Does dim lle tebyg i gartref i chi wella

YN Y LLUN: Sarah Morse, Arweinydd Clinigol ar gyfer Gwasanaethau Therapi Galwedigaethol yng Ngofal Brys Heb Raglen Ysbyty Treforys.

Mae sicrhau bod cleifion yn mwynhau cyfnod y Nadolig gartref – nid yn yr ysbyty – gydag anwyliaid yn uchel ar ein rhestr y Nadolig hwn. Ond rydym angen eich help i wneud hyn yn bosibl.

Nid oes lle tebyg i gartref o ran sicrhau bod cleifion yn y lle gorau - yn logistaidd ac yn gorfforol - i barhau â'u hadferiad. Os yw eich perthynas wedi cwblhau ei driniaeth a'i fod wedi cael gwybod y gall gael ei ryddhau, ewch a nhw adref.

Nid yn unig y mae hyn yn caniatáu i gleifion fod mewn amgylchedd cyfarwydd, mae hefyd yn chwarae rhan hanfodol bwysig wrth gynnal iechyd corfforol a meddyliol ac yn lleihau'r perygl o ddal heintiau fel covid, ffliw a niwmonia a gafwyd yn yr ysbyty.

Gall anweithgarwch a gorffwys am gyfnod hir yn y gwely mewn pobl hŷn arwain at ddadgyflyru, sef colli cryfder y cyhyrau ynghyd â dirywiad meddyliol a swyddogaethol.

Gall dadgyflyru effeithio ar unrhyw un, waeth beth fo'u hoedran, ond mae ei effeithiau'n arbennig o ddinistriol i unigolion hŷn a bregus.

Y gwir amdani yw y gall 10 diwrnod o orffwys yn y gwely arwain at lefel o golli cyhyrau sy'n cyfateb i 10 mlynedd o heneiddio.

YN Y LLUN: Gall cadw’n heini, pan fo’n bosibl, drwy gydol arhosiad yn yr ysbyty leihau dad-gyflyru.

Gall treulio diwrnodau yn yr ysbyty hefyd gael effaith ar les meddwl claf. Gan nad oes gan rai wardiau ffenestri na chlociau i ddangos a yw'n nos neu'n ddydd, gall hyn arwain at ddryswch pellach i gleifion ac effeithio ar eu hadferiad.

I gleifion sy’n aros yn yr ysbyty i dderbyn eu gofal, mae cadw’n heini yn bwysig – yn enwedig gan fod cleifion yn treulio hyd at 83 y cant o’u hamser yn y gwely.

Sarah Morse yw'r Arweinydd Clinigol ar gyfer Gwasanaethau Therapi Galwedigaethol yng Ngofal Brys Heb ei Drefnu Ysbyty Treforys.

Dywedodd Sarah: “Camsyniad cyffredin yw mai ysbytai yw’r lle gorau i gleifion barhau â’u gofal.

“Er bod hynny’n wir i rai cleifion, bod mewn amgylchedd cyfarwydd a derbyn gofal dilynol gartref yw’r opsiwn gorau a mwyaf diogel i’r mwyafrif.

“Ar draws ein prif safleoedd ysbytai, mae gennym ni lawer o gleifion sy’n ddigon iach yn glinigol i adael ond am nifer o resymau dydyn nhw ddim yn gallu mynd – sy’n golygu eu bod nhw’n aros yn yr ysbyty am ddyddiau neu wythnosau yn hirach nag sydd angen yn glinigol.

“Mae’r amser ychwanegol hwnnw a dreulir yn yr ysbyty yn arwain at ddadgyflyru, sy’n rhoi claf yn ôl yn ei adferiad.

“Dylai cleifion fod yn ymwybodol pan fyddant yn dod i’r ysbyty, nad ydynt yma i aros gan nad dyma’r lle gorau i fod unwaith y byddant yn barod i gael eu rhyddhau’n glinigol.

“Mae daddymheru yn risg enfawr i glaf sydd yn yr ysbyty ond a ddylai fod yn eu cartref eu hunain, neu yn y man preswyl arferol.

LLUN: (O'r chwith) Rebecca Lewis, Therapydd Galwedigaethol; Sarah Morse, Therapydd Galwedigaethol Arweiniol Clinigol; Daisy Prichard, Therapydd Galwedigaethol; Dawn Jones, Technegydd Therapi Galwedigaethol; Lisa Davies, Cydlynydd Llif Cleifion; gwirfoddolwr Kyaw Tun a Richard Young, Nyrs Glinigol Arbenigol ar gyfer Gofal yr Henoed.

“Mae tua 47 y cant o gleifion yn cael eu rhyddhau o’r ysbyty yn cael ei ohirio oherwydd daddymheru, felly mae’n bwysig iawn ein bod yn gwneud yr hyn a allwn i’w atal.”

Gall aros yn hydradol a phethau syml fel gwisgo mewn gwisg bob dydd helpu cleifion yn ystod yr amser a dreulir yn yr ysbyty.

Ychwanegodd Sarah: “Gall fod yn anodd iawn mynd i mewn i drefn ddyddiol pan fyddwch yn yr ysbyty, ond gall y pethau syml wneud gwahaniaeth ac mae'n rhaid i staff a chleifion fod yn ymwybodol ohonynt. Gall hyn gynnwys cleifion yn mynd i'r toiled yn annibynnol ac yn bwyta eu prydau bwyd yn y gadair ac nid yn y gwely.

“Bydd sicrhau bod cleifion allan o’r gwely, wedi gwisgo yn eu dillad eu hunain ac wedi’u hydradu yn helpu claf i adael yr ysbyty cyn gynted ag y gall.

“Bydd rhai cleifion yn gwisgo’u pyjamas drwy’r dydd, ond nid yw hynny’n rhywbeth y bydden nhw’n ei wneud gartref. Felly fe'u hanogir i wisgo dillad arferol trwy'r holl ddydd.

“Mae esgidiau hefyd yn ffactor. Dydw i ddim yn meddwl bod pobl yn ymwybodol y gallant wisgo eu hesgidiau eu hunain tra yn yr ysbyty, sy'n dda o ran cysur ac osgoi cwympo.

“Mae un o bob chwech o gleifion hŷn sydd fel arfer yn cerdded yn annibynnol angen cymorth i gerdded ar ôl cael eu rhyddhau o’r ysbyty, felly mae hyn yn beth hynod bwysig i fod yn ymwybodol ohono.”