Nid jôc yw newid yn y cyflenwad nwy chwerthinllyd wrth i fwrdd iechyd wneud newid cynaliadwy sylweddol

YN Y LLUN: Paul Lee, Pennaeth Gwasanaethau Rheoli Offer Meddygol, a Duncan Davies, Rheolwr Fferyllfa Safle Acíwt yn Ysbyty Treforys, gyda silindr sydd bellach yn cael ei ddefnyddio i gyflenwi cleifion ag ocsid nitraidd.   

Mae prosiect ym Mae Abertawe wedi profi nad yw'n freuddwyd fawr gan ei fod ar y trywydd iawn i leihau ôl troed carbon y bwrdd iechyd yn sylweddol.

Mae adolygiad o ddefnydd y bwrdd iechyd o ocsid nitraidd – a adwaenir yn gyffredin fel nwy chwerthin – wedi nodi newid yn ei gyflenwad a fyddai’n cael llawer llai o effaith ar yr amgylchedd heb effeithio ar ofal cleifion.

Nwy meddygol yw ocsid nitraidd a ddefnyddir ar draws ysbytai’r bwrdd iechyd gan wasanaethau megis theatrau, ward esgor a’r Adran Achosion Brys.

Fodd bynnag, mae’n nwy tŷ gwydr cryf – 300 gwaith yn fwy felly na charbon deuocsid.

Mae prosiect a arweiniwyd gan Dr Elana Owen, Anesthetydd Ymgynghorol ac Arweinydd Clinigol ar gyfer Cynaliadwyedd, wedi edrych ar fanteision newid cyflenwad ocsid nitraidd y bwrdd iechyd o'i system maniffold a'i bibellau i silindrau yn y man defnyddio.

Mae ymchwiliadau cynnar wedi dangos bod newid i gyflenwad silindr yn fwy effeithlon ac yn llai gwastraffus, lle mae cyflenwad yn fwy tebygol o gyfateb i'r galw.

Mae dadansoddiad yn dangos, yn ogystal â bod yn well i'r amgylchedd, y gallai hyn arwain at arbediad ariannol hefyd.

YN Y LLUN: Mae Ymarferydd yr Adran Llawdriniaeth Gemma Hale a Dr Elana Owen, Anesthetydd Ymgynghorol, wedi hyrwyddo’r newid yn y cyflenwad ocsid nitraidd.

Dywedodd Dr Owen: “Mae nwyon anesthetig yn cyfrannu at tua phump y cant o gyfanswm ôl troed carbon y GIG, gydag ocsid nitraidd yn dal i gael ei ddefnyddio o bryd i’w gilydd mewn ymarfer anesthetig – gan amlaf mewn pediatreg ac obstetreg.

“Ocsid nitraidd sydd â’r ôl troed carbon mwyaf o’r nwyon anesthetig yn y sector acíwt, gan gyfrif am o leiaf 80 y cant o gyfanswm ôl troed nwy anesthetig yn 2019/20. Mae potensial cynhesu byd-eang ocsid nitraidd 300 gwaith yn fwy na charbon deuocsid, ac mae'n aros yn yr atmosffer am fwy na chanrif.

“Gwnaethom arolwg o’r holl anesthetyddion ym Mwrdd Iechyd Prifysgol Bae Abertawe, ac roedd 94 y cant yn hapus i’r cyflenwad pibelli gael ei dynnu a’i ddisodli gan gyflenwad y silindr.

“Fe wnaethom gynnal treial mewn rhai theatrau i ddechrau, a fu mor llwyddiannus fel ein bod wedi ehangu’r treial ers hynny, ac mae ein holl theatrau yn Nhreforys a Chastell-nedd bellach wedi’u datgysylltu oddi wrth y maniffoldiau ocsid nitraidd, ac yn dibynnu ar y silindrau yn unig.”

Mae Dr Owen yn un o dri Arweinydd Clinigol Cynaliadwy o fewn y bwrdd iechyd, gyda’r rôl yn cydredeg â’i chyfrifoldebau clinigol o ddydd i ddydd.

Prif swyddogaeth y rôl yw gwreiddio cynaliadwyedd ar draws y bwrdd iechyd i gyflawni amcanion newid yn yr hinsawdd a gweithio'n agos gyda chydweithwyr a grwpiau staff.

Mae’r prosiect ocsid nitraidd ymhlith ei phrif brosiectau, sydd wedi elwa o ymagwedd aml-adran.

Ychwanegodd Dr Owen: “Mae’r prosiect hwn wedi derbyn cefnogaeth ragorol a hanfodol gan amrywiaeth o’n hadrannau gan gynnwys ystadau, Gwasanaethau Rheoli Offer Meddygol, theatrau, cynorthwywyr anesthetig a fferylliaeth.

“Mae cynrychiolwyr o’r adrannau hyn wedi cymryd rhan o’r cychwyn cyntaf, ac mae eu mewnbwn parhaus yn hanfodol i lwyddiant y prosiect.

“Fe wnaethon ni gynnydd da ar draws ein prif ysbytai, ond mae digon i’w gyflawni o hyd gan fod y prosiect yn mynd rhagddo’n fawr iawn.”