Goroeswr canser yn diolch i brawf sgrinio'r coluddyn - a'i wraig - am achub ei fywyd

YN Y LLUN: Phil Paddison (mewn coch) a staff o Ward 2 yn Ysbyty Singleton.

Mae goroeswr canser yn annog pobl hŷn i gymryd prawf sgrinio’r coluddyn cyn gynted â phosibl oherwydd gallai achub eu bywyd – yn union fel y gwnaeth iddo ef.

Daeth Phil Paddison, 57, yn gymwys ar gyfer y prawf ar ôl i’r oedran ar gyfer sgrinio yng Nghymru gael ei ostwng ym mis Hydref 2022 o 58 i 55, (ar ôl dechrau’n wreiddiol o 60 oed.)

Ar ôl i brawf ganfod gwaed yn ei ysgarthion, cafodd Phil golonosgopi yn Ysbyty Treforys a gadarnhaodd fod ganddo ganser y colon.

Ddeufis yn ddiweddarach, bu llawdriniaeth i dynnu'r canser yn llwyddiannus ac mae Phil yn ôl i fyw bywyd fel arfer.

Fodd bynnag, gallai fod wedi bod yn ganlyniad llawer gwahanol oni bai am ddyfalbarhad ei wraig.

Mae Phil, o Abertawe, bellach yn awyddus i ledaenu'r gair ei hun i unrhyw un sy'n gymwys i gael y prawf sgrinio.

LLUN: Mae Phil yn annog unrhyw un sy'n gymwys ar gyfer y prawf sgrinio coluddion i'w sefyll cyn gynted â phosibl.

Ers ei lawdriniaeth ym mis Mehefin y llynedd, mae’r oedran ar gyfer sgrinio yng Nghymru wedi gostwng hyd yn oed ymhellach i 51. Mae pobl rhwng 51 a 74 oed bellach yn cael eu gwahodd i sefyll y prawf bob dwy flynedd.

Dywedodd Phil: “Ar ôl i mi ddod yn gymwys, anfonwyd prawf ataf ond, gan fy mod yn ddyn arferol, roeddwn yn ei ohirio oherwydd roeddwn i'n meddwl nad oedd unrhyw beth o'i le.

“Roedd fy ngwraig Debra bob amser yn gofyn a oeddwn i wedi gwneud y prawf, ac un diwrnod cerddais i mewn i'r ystafell ymolchi ac roedd hi wedi gosod y prawf ar sedd y toiled.

“Fe wnes i e, ei anfon i ffwrdd, a dyna lle dechreuodd fy nhaith canser.

“Pe na bai Debra wedi dal ati i'w wneud o - a'r oedran heb ostwng i'm galluogi i wneud hynny - yna a dweud y gwir dydw i ddim yn meddwl y byddwn i yma i siarad amdano.

“Fe wnaeth y prawf sgrinio coluddyn achub fy mywyd, ac mae gen i fy ngwraig i ddiolch am hynny.”

Mae Iechyd Cyhoeddus Cymru yn cynnig profion sgrinio coluddion ar gyfer unrhyw un rhwng 51 a 74 oed sy’n byw yng Nghymru ac sydd wedi cofrestru gyda meddyg teulu yn y wlad.

Ei nod yw dod o hyd i ganser yn gynnar pan fydd triniaeth yn debygol o fod yn fwy effeithiol. Mae canfod yn gynnar yn allweddol, gydag o leiaf naw o bob 10 o bobl yn goroesi canser y coluddyn os caiff ei ganfod a'i drin yn gynnar.

Mae'r pecyn prawf wedi'i gynllunio i fesur faint o waed sydd yn eich ysgarthion a gellir ei gwblhau gartref, gan ddychwelyd y canlyniadau o fewn pythefnos.

Chwe mis ar ôl ei lawdriniaeth, roedd Phil yn ôl yn ei waith yn gyrru cerbydau da trwm.

Tra ei fod bellach yn edrych ymlaen, mae'r gofal, y proffesiynoldeb a'r cyfeillgarwch a roddwyd iddo wedi gadael eu marc.

