Clinig prawf gwaed newydd ar fin agor

Mae clinig prawf gwaed newydd ar fin agor ei ddrysau wrth i'r gwasanaeth yn Ysbyty Maes y Bae ddod i ben.

Mae disgwyl i’r hwb cymunedol yng Nghanolfan Adnoddau Port Talbot ym Maglan agor ddechrau mis Awst, gydag apwyntiadau ar gael drwy system archebu ar-lein neu dros y ffôn y bwrdd iechyd.

Bydd yn ychwanegol at y clinigau prawf gwaed cleifion allanol presennol yn ysbytai Treforys, Singleton a Chastell-nedd Port Talbot, a fydd hefyd yn cynyddu nifer yr apwyntiadau y maent yn eu cynnig pan fydd clinig prawf gwaed y Bae yn cau.

Y diwrnod olaf y cynhelir profion gwaed yn Ysbyty Maes y Bae yw dydd Gwener, Gorffennaf 22ain. Mae apwyntiadau presennol yn cael eu hanrhydeddu, ond nid oes unrhyw archebion pellach yn cael eu cymryd ar gyfer y diwrnod hwn.

Mae Ysbyty Maes y Bae yn cael ei ddadgomisiynu a’i ddychwelyd i’w landlord ar ôl dwy flynedd o wasanaeth i’r bwrdd iechyd yn ystod y pandemig.

Mae clinig Canolfan Adnoddau Port Talbot hefyd yn gam cyntaf mewn cynllun bwrdd iechyd hirdymor i ddarparu profion gwaed arferol, fel y rhai y mae meddygon teulu yn gofyn amdanynt, mewn hybiau cymunedol ar draws ardaloedd Abertawe a Chastell-nedd Port Talbot.

Bydd gwasanaeth profi gwaed dros dro hefyd yn rhedeg yn y Clinig Canolog yng nghanol dinas Abertawe yn ystod y misoedd nesaf, tra bod y bwrdd iechyd yn chwilio am leoliad parhaol ar gyfer profi gwaed yng nghanol y ddinas ac yng nghanol tref Castell-nedd.

Mae disgwyl i ail ganolfan prawf gwaed cymunedol agor yn Ysbyty Gorseinon yn yr hydref.

Dywedodd uwch reolwr gwasanaeth profion gwaed Rhodri Davies mai'r nod yw symud y gwasanaeth prawf gwaed yn nes at y bobl y mae'n eu gwasanaethu, ond mewn lleoliadau sy'n gallu ymdopi â'r galw enfawr.

Ymgynghorwyd â chorff gwarchod y gwasanaethau iechyd, Cyngor Iechyd Cymunedol Bae Abertawe, a staff profion gwaed ar y cynlluniau.

Bydd y bwrdd iechyd yn rhannu mwy o fanylion wrth i'r cynllun fynd rhagddo.

Mae mwy na miliwn o achosion lle mae claf yn cael prawf gwaed yn y bwrdd iechyd bob blwyddyn.

Mae ystod o weithwyr proffesiynol yn cymryd gwaed gan gynnwys fflebotomyddion, staff meddygol, staff nyrsio a gweithwyr cymorth gofal iechyd, mewn ysbytai ac yn y gymuned.

Mae'r ffigwr yn uchel iawn oherwydd bod angen profion lluosog ar rai cleifion i reoli eu cyflwr.

Y prawf gwaed y gofynnwyd amdano amlaf yn ystod y 12 mis diwethaf fu proffil electrolyte, a gofynnwyd am dros 12,000 bob wythnos. Mae electrolytau yn halwynau a mwynau, fel sodiwm, potasiwm, clorid a bicarbonad, sydd i'w cael yn y gwaed.

Mae profion gwaed hefyd yn arf monitro hanfodol ar gyfer y cleifion hynny â chyflyrau cronig, fel diabetes. Mae mwy na 14,000 o brofion gwaed HbA1c yn cael eu prosesu bob mis. Gall y profion hyn ddangos pa mor dda y mae diabetes yn cael ei reoli.

A chynhelir bron i 600 o brofion gwaed INR (Cymhareb Normal Wedi'i Normaleiddio) bob wythnos ar gyfer cleifion y rhagnodir y warfarin teneuach gwaed iddynt i atal clotiau.

“Fe achosodd y pandemig aflonyddwch enfawr i wasanaethau ar draws y bwrdd iechyd, gan gynnwys ein gwasanaeth prawf gwaed,” meddai Rhodri.

“Ond fe wnaeth hyn hefyd gyflwyno cyfleoedd i ni, megis dod â system archebu ar-lein i mewn i fynd i’r afael â’r ciwiau mewn sesiynau galw heibio a chyfle i edrych ar y ffordd rydym yn darparu’r gwasanaeth yn gyffredinol a sut rydym am ei ddarparu yn y dyfodol. ”

Ychwanegodd Rhodri: “Rydym bellach yn gweld mewnlifiad enfawr o alw am brofion gwaed wrth i rai o wasanaethau ein bwrdd iechyd, a gafodd eu cwtogi yn ystod y pandemig, ddechrau agor wrth gefn.

“Mae hyn wedi achosi peth oedi a rhwystredigaeth i gleifion ac rydym yn gwrando’n astud ar y pryderon a godwyd.

“Fodd bynnag rydyn ni’n gofyn i bobl fod yn amyneddgar gyda ni wrth i ni ddatblygu ein cynllun hyb cymunedol.

“Mae newid yn cymryd amser. Ond ein nod yw darparu gwasanaeth yn nes at gartrefi pobl tra hefyd yn lleihau amseroedd aros.”

• Bydd apwyntiadau prawf gwaed ym mhob lleoliad ar gael i’w harchebu yn yr un ffordd ag y maent ar hyn o bryd, drwy’r system archebu ar-lein. Rhaid i chi gael ffurflen waed cyn archebu prawf.
• Ewch i dudalen y wefan hon i archebu prawf gwaed ar-lein. Rhaid i chi gael ffurflen waed cyn archebu prawf.
• Os na allwch archebu prawf gwaed ar-lein gallwch ffonio 01792 601807, o ddydd Llun i ddydd Gwener, rhwng 9am a 4pm.
• Mae fflebotomyddion, gweithwyr gofal iechyd sy'n cymryd gwaed, yn rhan allweddol o dîm y GIG. Ewch i'r wefan hon os oes gennych ddiddordeb mewn gyrfa mewn fflebotomi.(Mae'r ddolen hon yn allanol ac ar gael yn Saesneg yn unig)
• Mae gwyddonwyr biofeddygol yn gweithio mewn labordy i ddadansoddi'r gwaed. Ewch i'r wefan hon os oes gennych ddiddordeb mewn gyrfa fel gwyddonydd biofeddygol. (Mae'r ddolen hon yn allanol ac ar gael yn Saesneg yn unig)