Neidio i'r prif gynnwy

Byw'n Iach

Mae'r dudalen hon yn cynnwys cyngor, awgrymiadau ac offer i'ch cefnogi i fyw'n dda gyda chorff a meddwl iechyd.

Isod fe welwch adnoddau a chefnogaeth i'ch helpu i fwyta'n iach, rhoi'r gorau i ysmygu a chadw'n actif, yn ogystal â gwybodaeth am sgrinio iechyd.

Mae llawer o fanteision i iechyd gan weithgareddau corfforol rheolaidd, gan gynnwys iechyd meddwl a lles.

Mae gan bobl sy'n gwneud ymarfer corff hyd at 50% yn llai o risg o ddatblygu'r prif glefydau cronig fel clefyd coronaidd y galon, strôc, diabetes a rhai canserau a 20-30% yn llai o risg o farwolaeth gynamserol.

Chwaraeon ac Iechyd

Mae gan Gyngor Castell-nedd Port Talbot dudalen Chwaraeon ac Iechyd benodol ar ei wefan sy'n eich cyfeirio at amrywiol chwaraeon, grwpiau cerdded a chyfleoedd ymarfer corff eraill ar draws Castell-nedd Port Talbot.

Dilynwch y ddolen hon i wefan Cyngor Castell-nedd Port Talbot lle gallwch ddod o hyd i wybodaeth am gyfleoedd Chwaraeon ac Iechyd yn eich ardal chi.

Mae sgrinio yn ffordd o ddarganfod a oes gan bobl siawns uwch o gael problem iechyd, fel y gellir cynnig triniaeth gynnar neu roi gwybodaeth i'w helpu i wneud penderfyniadau gwybodus.

Sgrinio serfigol

Sgrinio Serfigol Cymru sy'n gyfrifol am raglen sgrinio serfigol y GIG yng Nghymru. Gall sgrinio serfigol atal canser ceg y groth rhag datblygu, neu ei godi'n gynnar.

Bydd y prawf sgrinio serfigol (ceg y groth) yn edrych am fathau risg uchel o Feirws Papiloma Dynol (HPV) a all achosi newidiadau i gelloedd ceg y groth. Gall dod o hyd i newidiadau i gelloedd atal canser ceg y groth rhag datblygu.

Mae menywod a phobl sydd â serfics rhwng 25 a 64 oed yn gallu cael sgrinio serfigol yng Nghymru.

Dilynwch y ddolen hon i wefan Iechyd Cyhoeddus Cymru am ragor o wybodaeth.

Sgrinio'r fron

Mae sgrinio'r fron yn edrych am ganser y fron cyn i'r symptomau ddangos.

Mae hyn yn golygu cymryd mamogramau, sef pelydrau-x o'r fron.

Mae menywod sy'n byw yng Nghymru, rhwng 50 a 70 oed yn cael eu gwahodd i gael prawf sgrinio'r fron bob 3 blynedd.

Dilynwch y ddolen hon i wefan Iechyd Cyhoeddus Cymru i ddarllen mwy am sgrinio’r fron.

Sgrinio'r coluddyn

Nod sgrinio coluddion yw dod o hyd i ganser yn gynnar pan fydd triniaeth yn debygol o fod yn fwy effeithiol.

Mae canfod yn gynnar yn allweddol. Bydd o leiaf 9 o bob 10 o bobl yn goroesi canser y coluddyn os caiff ei ganfod a'i drin yn gynnar.

Mae'r pecyn prawf wedi'i gynllunio i fesur faint o waed sydd yn eich baw a gellir ei gwblhau gartref. Unwaith y byddwch wedi anfon eich prawf bydd eich canlyniadau yn ôl gyda chi o fewn pythefnos.

Mae pobl rhwng 51 a 74 oed, ac sy’n byw yng Nghymru yn cael eu gwahodd i sefyll y prawf bob dwy flynedd.

Dilynwch y ddolen hon i wefan Iechyd Cyhoeddus Cymru lle gallwch ddod o hyd i ragor o wybodaeth am sgrinio’r coluddyn.

Dilynwch y ddolen hon i wefan Bowel Cancer UK lle gallwch ddarllen mwy am ganser y coluddyn a'r cymorth sydd ar gael.

 

Os ydych chi'n meddwl am roi'r gorau i ysmygu does dim amser gwell na nawr. Mae rhoi'r gorau iddi nid yn unig o fudd uniongyrchol i chi'ch hun, ond hefyd i'ch anwyliaid sy'n anadlu mwg ail law i mewn.

Mae Helpa Fi i Stopio yn cynnig cymorth cyfrinachol ac anfeirniadol am ddim gan arbenigwr rhoi’r gorau i ysmygu cyfeillgar.

  • Cefnogaeth sydd naill ai wyneb yn wyneb, rhithwir neu dros y ffôn
  • Cefnogaeth sydd naill ai'n un i un neu'n sesiwn grŵp gydag ysmygwyr eraill
  • Sesiynau wythnosol wedi'u teilwra i gwrdd â'ch anghenion
  • Monitro eich cynnydd
  • Mynediad at feddyginiaeth rhoi'r gorau i ysmygu am ddim gan gynnwys darnau nicotin ac un cynnyrch llafar ychwanegol fel gwm neu anadlydd

Os hoffech gyfeirio eich hun at y gwasanaeth, gallwch gysylltu â Helpa Fi i Stopio ar 0800 085 2219 neu anfon neges destun at HMQ i 80818. Os hoffech gael cymorth drwy fferyllfa, ewch i'ch fferyllfa leol am ragor o wybodaeth.

Dilynwch y ddolen hon i wefan Helpa Fi i Stopio lle gallwch ddod o hyd i ragor o wybodaeth am y cymorth sydd ar gael i'ch helpu i roi'r gorau i ysmygu.

Mae bwyta diet iach a chytbwys yn rhan bwysig o gynnal iechyd da, a gall eich helpu i deimlo eich gorau.

Mae hyn yn golygu bwyta amrywiaeth eang o fwydydd yn y cyfrannau cywir, a bwyta'r swm cywir o fwyd a diod i gyflawni a chynnal pwysau corff iach.

Sgiliau Maeth am Oes®  yn rhaglen Cymru gyfan sydd wedi’i dylunio i arfogi pobl ledled Cymru i gael y sgiliau, y cyfle a’r hyder i gael mynediad at fwyd iach, fforddiadwy a chynaliadwy iddyn nhw eu hunain, eu teuluoedd, a’u cymunedau.

Dilynwch y ddolen hon i dudalen Sgiliau Maeth am Oes ar ein gwefan i gael rhagor o wybodaeth.

Rydym yn croesawu gohebiaeth a galwadau ffôn yn y Gymraeg neu'r Saesneg. Atebir gohebiaeth Gymraeg yn y Gymraeg, ac ni fydd hyn yn arwain at oedi.