Neidio i'r prif gynnwy

Ple goroeswr Covid i gadw'n ddiogel

Julia Brockway

Mae mam a dreuliodd 45 diwrnod ar beiriant anadlu gyda Covid-19 wedi pledio'n emosiynol i eraill i gadw eu hunain a'u hanwyliaid yn ddiogel.

Mae Julia Brockway yn dal i ddioddef yr effeithiau corfforol a meddyliol bedwar mis ar ôl dychwelyd adref o Ysbyty Treforys. 

Uchod: llun llonydd o neges fideo emosiynol Julia yn annog pobl i aros yn ddiogel

Yn ystod ei hamser mewn coma ysgogedig yn uned gofal dwys yr ysbyty, collodd Julia bron i bedair carreg mewn pwysau ac roedd angen trallwysiad gwaed enfawr arni oherwydd y feirws.

Gyda'r nifer o achosion yn cynyddu, mae ganddi neges amlwg i unrhyw un nad yw'n gwneud popeth o fewn eu gallu i osgoi cael eu heintio.

“Roeddwn yn anlwcus. Nid oedd Covid-19 yn bleserus i mi. Efallai na fydd yn bleserus i chi. Os gwelwch yn dda - dilynwch y canllawiau. Cadwch yn ddiogel.

“Efallai nad chi ond efallai ei fod yn rhywun annwyl sydd â'r hyn rydw i wedi'i gael ac sy'n gorfod mynd trwy'r hyn rydw i wedi mynd drwyddo.

“Mae covid yn glefyd peryglus a milain. Nid ydych chi'n gwybod beth y gall ei wneud i chi.

“Rwyf wedi gweld y straen y mae’r meddygon a’r nyrsys oddi tano, a’r pryder ar eu hwynebau pryd bynnag y daw claf arall i mewn.”

Roedd y ddynes 50 oed, sy'n byw gyda'i theulu yn Nyffryn Castell-nedd, yn yr ysbyty â niwmonia dwbl ar ddechrau'r flwyddyn.

Yna, tua diwedd mis Mawrth, dechreuodd deimlo'n sâl iawn.

Er iddi fynd i Adran Achosion Brys Treforys ar anogaeth ei mab, credai mai haint arall ar y fron ydoedd.

Roedd hynny ar ddechrau'r pandemig ac mae Julia'n cofio'r holl staff yn gwisgo masgiau amddiffynnol.

“Roedd yn frawychus. Rwy'n cofio cael prawf gwaed a phelydr-X ar y fron. Rwy'n eu cofio yn dod i mewn ac yn dweud, 'Dydych chi ddim yn dda iawn, Julia, bydd angen i ni eich derbyn'.

“Ni allaf gofio llawer ar ôl hynny, boed yn oriau, dyddiau, wythnosau. Rwy'n cofio deffro ychydig. Meddyg, nyrs.

“Tîm o bump mewn lifft yn mynd i ofal dwys, gan ddweud wrth fy nheulu fy mod i wedi profi’n bositif am glefyd milain o’r enw Covid-19.

“Dyna oedd yr olaf rydw i’n cofio.

“Deffrais gyda chyfarpar anadlu yn fy ngwddf, yn methu siarad, meddwl tybed beth oedd wedi digwydd i mi.

“Roedd rhaid i dîm o arbenigwyr esbonio fy mod i wedi cael fy awyru am 45 diwrnod. Roeddwn i wedi cael tracheotomi. Roedd tiwbiau'n mynd i mewn i'm gwddf.

“Y rhan waethaf oedd, oherwydd bod gennych chi dracheotomi, mae'n rhaid iddyn nhw agor y tiwb a defnyddio sugno i gael gwared ar unrhyw falurion.

“Dyna bob hanner awr ac rydych chi'n hollol effro ag ef yn mynd i'ch gwddf.

“Mae Covid yn cychwyn fel firws ond gall gymryd eich araith, eich gallu i gerdded a'ch gallu i fwyta.”

Ar ddiwedd mis Mai dychwelodd adref at ei theulu - ei gŵr David, mab 18 oed, David a Chloe, merch 13 oed. Fe wnaethant i gyd brofi'n negyddol am y feirws pan aeth Julia yn sâl.

Yn ogystal â chael ei rhoi ar raglen adsefydlu ar ôl gadael gofal dwys, mae Julia bellach yn derbyn ffisiotherapi gartref.

Ni allai gerdded o gwbl ar ôl deffro o'r coma ac mae'n dioddef o anhawsterau nawr, tra bod cryfder ei chorff uchaf wedi'i effeithio'n wael.

Yn ogystal â bod ar feddyginiaeth mae hi'n derbyn cwnsela oherwydd problemau cysgu.

Yn y llun ar y chwith: Julia gyda'i gŵr David

Nid oes gan Julia ddim ond canmoliaeth i'r ymgynghorwyr, y meddygon a'r nyrsys a oedd yn gofalu amdani 24-7 tra roedd hi mewn gofal dwys, a'r rhai ar y ward y symudwyd iddi yn y pen draw.

Ac anogodd bobl i wneud popeth o fewn eu gallu i osgoi'r un ddioddefaint trawmatig y mae hi wedi dioddef.

“Dydy covid-19 ddim yn ddoniol. Gall fod yn ddifrifol. Gwrandewch ar rybuddion iechyd y llywodraeth.

“Cadwch yn ddiogel os gwelwch yn dda. Gwisgwch fwgwd. Cadwch bellter cymdeithasol. Peidiwch â chael partïon. Nid wyf yn golygu peidio â chymdeithasu â theulu na mwynhau bywyd ond byddwch yn ofalus os gwelwch yn dda.

“Meddyliwch am yr hyn es i drwyddo a sut effaith cafodd ar fy nheulu. Meddyliwch am eich teulu eich hun, meddyliwch am eich anwyliaid.

“A meddyliwch am staff y GIG a’r holl weithwyr gofal allan yna sy’n gofalu amdanom ac yn rhoi eu bywydau mewn perygl er lles ni.”

 

Rydym yn croesawu gohebiaeth a galwadau ffôn yn y Gymraeg neu'r Saesneg. Atebir gohebiaeth Gymraeg yn y Gymraeg, ac ni fydd hyn yn arwain at oedi.