Mae merch ifanc gollodd ei choes yn ôl yn dawnsio eto diolch i waith prosthetwyr Ysbyty Treforys

Mae merch wyth oed a gollodd ei choes mewn damwain yn dysgu dawnsio eto diolch i waith prosthetwyr yn Ysbyty Treforys.

Anafodd Alys ei choes mor ddifrifol yn dilyn gwrthdrawiad â pheiriant torri gwair yng nghartref y teulu fel bod angen ei thorri i ffwrdd o dan ei phen-glin.

Bythefnos cyn y ddamwain roedd y ddawnswraig frwd o Rydaman yn cystadlu yn Eisteddfod yr Urdd, ac wedi cael ei dewis i gynrychioli Cymru mewn arddangosfa ddawns yn Los Angeles.

Ac er iddi ddioddef yr anaf a newidiodd ei bywyd, roedd yn ôl yn dawnsio ochr yn ochr â'i ffrindiau ar ôl dim ond deg wythnos, ar ôl derbyn cymal prosthetig gan y Ganolfan Aelodau Artiffisial a Chyfarpar yn Nhreforys.

Dywedodd yr uwch brosthetydd Paul Drayton: “Mynychodd Alys Wasanaeth Aelodau Artiffisial a Chyfarpar Abertawe (ALAS - Artificial Limb and Appliance Service) yn yr wythnosau ar ôl iddi gael y ddamwain, a dyna lle dechreuais ymwneud â’i gofal.

“Dechreuon ni ei rhaglen adsefydlu cynnar a oedd yn cynnwys ffisiotherapi gyda’r ffisiotherapyddion a’i phrosthetydd, a pharhaodd i gael mewnbwn ffisiotherapi wythnosol i annog gwella’r ben-glin a’r glun a hefyd cynnal cryfder yn fyd-eang.”

“Erbyn canol mis Awst roedd Alys yn barod am ei phrosthesis cyntaf, ac fe gymerodd hi’n eithriadol o gyflym. Yn fuan roedd hi'n ei ddefnyddio yn yr ysgol yn ogystal â'i dosbarth dawns.

“Roedd dychwelyd i ddawnsio yn bwysig iawn i Alys felly roedd angen i ni ddysgu rhai o'i symudiadau dawns i'w helpu i gyflawni ei nodau; gwnaeth hi fi i wneud y Macarena yn y Ganolfan.

“Mae Alys wedi bod yn ymdopi’n rhyfeddol o dda. Mae hi'n ôl i wneud y pethau mae hi'n eu caru sy'n wych i'w gweld”.

Ychwanegodd ffisio ALAS, Jess Hughes: “Mae bod o gwmpas Alys wedi fy nghadw i’n heini! Roedden ni’n gwneud llawer o ymarferion camu pan ddechreuon ni, ac roedd hi’n fwy hyblyg na fi. Mae hi wedi bod yn wych”.

Ers derbyn ei choes brosthetig cyntaf, mae Alys wedi dychwelyd i ALAS i gael llafn chwaraeon arbenigol wedi'i ffitio, a fydd yn ei galluogi i gymryd rhan mewn gweithgareddau chwaraeon yn haws.

Mae’r llafn ar gael diolch i gyllid Pwyllgor Gwasanaethau Iechyd Arbenigol Cymru, GIG Cymru a Llywodraeth Cymru, sy’n darparu aelodau hamdden a chwaraeon i blant a phobl ifanc a allai fod wedi’u cyfyngu’n flaenorol i aelodau prosthetig safonol, gan eu galluogi i ddod yn fwy egnïol. ac yn cymryd rhan mewn gweithgaredd corfforol.

Mae hefyd yn helpu i adeiladu cryfder, dygnwch a hunanhyder.

Dywedodd Paul Drayton: “Yn ALAS Abertawe rydym wedi croesawu’r polisi hwn ac wedi darparu ystod o wahanol brosthesisau chwaraeon i helpu plant a phobl ifanc i gymryd rhan mewn chwaraeon a hobïau nad oeddent yn gallu cymryd rhan ynddynt o’r blaen.

“Mae pobl yn sefyllfa Alys sy’n fwy actif yn dueddol o gael mwy allan o gael llafn, ac mae’n helpu i’w cadw’n heini ac iach. Mae hi'n dal i dyfu felly dros amser bydd yn rhaid iddi osod llafnau gwahanol”.

Dywedodd Nia, mam Alys: “Cyn y ddamwain yn amlwg doedden ni ddim yn gwybod dim am beth oedd ar gael iddi.

“Fe ddaethon ni i’r Adran Damweiniau ac Achosion Brys yn gyntaf ac yna’r uned dibyniaeth fawr, ac yna i ALAS a chwrdd â’r tîm cyfan ac roedd pawb yn gwneud i ni deimlo’n gyfforddus – maen nhw wedi bod yn anhygoel. Mae'r tîm wedi bod yn rhoi heriau iddi ac yn olrhain ei chynnydd, ac yn rhoi nodau iddi anelu atynt.

“Dywedodd hi hyd yn oed ei bod wedi mwynhau ei hamser yn yr ysbyty oherwydd bod pawb mor gyfeillgar. Mae pawb wedi bod yn gofalu am les ac maen nhw wedi bod mor barod i helpu”.

Ychwanegodd Alys: “Ar y dechrau roeddwn i’n teimlo’n hollol wahanol ond wrth i amser fynd yn ei flaen, roeddwn i’n gwella ac roeddwn i’n teimlo’n debycach i’r plant arferol.

“Nawr rydw i'n teimlo fel plentyn normal ond dim ond gyda choes gwahanol.”

Mae stori Alys yn destun rhaglen ddogfen ar S4C sydd i fod i gael ei darlledu yn ddiweddarach eleni