn fwy mewn ymchwiliad difrifol i gŵyn, a stori staff am ddarganfyddiad annisgwyl o wlser pwysedd gradd pedwar.”

Mae gan Fae Abertawe grŵp bach o hwyluswyr stori rheng flaen. Ynghyd â’r rheolwr profiad cleifion Marcia Buchanan a’r tîm profiad cleifion, maent yn rheoli’r llyfrgell gynyddol o straeon ac yn darparu enghreifftiau ar gyfer cyfarfodydd staff a digwyddiadau hyfforddi.

Mae'r tîm hefyd wedi cynnal prosiect ymchwil, mewn partneriaeth â Phrifysgol De Cymru, i asesu effaith y rhaglen adrodd straeon.

Mae'r adroddiad wedi gweld GIG Cymru yn mabwysiadu'r fethodoleg fel polisi ar gyfer sut mae'n casglu straeon gan bobl a chymunedau ledled y wlad.

Dywedodd Gareth Howells, Cyfarwyddwr Gweithredol Nyrsio a Phrofiad y Claf Bae Abertawe: “Drwy gipio straeon emosiynol, ystyrlon fel hyn rydym yn rhoi llais i gleifion, er mwyn rhannu eu profiadau gyda ni. Mae'n galluogi pobl i deimlo bod rhywun yn gwrando arnynt hefyd.

“Mae’r straeon rydyn ni wedi’u datblygu wedi’u rhannu ar draws y sefydliad i sicrhau ein bod ni’n dysgu ac yn esblygu’n barhaus. Mae’r straeon hyn yn gwneud gwahaniaeth i’r gwasanaeth rydym yn ei ddarparu.”