Ffibriliad atrïaidd (AF) yw'r math mwyaf cyffredin o rythm calon annormal. Mae hefyd yn un o brif achosion strôc. Mae AF yn achosi i'r galon guro'n afreolaidd a gall hefyd guro'n rhy gyflym neu'n rhy araf.
Gwyddom fod 2.5% o boblogaeth Bwrdd Iechyd Prifysgol Bae Abertawe wedi cael diagnosis o AF ond rydym hefyd yn gwybod y bydd llawer o bobl yn byw ag AF heb cael diagnosis.
Mae AF yn llawer mwy cyffredin mewn rhai grwpiau o bobl. Oedran yw'r ffactor risg mwyaf gydag amcangyfrif o 10% o bobl dros 80 oed ag AF. Mae ffactorau risg eraill yn cynnwys pwysedd gwaed uchel, diabetes ac unrhyw fath o glefyd y galon (trawiad ar y galon, methiant y galon, clefyd y falf).
Fodd bynnag, mewn rhai pobl mae'r symptomau hyn yn ysgafn iawn ac efallai nad oes ganddyn nhw symptomau o gwbl hyd yn oed.
Os ydych yn meddwl eich bod yn cael trawiad ar y galon, neu os oes gennych y symptomau hyn a'u bod yn ddifrifol, dylech ffonio 999.
Ond os yw eich symptomau yn ysgafn, neu os ydych wedi sylwi bod eich curiad y galon yn afreolaidd, siaradwch â'ch meddyg teulu.
Byddwch yn cael cynnig olrhain calon a elwir yn ECG (electrocardiogram) y gellir ei wneud yn eich meddygfa. Gall y meddyg teulu ofyn am brofion ychwanegol fel profion gwaed, pelydr-x o'r frest, a sgan ar y galon (echocardiogram) i arwain y rheolaeth yn briodol.
Yn achlysurol gall AF fynd a dod, a gall symptomau fynd a dod hefyd. Yn yr achosion hyn gall meddygon drefnu ECG y gellir ei wisgo am ddiwrnod neu fwy i ddal y digwyddiadau.
Rydym wedi sefydlu clinigau newydd ym Mhenclawdd, Cilâ, Gorseinon a'r Ganolfan Adnoddau ym Mhort Talbot, sydd wedi'u cynllunio'n benodol i ymchwilio a rhoi diagnosis i gleifion a allai fod ag AF, a hefyd helpu i reoli cleifion â diagnosis AF newydd. Maent wedi’u lleoli yn y gymuned, yn hytrach na’r ysbyty, a’u nod yw gweld cleifion o fewn ychydig wythnosau.
Mae'r ffocws ar leihau'r risg o strôc sy'n gysylltiedig ag AF. Mae pobl ag AF bum gwaith yn fwy tebygol o gael strôc na'r rhai heb AF. Mae un o bob pum strôc yn cael ei achosi gan AF.
Er mwyn lleihau eich risg, rhagnodir tabledi teneuo gwaed (gwrthgeulyddion) i chi i leihau'r risg honno. Mae'r rhain yn feddyginiaeth effeithiol a oddefir yn dda.
Mae angen meddyginiaethau ychwanegol yn aml i reoli symptomau AF. Mewn rhai cleifion gall fod yn fuddiol dychwelyd y galon yn ôl i'w rhythm arferol, a gellir gwneud hyn gyda meddyginiaeth, sioc drydanol (DC cardioversion) neu driniaeth a elwir yn abladiad.
Ceir mynediad i'r clinigau hyn trwy atgyfeiriad gan Feddyg Teulu. Felly os credwch fod gennych symptomau AF, ewch i weld eich meddyg teulu yn y lle cyntaf.
Y newyddion da yw, os caiff ei reoli'n briodol, mae'r rhan fwyaf o bobl yn byw bywyd normal gydag AF heb llawer o symptomau.
Ewch yma i wefan Sefydliad Prydeinig y Galon i ddarganfod mwy am Ffibriliad Atrïaidd
Rydym yn croesawu gohebiaeth a galwadau ffôn yn y Gymraeg neu'r Saesneg. Atebir gohebiaeth Gymraeg yn y Gymraeg, ac ni fydd hyn yn arwain at oedi.