Mae plismon arwrol wedi ymddeol a fu’n ffigwr allweddol wrth rwystro ymgais heist Cromen y Mileniwm wedi diolch i’r GIG am y “gwasanaeth safon aur” y mae’n dweud a achubodd ei fywyd.
Ar ôl dioddef trawiad ar y galon yn ei gartref yn Abertawe, cludwyd Clive Rew i Ysbyty Treforys a chafodd driniaethau i ddad-glocio tair rhydweli - un ohonynt wedi'i rhwystro 100 y cant.
Cafodd y dyn 64 oed bedwar stent wedi’u gosod yn llwyddiannus, ac mae bellach yn mynychu gwasanaeth ôl-ofal yn yr ysbyty fel rhan o’i adsefydlu.
Bob dydd ers hynny, mae wedi bod yn ddiolchgar am feddwl cyflym ei deulu ac effeithlonrwydd y rhai a fu'n ymwneud â'i driniaeth.
“Cefais boenau yn y frest a bu farw am gyfnod byr. Roedd fy mhartner Susie yno, tra bod fy meibion yn cyrraedd fy nhŷ yn gyflym iawn. Fe wnaethon nhw ffonio 999 ar unwaith,” cofiodd.
“Roedd yr ymatebydd cyntaf yn wych. Roedd gyda mi yn gyflym iawn. Dywedodd 'sori ffrind, rydych chi'n cael trawiad ar y galon, mae'n rhaid i ni fynd â chi i Treforys cyn gynted â phosibl'.
“Fe wnaethon nhw fy rhoi mewn cadair i'm cario i lawr y grisiau cyn gynted ag y cyrhaeddodd yr ambiwlans. Ond wrth i mi eistedd yn unionsyth gostyngodd fy mhwysau gwaed, felly fe basiais allan eto a gorffen ar y llawr.
“Fe wnes i chwydu ond mae fy mab hynaf wedi cael rhywfaint o hyfforddiant meddygol ac fe gliriodd fy llwybr anadlu yn gyflym ac yn hollbwysig cyn fy nhroi ar fy ochr.”
Mae Clive yn gyn-ringyll tîm Rheoli Arfau Saethu Arbenigol ar gyfer Heddlu Metropolitan Llundain. Yn 2000, fe arestiodd un o aelodau’r criw oedd yn ceisio dwyn diemwntau gwerth £350 miliwn o Gromen y Mileniwm.
Pan gafodd ei drawiad ar y galon, defnyddiodd ei fwy na 30 mlynedd o brofiad yn yr heddlu yn dda.
“Yn yr ambiwlans, roeddwn i'n gwybod ei fod yn ddifrifol o ystyried yr olwg ar wynebau pawb - gallwn ddweud ei fod yn dyngedfennol o ran amser. Rydw i wedi bod mewn digon o sefyllfaoedd yn fy mywyd lle mae pethau’n dyngedfennol o ran amser, ac roedd hwn yn un ohonyn nhw,” meddai.
“Wnes i ddim mynd i ataliad llawn ar y galon, a oedd yn dda, ac roeddwn yn weddol ddigynnwrf drwy'r amser gan fy mod wedi cael fy hyfforddi i beidio â chynhyrfu. Pe bawn i wedi mynd i banig, yna byddwn wedi gwneud pethau'n waeth.
“Roedd yn teimlo fy mod wedi cyrraedd yr ysbyty mewn ychydig eiliadau. Oherwydd bod yr holl gogiau yn y broses yn gweithio mor effeithiol gyda'i gilydd fe gyrhaeddais i yno'n gyflym.
“Yn Ysbyty Treforys roeddwn yn syth i'r theatr, ac roedd pawb yn barod i weithio arnaf. Aethant i mewn trwy'r rhydweli rheiddiol yn y fraich dde, i fyny ac ar draws i'r galon i ddadflocio rhydweli a oedd wedi'i rhwystro 100 y cant.
“Y peth rhyfedd amdano oedd fy mod yn teimlo’n ddiogel oherwydd roeddwn mewn dwylo da. Roeddwn yn bryderus, wrth gwrs, ond roedd angen i mi beidio â chynhyrfu er mwyn rhoi'r cyfle gorau i mi fy hun. Roeddwn i yn nwylo gorau'r byd.
“Roedd effeithlonrwydd y gweithrediad cyfan, o’r dechrau i’r diwedd, yn hollbwysig. Gallwn i fod wedi bod munudau, hyd yn oed eiliadau, i ffwrdd o farw. Roedd yn dyngedfennol o ran amser, ac achubodd y GIG fi. Roedd yn wasanaeth o safon aur.”
Ar ôl i ddwy rydweli arall gael eu datgysylltu, dewisodd Clive gymryd rhan mewn treialu cyffur a gynlluniwyd i leihau'r siawns o ddioddef trawiad arall ar y galon.
Mae’r treial yn cynnwys 20,000 o bobl o tua 50 o wledydd, a dim ond i bobl sydd wedi dioddef rhai mathau o drawiadau ar y galon y caiff ei gynnig.
Wrth i Clive barhau â'i adferiad, roedd yn awyddus i ddangos ei ddiolchgarwch am broffesiynoldeb ac ansawdd y gwasanaeth a roddwyd iddo yn ystod ei ddioddefaint.
“Rydw i eisiau i bawb wybod eu bod nhw i gyd wedi chwarae rhan allweddol wrth achub fy mywyd – nid yn unig yr ymgynghorwyr dan sylw, ond pawb ar fy nhaith o fy nhŷ i’r ysbyty a phopeth a aeth ymlaen yn Ysbyty Treforys,” meddai Clive.
“Rhaid i mi ddiolch i’r ymgynghorwyr Dr James Barry, Dr Omar Aldalati a Dr Muhammad Zia Ul Haq; cofrestrydd cardio Dr Ahmed Sabra, meddyg iau ward Dr Naomi Dennehey, yr holl staff a fu'n ymwneud â'm gweithdrefnau a'r tîm ar ward Cyril Evans. Roedd Debbie Williams, y nyrs treialon clinigol y bûm yn trafod y cyffur treialu â hi, hefyd yn broffesiynol a chymwynasgar iawn.
“Rwy’n gwybod sut brofiad yw peidio â chael diolch am fwy neu lai’r cyfan o’ch gwasanaeth, ond mae angen i’r bobl hyn wybod y bydd yr hyn a wnaethant yn cael cymaint o effaith ar fy mywyd a’r rhai o’m cwmpas.
“Mae rhyfeddodau meddygaeth fodern a sgiliau’r llawfeddygon yn anhygoel.”
Rydym yn croesawu gohebiaeth a galwadau ffôn yn y Gymraeg neu'r Saesneg. Atebir gohebiaeth Gymraeg yn y Gymraeg, ac ni fydd hyn yn arwain at oedi.