Dywedodd Phil: “Cefais sganiau CT ac MRI yn Ysbyty Castell-nedd Port Talbot, colonosgopi yn Nhreforys ac ar gyfer fy llawdriniaeth treuliais bedwar diwrnod yn Ward 2 yn Singleton. Ni allaf ddiolch digon i'r staff am sut y gwnaethant fy nhrin yn yr ysbytai hynny.

YN Y LLUN: Phil a Clive Davies, rheolwr gyfarwyddwr John Pearce Glynneath Limited, a wnaeth rodd i Ward 2.

“O’r porthorion i’r ymgynghorwyr, roedden nhw mor ofalgar a phroffesiynol. Cefais gymaint o hwyl gyda'r nyrsys ac ychydig o ddynion eraill ar y ward. Roedd y tynnu coes yn anhygoel.

“Mae chwerthin yn bwysig ar adeg fel yna oherwydd mae'n newid eich ffocws a'ch hwyliau.

“Ond roedd y gofal a roddwyd i mi yn wych. Roeddwn i'n teimlo fy mod yn cael fy monitro'n gyson, sy'n galonogol ac yn rhywbeth y byddaf yn ddiolchgar amdano am byth.

“Cefais gefnogaeth wych gan fy rhieni, fy nhad-yng-nghyfraith, ffrindiau a chymdogion, ond Debra fu fy roc drwy’r amser.

“Roedd y straen emosiynol, y llawdriniaeth a’r adferiad wrth gwrs yn gyfnod anodd iawn, ond y rhan anoddaf o’r cyfan oedd dweud wrthi fod gen i ganser yn y lle cyntaf.

“Does dim ffordd gywir nac anghywir o ddweud wrth eich gwraig fod gennych ganser, a dyna’r agwedd anoddaf ohono i mi. Roedd ganddi gymaint o gwestiynau, ond gallwn i eu hateb oherwydd roedd y wybodaeth a roddwyd i mi mor glir.”

I gadarnhau ei ddiolchgarwch ymhellach, dychwelodd Phil yn ddiweddar i Ysbyty Singleton i ddiolch i staff yn bersonol a throsglwyddo rhodd o £700 i Ward 2 trwy garedigrwydd ei gyflogwyr.

Bydd yr arian yn cael ei ddefnyddio i brynu radios i gleifion fel y gallant wrando ar sylwebaeth chwaraeon a cherddoriaeth, ynghyd â chlorian.

Dywedodd Clive Davies, rheolwr gyfarwyddwr John Pearce Glynneath Limited: “Rydym yn gwneud rhoddion elusennol niferus trwy gydol y flwyddyn ond dros y Nadolig rydym yn ceisio cefnogi elusennau lleol sydd wedi cael effaith uniongyrchol ar aelodau o’n staff.

“Fe wnaethon ni godi’r arian trwy raffl ac roedden ni wir eisiau i’r arian fod o fudd i elusen yn lleol.

“Roedd Phil mewn cysylltiad trwy gydol ei driniaeth a soniodd yn rheolaidd am y driniaeth wych a gafodd gan Ward 2, felly fe benderfynon ni roi’r arian i’r ward trwy Elusen Iechyd Bae Abertawe.”

Os yw'r stori hon wedi eich ysbrydoli i godi arian ar gyfer eich GIG lleol, yna byddai Elusen Iechyd Bae Abertawe wrth eu bodd yn clywed gennych. E-bostiwch y tîm elusen yn: swanseabay.healthcharity@wales.nhs.uk .

Elusen Iechyd Bae Abertawe (rhif elusen gofrestredig 1122805) yw elusen swyddogol Bwrdd Iechyd Prifysgol Bae Abertawe.

I gael rhagor o wybodaeth, ewch i wefan yr elusen: https://sbuhb.nhs.wales/swansea-bay-health-charity/

Gallwch hefyd ddilyn yr elusen ar Facebook: https://www.facebook.com/SwanseaBayHealthCharity