Mae bydwraig iechyd meddwl amenedigol gyntaf Bae Abertawe yn cynnig cefnogaeth mewn uned newydd

Yn aml gall addasu i ddod yn deulu fod yn amser cyffrous ond brawychus i rieni newydd.

Ond nod cyflwyno bydwraig arbenigol iechyd meddwl amenedigol gyntaf Bwrdd Iechyd Prifysgol Bae Abertawe yw gwneud y trosglwyddiad hwnnw'n haws i'w reoli i'r rhai a allai ei chael hi'n anodd yn ystod beichiogrwydd ac yn dilyn genedigaeth eu plentyn.

Wedi'i leoli yn Uned Gobaith, nod rôl Ann-Marie Thomas yw helpu i bontio'r bwlch rhwng gwasanaethau mamolaeth ac iechyd meddwl.

Yr uned yw'r unig gyfleuster cleifion mewnol o'i fath yng Nghymru i gynnig gofal iechyd meddwl amlddisgyblaethol i fenywod o 32 wythnos o feichiogrwydd nes bod eu babi yn flwydd oed.

Dywedodd Ann-Marie: “ Rwy wastad wedi bod eisiau bod yn fydwraig iechyd meddwl amenedigol a chefnogi teuluoedd.

“Astudiais ar gyfer fy ngradd meistr a chefais gefnogaeth i ysgrifennu cynnig a chynllun busnes a ddefnyddiwyd i sicrhau’r cyllid ar gyfer y rôl yn llawn amser.

“Un o fy mhrif rolau yw pontio’r bwlch rhwng gwasanaethau iechyd meddwl a gwasanaethau mamolaeth a’i gwneud yn fwy llyfn i’r menywod a’u teuluoedd.”

Ar ôl graddio o Brifysgol Abertawe yn 2015 gyda gradd dosbarth cyntaf mewn bydwreigiaeth, bu Ann-Marie yn gweithio fel bydwraig wedi'i lleoli yn Ysbyty Tywysoges Cymru, Pen-y-bont ar Ogwr, yn ogystal ag yn Singleton, yn Abertawe, cyn mynd ymlaen i weithio fel bydwraig gymunedol.

Dair blynedd ar ôl iddi raddio, penderfynodd ddychwelyd i Brifysgol Abertawe i gwblhau gradd meistr mewn ymarfer bydwreigiaeth broffesiynol well.

Ers hynny, cymerodd rôl bydwraig arbenigol iechyd cyhoeddus ym Mwrdd Iechyd Prifysgol Bae Abertawe, a arweiniodd ati i ddatblygu ei rôl arbenigol gyfredol.

“Fe ddes i mewn iddo yn eithaf hwyr ond mae’n debyg ro'n i fod yn fydwraig,” ychwanegodd.

“Pan oeddwn i'n fydwraig gymunedol, roeddech chi wir yn deall sefyllfaoedd teuluol pobl a'u cefndiroedd cymdeithasol ac roeddech chi'n ymrwymo â'r teulu roeddech chi'n gofalu amdanyn nhw.

“Roedd iechyd meddwl yn bendant yn rhywbeth a amlygwyd i mi gan fod gan bobl bryderon ynghylch genedigaeth, bod yn feichiog, dod yn rhieni a phontio i fywyd teuluol.

“Roeddwn i eisiau cysylltu popeth â’i gilydd a gwneud hynny’n fwy cadarn i bobl. Maent yn haeddu cael gwasanaethau sy'n siarad â'i gilydd.

Bydd rôl Ann-Marie yn cynnwys goruchwylio clinig llesiant sy'n gweld bydwragedd ac ymgynghorwyr yn cynnig eu cefnogaeth wedi'i theilwra i famau beichiog a mamau newydd.

Wedi'i leoli yn Ysbyty Tonna, Castell-nedd, mae Uned Gobaith yn cynnwys tîm o seicolegwyr, seiciatryddion, therapyddion galwedigaethol a gweithwyr cymdeithasol, ochr yn ochr â meddygon teulu ac ymwelwyr iechyd arbenigol sy'n cysylltu â'r cyfleuster hefyd.

Yn y llun ar y chwith: Ann-Marie Thomas

“Mae'n wirioneddol cysylltu pawb gyda'i gilydd felly mae'n unedig ac yn fwy llyfn,” esboniodd Ann-Marie.

“Rhaid i’r perthnasoedd y mae menywod a theuluoedd yn eu meithrin gyda bydwraig, ymwelydd iechyd neu feddyg teulu fod yn iawn iddynt deimlo’n gyffyrddus i allu datgelu eu hiechyd meddwl eu hunain.

“Os na chaiff gwybodaeth ei throsglwyddo yna mae'n rhaid i deuluoedd ddweud eu stori drosodd a throsodd. Gall hynny fod yn rhwystredig iawn ac mae'n creu rhwystrau i geisio cymorth.

“Rwy’n gobeithio ymwneud ag uwchsgilio bydwragedd a’u cefnogi i ddarparu parhad oherwydd ei fod mor bwysig.”

Mae Ann-Marie yn teimlo bod yr uned yn cynnig cyfle pwysig i famau ddysgu am eu perthynas â'u babi mewn amgylchedd diogel gyda digon o gefnogaeth ar gael.

Ychwanegodd: “Gall cefnogi rhywun yn y gymuned fod yn gymhleth iawn. Mae cael yr amgylchedd diogel hwn yn llawn cyswllt therapiwtig ag arbenigwyr yn golygu bod menywod yn gallu gwneud rhywbeth sydd, yn debygol, y sefyllfa anoddaf y buont erioed ynddo, y mwyaf gwerthfawr oherwydd eu bod yn dysgu gymaint amdanynt eu hunain.

“Maen nhw'n dysgu am eu perthynas â'u babi a'u teuluoedd felly rwy'n teimlo eu bod nhw'n gadael yma mewn lle gwahanol iawn.

“Efallai bod cymdeithas yn meddwl bod bydwragedd yn esgor ar fabanod yn unig. Ond yr un peth sy'n sefyll allan i mi yn fwy na dim yw bod bydwraig yn arbenigwr ar adeiladu perthnasoedd yn ystod amser mwyaf bregus teulu.

“Rydw i wedi cael cefnogaeth enfawr i allu cyrraedd lle rydw i heddiw. Mae pob bydwraig a chydweithiwr wedi fy nghefnogi i symud ymlaen a mynd ar ôl yr yrfa hon. Dylai'r chwyddwydr fod ar bawb yma oherwydd nid yw'r un ohonom ni'n gweithio ar wahan. Rydyn ni i gyd yn gweithio gyda'n gilydd. ”

Ychwanegodd David Roberts, Cyfarwyddwr Gwasanaeth Iechyd Meddwl ac Anableddau Dysgu: “Mae agor cyfleuster fel Uned Gobaith yn ardal Bwrdd Iechyd Prifysgol Bae Abertawe yn rhywbeth gwirioneddol bwysig i'r boblogaeth, gan ei fod yn darparu gwasanaethau iechyd arbenigol yn agos at adref.

“Mae cyfleuster o'r fath hefyd yn caniatáu inni ddenu a chadw gweithwyr gofal iechyd proffesiynol o'r radd flaenaf, fel Ann-Marie, i weithio gyda'r mamau a'r teuluoedd sy'n ychwanegu at y buddion y gallwn eu medi."