Swyddogion olrhain cyswllt sy'n gweithio i helpu i arafu lledaeniad Covid-19

Mae tîm o swyddogion olrhain cyswllt a weithredir gan y cyngor yn Abertawe a Chastell-nedd Port Talbot wedi bod yn gweithio'n galed dros yr wythnosau diwethaf i helpu i arafu lledaeniad Covid-19.

Mae chwe thîm o fwy na 100 o staff Cyngor Abertawe a thri thîm o dros 50 o Gastell-nedd Port Talbot wedi cael eu hailgyfeirio o'u dyletswyddau arferol neu eu recriwtio a'u hyfforddi'n allanol fel rhan o'r gwasanaeth Profi, Olrhain a Diogelu sy'n cael ei ddarparu gyda Phrifysgol Bae Abertawe a'r Bwrdd Iechyd (BIPBA). 

Ers dechrau'r mis hwn mae'r timau yn Abertawe wedi bod yn gweithio i olrhain cyswllt mwy na 1,100 o bobl yn yr ardal sydd wedi profi'n bositif am y feirws - mwy na dwbl y ffigwr ar gyfer mis Medi cyfan. Yn yr un cyfnod mae'r timau yng Nghastell-nedd Port Talbot wedi bod yn gweithio i olrhain cysylltiadau mwy na 700 o bobl.

Yn ystod y cyfnod hwnnw mae dwy ardal y Cyngor wedi mynd i mewn i gloi lleol cyn dechreuodd y cyfnod atal coronafeirws Llywodraeth Cymru wythnos diwethaf.

Canmolodd Dr Keith Reid, Cyfarwyddwr Gweithredol Iechyd y Cyhoedd ar gyfer rhanbarth BIP Bae Abertawe, ymdrechion y timau olrhain cyswllt, gan ddweud bod eu gwaith yn hanfodol i ddod â lledaeniad Covid-19 dan reolaeth.

Meddai: “Ni ellir ei bwysleisio’n ddigon aml. Cadwch at y rheolau newydd a chyflwynwyd ddydd Gwener diwethaf os gwelwch yn dda oherwydd bydd yn gwneud cyfraniad sylweddol at ddod â lledaeniad y feirws dan reolaeth. Gallwn fynd trwy'r tân gyda'n gilydd os gwnawn y pethau iawn.

“Rydyn ni'n gwybod ei bod hi'n anodd yn enwedig i fusnesau ac nid yw penderfyniad Llywodraeth Cymru i gyflwyno cyfnod atal wedi'i gymryd yn ysgafn. Ond mae'r cyfnod atal yn gam hanfodol tuag at achub bywydau a helpu i atal y GIG rhag cael eu gorlethu ag achosion newydd wrth i wasanaethau fynd i mewn i gyfnod y gaeaf.

“Mae ein timau Profi, Olrhain ac Amddiffyn yn delio â chynnydd mawr yn nifer yr achosion cadarnhaol ledled y rhanbarth. Maent wedi bod yn gweithio'n galed dros yr wythnosau diwethaf ac rydw i eisiau diolch iddyn nhw am yr ymdrech maen nhw'n ei gwneud i'n cadw ni'n ddiogel. "

Meddai: “Mae angen i unrhyw un sydd â symptomau Covid-19, waeth pa mor ysgafn bynnag, hunan-ynysu ar unwaith ac archebu prawf. Ni ddylent fynd i'r gwaith, peidio â chwrdd â phobl eraill a chadw eu pellter cymaint â phosibl oddi wrth y bobl maen nhw'n byw gyda nhw.

“Gall pobl archebu prawf trwy ffonio’r rhif lleol - 01639 862757 - a chânt eu cyfeirio at ganolfan brofi leol. Os byddwch chi'n profi'n bositif bydd ein tîm olrhain cyswllt yn gweithredu trwy gysylltu â chi a gofyn i chi am fanylion y rhai rydych chi wedi bod mewn cysylltiad agos â nhw yn ddiweddar.

“Trwy gysylltu â nhw a gofyn iddynt hunan-ynysu gallwn sicrhau nad ydyn nhw mewn perygl o ledaenu’r feirws ac mae hynny’n ein helpu yn ein hymdrechion i’w atal rhag lledaenu.”

Dywedodd Dr Reid: “Yr adborth rydyn ni'n ei gael gan y timau olrhain cyswllt yw bod y bobl maen nhw'n siarad gyda wedi bod o gymorth mawr gyda'r wybodaeth maen nhw'n eu rhoi. Mae'n galonogol bod pobl yn barod i chwarae eu rhan yn rheolaeth y lledaeniad i feirws trwy roi i'r timau fanylion y bobl y mae angen i'r olrheinwyr eu cyrraedd yn gyflym. "

Dim ond pan gadarnhawyd eu bod wedi profi'n bositif am y feirws neu wedi dod i gysylltiad agos â rhywun sydd wedi profi'n bositif y bydd aelod o'r tîm olrhain cyswllt yn cysylltu â phobl.

Mae'r rhai sydd wedi bod yn gyswllt agos â rhywun sydd wedi profi'n bositif mewn mwy o berygl o ddal Covid-19 a'i drosglwyddo i eraill. Fel rheol bydd y swyddog olrhain cyswllt yn gofyn i chi hunan-ynysu am 14 diwrnod i'ch atal rhag lledaenu'r feirws, hyd yn oed os nad ydych chi'n teimlo'n sâl neu os oes gennych chi'r symptomau.

Ni fydd olrheinwyr cyswllt byth yn gofyn am wybodaeth ariannol bersonol nac yn gofyn ichi wneud taliad am y gwasanaeth. Mae unrhyw gymorth a ddarperir ganddynt yn rhad ac am ddim.

I ddarganfod mwy am y gwasanaeth olrhain cyswllt a beth i'w wneud os cysylltir â chi, ewch i'r ddolen hon: https://bipba.gig.cymru/coronafeirws-covid-19/gwybodaeth/profion-covid/ 

Gellir gweld gwiriwr symptomau Covid-19 yma: https://llyw.cymru/os-oes-symptomau-gyda-chi-oes-angen-help-meddygol-arnoch-am-y-coronafeirws?_ga=2.219916379.350793434.1603790732-995333089.1598519086