Ymgynghorydd fu'n helpu meddygon hedfan Cymru i hedfan yn dweud hwyl fawr

Mae cyn-ymgynghorydd Damweiniau ac Achosion Brys Moriston a fu’n flaengar wrth sefydlu criwiau meddygol ar gyfer Ambiwlans Awyr Cymru wedi ffarwelio o’r diwedd â’r gwasanaeth achub bywyd brys y helpodd i’w sefydlu.

Cyd-sefydlodd Dinendra Gill, sy’n fwy adnabyddus fel Dindi, y gwasanaeth gofal critigol a throsglwyddo sy’n cyflenwi criwiau meddygol arbenigol sy’n hedfan gydag Ambiwlans Awyr Cymru, gan ddod ag arbenigedd adran Damweiniau ac Achosion Brys i leoliad argyfwng meddygol.

Lansiwyd y Gwasanaeth Trosglwyddo Meddygol ac Achub Brys (EMRTS), y gwasanaeth gofal cyn-ysbyty a throsglwyddo cenedlaethol cyntaf o’i fath yn y DU, yn 2015 ac ers hynny mae wedi mynychu mwy na 46,500 o ddigwyddiadau ledled Cymru.

Mae ei feddygon ymgynghorol a'i hymarferwyr gofal critigol yn gallu cyflawni gweithdrefnau brys amser-gritigol a gyflawnir fel arall yn yr ysbyty, megis rhoi anesthetig cyffredinol neu doriad cesaraidd brys.

Cyn iddo gael ei ffurfio, nid oedd darpariaeth gyson o ofal critigol cyn ysbyty yng Nghymru, naill ai ar y ffordd neu yn yr awyr, a olygai y byddai cleifion yn cyrraedd yr Adran Achosion Brys (A&E) gydag anafiadau difrifol, a allai effeithio ar eu siawns o oroesi. Yn lle hynny, byddai WAA yn trosglwyddo cleifion i'r ganolfan feddygol briodol agosaf.

Diolch i Dindi, ynghyd ag anesthetydd ymgynghorol Ysbyty Treforys, Rhys Thomas, y daeth y gwasanaeth i fodolaeth.

Roedd Dindi wedi bod yn rhan o’r gwaith o drawsnewid gofal cleifion trawma yn yr Adran Achosion Brys yn Nhreforys yn flaenorol, lle’r oedd yn cael ei arwain ar gyfer derbyn trawma a dadebru.

Dywedodd ymgynghorydd arweiniol EMRTS, Ami Jones: “Fe wnes i hyfforddi mewn gofal cyn ysbyty ochr yn ochr â Dindi ym Mryste, lle byddai’n dweud bod angen rhywbeth tebyg i ni yng Nghymru.

“Symudodd i Ysbyty Treforys lle bu’n gweithio fel ymgynghorydd Damweiniau ac Achosion Brys gyda Rhys, ac roedd yn benderfynol os gallem sicrhau’r arian y gallem greu gwasanaeth cyn ysbyty yma.

“Roedd yna ochr wleidyddol y bu’n rhaid mynd i’r afael â hi, ond Dindi oedd yr impiwr y tu ôl i’r llenni a ysgrifennodd yr achos busnes ar gyfer EMRTS ar ei ben ei hun fwy neu lai. Ynghyd â Rhys cawsant EMRTS oddi ar y ddaear a dod yn gyd-gyfarwyddwyr cenedlaethol.

“Pan adawodd Rhys roedd Dindi yn y gadair boeth ar ei ben ei hun, ond mae’n rym natur. Byddai'n galw holl oriau'r dydd neu'r nos gyda syniadau gwych. Gwnaeth yr impiad caled i wneud i bethau ddigwydd.

“Fe gafodd ogledd Cymru droi ymlaen at y gwasanaeth, a Chaerdydd ar ei thraed, ac roedd eisoes wedi gwneud y rhan fwyaf o’r gwaith oedd angen ei wneud cyn i mi gymryd yr awenau fel cyfarwyddwr dros dro pan gymerodd gam yn ôl yn anfoddog.

“Nid yw’n eistedd yn llonydd, a bydd ei absenoldeb o EMRTS i’w deimlo’n aruthrol. Ond rydym yn ddiolchgar iawn iddo am bopeth y mae wedi'i wneud i lansio a sefydlu'r gwasanaeth. Mae yna bobl yn fyw heddiw a theuluoedd a fyddai wedi dioddef profedigaeth oni bai am ei waith. Rydyn ni i gyd yn dymuno’r gorau iddo ar gyfer y dyfodol”.

Lluniodd Dindi yr achos busnes ar gyfer gwasanaeth fel EMRTS, a dyma’r gwasanaeth gofal critigol a throsglwyddo cyn-ysbyty cenedlaethol cyntaf o’i fath yn y DU, gan achub bywydau dirifedi yn y cyfnod hwnnw. Mae’n bartneriaeth rhwng GIG Cymru ac elusen Ambiwlans Awyr Cymru, a chaiff ei chynnal gan Fwrdd Iechyd Prifysgol Bae Abertawe.

Ers ei sefydlu yn 2015 mae wedi ehangu o’i ddau safle cychwynnol yn y de a’r canolbarth, gyda lleoliadau bellach yn Nafen, Y Trallwng, Caernarfon a Chaerdydd, gyda’r olaf yn gweithredu 24 awr y dydd. Mae ganddo hefyd fflyd o 44 o gerbydau wedi'u haddasu'n arbennig.

Mae Dindi bellach wedi dechrau swydd newydd yn Tasmania lle mae wedi symud gyda'i wraig a'i ferch.

Ychwanegodd cyfarwyddwr gweithrediadau EMRTS Mark Winter: “Am bopeth yr ydych wedi’i wneud i wella’r canlyniad i gleifion, eu perthnasau ac i osod y sylfeini ar gyfer llywodraethu gwych a dilyniant staff, mae ein dyled yn fawr i chi. Diolch Dindi.”