Helpwch i gadw'n iach trwy'r gaeaf gyda diet iach a chytbwys

Mae cynllunio prydau bwyd, cadw'n hydradol a chael eich pump y dydd yn rhai o'r ffyrdd i gadw'ch hun yn iach trwy'r gaeaf.

Yn ogystal â chadw'n gynnes ac yn actif, mae sawl cam y gallwch eu cymryd o ran eich diet i gefnogi'ch lles trwy'r misoedd oerach.

Mae cael diet iach a chytbwys yn bwysig ar gyfer cynnal y system imiwnedd, sy'n amddiffyn y corff rhag haint.

Gyda firysau cyffredin fel annwyd a ffliw yn fwy tebygol o gylchredeg yn ystod y gaeaf, mae'n bwysig cynnal cymeriant da o ffrwythau a llysiau.

Yn y llun: Aelodau o'r tîm maeth a dieteteg (pennawd llawn ar y diwedd).

Dywedodd Sioned Quirke, Pennaeth Maeth a Dieteg Bae Abertawe: “Mae'n bwysig iawn cadw i fyny â'ch pump y dydd trwy'r gaeaf.

“Mae gan ffrwythau a llysiau amrywiaeth o fitaminau a mwynau a fydd yn cynnal eich system imiwnedd, oherwydd mae'r gaeaf yn dueddol o fod yn dymor lle mae annwyd a ffliw yn cylchredeg.

“Bydd llawer o ffrwythau a llysiau y mae pobl wedi bod yn eu bwyta yn ystod yr haf a’r hydref yn dod allan o’r tymor. Os yw pobl am barhau i gael yr amrywiaeth honno, mae ffrwythau a llysiau wedi'u rhewi yr un mor faethlon â rhai ffres ac maent yn aml yn rhatach o lawer.

“Rydym yn annog pobl i fwyta’r enfys gan fod gan ffrwythau a llysiau liwiau gwahanol yn seiliedig ar eu cynnwys maethol.

“Rydym yn cynghori pobl i fwyta amrywiaeth o ffrwythau a llysiau lliw bob dydd fel eu bod yn cael amrywiaeth o faetholion.

“Mae yna gysylltiad enfawr rhwng yr hyn rydych chi'n ei fwyta a'ch iechyd meddwl felly mae'n bwysig iawn eich bod chi'n cael maeth iach.”

Yn y llun: Deietegydd Tanisha Davies yn rhoi cyngor.

Gall coginio cymaint â phosibl, yn hytrach na dewis dewisiadau eraill fel bwyd wedi'i brosesu a phrydau parod, fod o fudd iechyd hirdymor.

Ychwanegodd Sioned: “Mae gan fwydydd wedi'u prosesu a phrydau parod lawer o ychwanegion a chadwolion na fyddai gennych chi pan fyddwch chi'n coginio gartref o'r dechrau.

“Yn gyffredinol bydd gan fwydydd sawrus wedi'u prosesu gynnwys mwy o halen hefyd, ond pan fyddwch chi'n coginio rhywbeth gartref, gallwch chi reoli faint o halen rydych chi'n ei ychwanegu.

“Rydyn ni’n gwybod y gall gormod o halen effeithio’n uniongyrchol ar eich pwysedd gwaed, sy’n gallu achosi trawiad ar y galon a strôc, felly rydyn ni’n cynghori pobl i fwyta bwyd go iawn a choginio cymaint â phosib.

“Gall amser fod yn broblem i rai pobl felly nid yw'n golygu peidiwch byth â bwyta bwydydd wedi'u prosesu ond ceisiwch goginio cymaint â phosib. Fe allech chi rewi llysiau rydych chi wedi'u torri i'w defnyddio mewn pryd arall er mwyn arbed amser, er enghraifft.”

Mae cynllunio prydau, coginio swp a chadw llygad ar faint dognau i gyd yn awgrymiadau defnyddiol a all eich helpu yn ystod y gaeaf.

Mae cymryd amser i gynllunio beth rydych chi'n mynd i'w fwyta yr wythnos honno nid yn unig yn helpu i'ch cadw ar y trywydd iawn ond gall hefyd fod o fudd i'ch balans banc hefyd.

“Gall cynllunio eich prydau helpu i gadw gwastraff bwyd mor isel â phosibl,” meddai Sioned.

“Yn ystod y gaeaf, gall costau ynni godi felly mae cynllunio eich prydau o flaen llaw yn un ffordd o arbed arian a hefyd helpu i osgoi pethau ychwanegol diangen.

“Mewn archfarchnadoedd, yn aml bwydydd afiach sydd â hyrwyddiadau arnynt felly rydym yn cynghori pobl i gadw at restr.

“Mae coginio swp hefyd yn ddefnyddiol oherwydd gallwch chi wneud pryd mawr mewn coginiwr araf, er enghraifft, a rhewi dognau sy'n helpu i wneud y gorau o'ch cynhwysion ac yn arbed ynni.

“Rydym hefyd yn cynghori pobl i fod yn ystyriol o faint eu dognau, bwyta cysurus a byrbrydau oherwydd mae llawer o bobl yn dweud eu bod yn tueddu i fod yn llai actif yn ystod y gaeaf.”

Er bod y rhan fwyaf o bobl yn rhoi blaenoriaeth i aros yn hydradol trwy gydol misoedd yr haf, mae yr un mor bwysig yn ystod y gaeaf hefyd.

Ychwanegodd Sioned (yn y llun) : “Mae'n hynod bwysig cadw'n hydradol yn ystod yr haf oherwydd ei fod yn boethach ond mewn gwirionedd mae'r un mor bwysig yn y gaeaf hefyd.

“Mae dal angen i chi yfed dau litr o ddŵr y dydd.

“Gall dadhydradu arwain at lawer o broblemau iechyd, yn enwedig i bobl hŷn.

“Felly cadwch botel o ddŵr gerllaw bob amser, cymerwch ddiodydd heb gaffein yn ogystal â’ch te a’ch coffi.

“Mae cawl hefyd yn cyfrif tuag at eich cymeriant hylif hefyd.”

Pennawd llawn (o'r chwith i'r dde): Dietegwyr Ellen Hanson-Bartholomew a Miranda Burdett-Joyce, swyddog clerigol Hayley Jones, Pennaeth Maeth a Dieteteg Sioned Quirke, a'r dietegwyr Isabelle Williams a Tanisha Davies.