Mae taith elusennol sy'n cael ei hyrwyddo gan arwr chwaraeon Cymreig yn gwneud gwahaniaeth gwirioneddol i bobl sy'n derbyn triniaethau canser arloesol yn Ysbyty Singleton Abertawe.
Ym mis Medi, bydd cyn-seren rygbi'r undeb a'r gynghrair, Jonathan Davies, yn arwain Her Canser 50 Jiffy unwaith eto.
Mae hon yn daith 50 milltir o Gaerdydd i Abertawe, gyda'r arian a godwyd yn cael ei roi i wasanaethau canser yn ysbytai Felindre a Singleton.
Prif lun uchod: ôl-fflach i 2021 a Jiffy yn cyrraedd Ysbyty Singleton ar ddiwedd yr her
Fel Llywydd Codi Arian Felindre, mae Jonathan – Jiffy – wedi cefnogi cleifion a’u teuluoedd yng Nghanolfan Ganser Felindre ers 2008.
Y llynedd penderfynodd ymestyn hyn, gan lansio Her Canser 50 Jiffy gyntaf ar gyfer Felindre a Chronfa Ganser De Orllewin Cymru.
Roedd yn llwyddiant ysgubol, gan godi £118,000 mewn nawdd a rannwyd yn gyfartal rhwng y ddwy gronfa elusen.
Yn Singleton, cartref Canolfan Ganser De Orllewin Cymru, aeth y rhodd i Gronfa Cymrawd Ymchwil Radiotherapi sydd newydd ei sefydlu.
Mae'r oncolegydd clinigol ymgynghorol Dr Sarah Gwynne yn helpu i arwain yr ymchwil ar driniaeth radiotherapi yn Abertawe.
Meddai: “Rydym yn ddiolchgar iawn am yr arian a godwyd y llynedd drwy Her Canser 50 Jiffy (Jiffy’s Cancer 50 Challenge).
“Rydym wedi gallu defnyddio’r arian hwn i barhau i ariannu oncolegwyr dan hyfforddiant a fydd yn treulio cyfnod o amser gyda ni yn gwneud ymchwil.
“Mae rhai o’r pethau rydyn ni wedi’u gwneud gyda’r ymchwil yn edrych ar rôl protonau.
“Dyma ffordd newydd o ddarparu radiotherapi a allai helpu i arbed y meinweoedd arferol o amgylch y tiwmor tra'n taro'r canser i bob pwrpas, a allai helpu i leihau sgîl-effeithiau.
“Rydym hefyd yn edrych ar hyn o bryd ar sut y gellir defnyddio radiotherapi i drin canserau’r stumog.
“Mae’n faes lle nad yw radiotherapi’n cael ei ddefnyddio cymaint ag ardaloedd eraill yn y corff.
“Felly rydym yn edrych ar sut y gallem ddefnyddio radiotherapi yn ddiogel a fydd yn dod yn rhan o dreial clinigol yn y dyfodol.”
Eglurodd Dr Gwynne fod ymchwil mewn radiotherapi a wnaed mewn mannau eraill hefyd wedi bod o fudd i gleifion yn Abertawe.
Er enghraifft, yn ystod Covid, roedd Singleton yn gallu gweithredu canfyddiadau astudiaeth yn y DU o gleifion sy'n derbyn radiotherapi canser y fron.
Roedd hyn yn caniatáu gostyngiad diogel yn nifer y triniaethau radiotherapi o 15 dros gyfnod o dair wythnos i ddim ond pump yn ystod un wythnos.
Dywedodd Dr Gwynne: “Mae hyn yn amlwg o fudd i’r claf gan ei fod yn lleihau’r nifer o weithiau y mae’n rhaid iddynt ddod i’r ysbyty heb unrhyw wahaniaeth i’r canlyniad .
“Mae wedi trawsnewid sut rydym yn trin canser y fron.
“Ond mae yna fanteision i’r gwasanaeth hefyd. Os gallwn drin cleifion mewn wythnos yn hytrach na thair wythnos, mae hyn yn helpu gydag amseroedd aros.”
Cynhelir Her Canser 50 Jiffy 2022 ddydd Sul 4 Medi ac mae'n agored i 1,000 o feicwyr – dwbl nifer y llynedd.
Mae mynediad yn costio £50, sy'n cynnwys crys beicio, a gofynnir i feicwyr godi o leiaf £50 mewn nawdd. Unwaith eto, bydd yr elw yn cael ei rannu'n gyfartal rhwng y ddwy gronfa ganser.
Mae elusen wedi bod wrth galon Canolfan Ganser De Orllewin Cymru drwy gydol ei hanes 18 mlynedd.
Agorodd ym mis Medi 2004 yn dilyn ymgyrch codi arian enfawr a gefnogwyd gan y South Wales Evening Post a chan bobl o bob rhan o Abertawe, Castell-nedd Port Talbot a Gorllewin Cymru.
Codwyd dros £1 miliwn ganddynt, a gyfrannodd at gyllid ychwanegol gan y GIG i sicrhau bod y ganolfan yn cael ei hadeiladu.
Mae'n darparu mynediad i unedau cemotherapi a radiotherapi modern. Mae gan y ganolfan hefyd ward cleifion mewnol yn Singleton, ac uned ymchwil.
Mae cronfa elusennol y ganolfan ganser yn un o 265 sy'n cael eu rheoli gan Elusen Iechyd Bae Abertawe.
Dim ond rhai o’r 500 o feicwyr a gymerodd ran y llynedd, gan fynd heibio Canolfan Ganser De Orllewin Cymru yn Ysbyty Singleton
Dyma elusen swyddogol y bwrdd iechyd, sy'n cefnogi cleifion, staff a gwasanaethau ym Mae Abertawe. Defnyddir rhoddion i'r cronfeydd amrywiol ar gyfer offer, ymchwil, hyfforddiant a gofal cleifion.
Mae Her Canser 50 Jiffy yn gyfle i barhau â'r etifeddiaeth honno.
Mae'n cael ei noddi gan Andrew Scott a'i gefnogi gan Peter Lynn and Partners, Cycle Solutions ac European Telecoms Solutions. Trefnir y daith gan White Rock Events.
Dywedodd Jonathan: “ Roedd yn llwyddiant ysgubol y llynedd. Rydyn ni’n gobeithio ei wneud yn fwy ac yn well bob blwyddyn - yn bwysicach fyth, codi arian i’r ddwy elusen wych.”
Ychwanegodd Dr Gwynne: “ Mae’r arian a godwyd y llynedd, a’r arian fydd yn cael ei godi eleni, yn bwysig iawn.
“Mae’n caniatáu inni barhau â’r ymchwil yr ydym wedi bod yn ei wneud yn Abertawe a fydd o fudd nid yn unig i gleifion De-orllewin Cymru ond a fydd yn helpu poblogaeth y DU a thu hwnt.”
(Sylwir os gwelwch yn dda bod rhai dolenni allanol ddim ar gael yn y Gymraeg)
Oes gennych chi ddiddordeb mewn codi arian i gefnogi gwasanaethau'r GIG yn Abertawe a Castell-nedd Port Talbot? Oeddech chi'n gwybod bod gan Fwrdd Iechyd Prifysgol bae Abertawe ei elusen codi arian ei hun?
Rydym yn croesawu gohebiaeth a galwadau ffôn yn y Gymraeg neu'r Saesneg. Atebir gohebiaeth Gymraeg yn y Gymraeg, ac ni fydd hyn yn arwain at oedi.