Menyw sydd wedi ailddysgu cerdded yn cwblhau her glan y môr i ddiolch i staff

Mae dynes fu’n gorfod ailddysgu sut i gerdded ar ôl anaf sydyn i’r ymennydd wedi cwblhau taith gerdded noddedig i ddiolch i staff am eu gofal.

Ym mis Tachwedd 2010, roedd Barbara Thomas wedi bod yn paratoi ar gyfer taith siopa gyda'i merch cyn disgyn i'r llawr heb rybudd.

Ar ôl cael ei rhuthro i Ysbyty Athrofaol Cymru (UHW - University Hospital of Wales), yng Nghaerdydd, darganfuwyd ei bod wedi dioddef gwaedlif subarachnoid (math anghyffredin o strôc a achosir gan waedu ar wyneb yr ymennydd).

Treuliodd fisoedd mewn coma ac yn ystod y cyfnod hwnnw cafodd ei throsglwyddo i Ysbyty Castell Nedd Port Talbot i gael gofal parhaus.

Nawr, mae'r ddynes 67 oed wedi codi mwy na £3,000 ar gyfer uned niwro-adsefydlu'r ysbyty fel ffordd o ddiolch i'r staff a fu'n ymwneud â'i gofal.

Dywedodd Barbara (yn y llun), o'r Cymer: “Roedd fy merch yn dod i fyny i fynd â fi i siopa ac es i mewn i'r ystafell ymolchi i baratoi a gweiddiais 'fy mhen'. Syrthiais i'r llawr gyda'r brws dannedd yn dal yn fy ngheg.

“Does gen i ddim cof o beth ddigwyddodd ar ôl hynny.

“Dywedwyd wrthyf i mi gael fy nghymryd i Ysbyty Tywysoges Cymru ym Mhen-y-bont ar Ogwr mewn ambiwlans i ddechrau. Dangosodd sganiau CT fy mod wedi cael gwaedu ar yr ymennydd.

“Cefais fy nhrosglwyddo wedyn i Ysbyty Athrofaol Cymru lle’r oedd staff yn aros amdanaf ac yn rhoi llawdriniaeth i mi cyn gynted ag y cyrhaeddais.”

Cafodd Barbara lawdriniaeth i fewnblannu siynt yn ei hymennydd fel y gallai'r hylif gormodol yn ei hymennydd lifo drwyddo ac i ran arall o'i chorff.

Roedd ganddi hefyd dwll wedi'i ddrilio i'w phenglog i ryddhau rhai o'r pwysau.

Er bod y llawdriniaeth yn llwyddiannus, roedd marciau cwestiwn ynghylch pa mor dda y byddai'n gwella.

Trosglwyddwyd Barbara i'r uned gofal dwys, tra roedd mewn coma, lle gosodwyd traceostomi i'w helpu i anadlu a chafodd ei bwydo trwy diwb.

Ar ôl cael ei symud i ward ar wahân, dioddefodd ei hadferiad rhwystr wrth i Barbara ddod yn agos at farw am rai munudau a bu'n rhaid ei rhoi yn ôl mewn coma.

Yn y pen draw, barnwyd ei bod yn ddigon iach i gael ei throsglwyddo i'r uned niwro-adsefydlu yn Ysbyty Castell Nedd Port Talbot.

Yn y llun: Barbara gyda'i gŵr Des.

“Fe wnaeth y llawdriniaeth achub fy mywyd a byddaf bob amser yn ddiolchgar iawn i’r staff,” ychwanegodd.

“Treuliais dri mis yn yr ysbyty yng Nghaerdydd ac yna rhwng mis Chwefror a mis Gorffennaf roeddwn yn Ysbyty Castell-nedd Port Talbot, dan ofal Dr Javaid yr wyf yn awr yn ei alw’n ffrind annwyl.

“Treuliais tua pump neu chwe mis mewn coma yn ystod y cyfnod hwnnw.”

Ar ôl deffro o'r diwedd o'i choma, ni allai Barbara gofio pwy oedd pobl na hyd yn oed sut i gerdded.

Tynnwyd ei thraceostomi yn y pen draw a bu'n rhaid iddi ddysgu siarad eto, yn ogystal â sut i fwyta eto ar ôl i'w thiwb bwydo gael ei dynnu oddi yno.

Meddai: “Roedd yna bobl wrth fy ymyl yn y gwely a doeddwn i ddim yn gwybod pwy oedden nhw.

“Roedd yn rhaid i mi ddysgu popeth eto - sut i siarad, sut i gerdded a sut i fwyta.

“Byddai’n rhaid i mi weld seicolegydd pan oeddwn yn yr ysbyty byddai’n dangos lluniau o gi i mi a byddwn yn dweud mai cath ydoedd, er enghraifft.

“Byddwn yn meddwl i mi fy hun 'Byddaf yn cofio hynny ar gyfer yfory' ond wedyn byddai'n dal i fod yr un peth y diwrnod wedyn.

“Aeth ymlaen am amser hir.”

Ar ôl sawl mis yn yr ysbyty, llwyddodd Barbara i ddychwelyd o'r diwedd i'w chartref, yr oedd yn rhaid ei addasu, at ei gŵr Des.

Er iddi ddychwelyd i rywfaint o normalrwydd, aeth i ofal dydd o hyd yn Ysbyty Castell-nedd Port Talbot a helpodd i gynnal momentwm gyda'i hadferiad parhaus.

Mae'r adferiad dyddiol nid yn unig wedi ei helpu i gerdded, siarad a bwyta eto ond hefyd cofio sgiliau fel coginio a phobi hefyd.

Yn y llun: Yn ddiweddar cwblhaodd Barbara daith gerdded o lan môr Aberafan i godi arian ar gyfer yr uned niwro-adsefydlu.

“Mae arna i bopeth i staff yr ysbyty gan eu bod nhw wedi gwneud y cyfan,” meddai.

“Mae’r staff wedi fy arwain i’r cyfeiriad cywir.

“Roeddwn i yn fy nghadair olwyn ac o fewn misoedd roeddwn i allan ohoni ac yn cymryd rhan yn y hamdden.

“Yn y gofal dydd roedden nhw'n gwneud pethau fel gwersi coginio a byddwn i'n gwneud pasteiod ac yn pobi cacennau.

“Byddai aelodau o staff yn dweud wrthym beth oedd yn y newyddion ac yn gofyn llawer o gwestiynau i ni er mwyn cael ymennydd pawb i feddwl. Roedd yn dda iawn.”

Hyd yn oed 13 mlynedd yn ddiweddarach, mae Barbara yn dal i gael sesiynau ffisiotherapi rheolaidd yn Ysbyty Tonna i helpu gyda'i symudedd.

Mae hi hefyd yn ymweld â Chanolfan Iechyd a Gofal Cymdeithasol Cimla i gael triniaeth am wlserau coes parhaus.

A hithau eisoes wedi gorchfygu’r gallu i gerdded eto, gyda chymorth cymhorthion cerdded, mae bellach wedi ychwanegu camp arall at ei rhestr fel ffordd o ddiolch i’r staff sydd wedi gofalu amdani dros y blynyddoedd.

Cerddodd Barbara ar hyd glan môr Aberafan yn ddiweddar, gan godi £3,343 ar gyfer yr uned niwro-adsefydlu.

Roedd tyrfa o deulu, ffrindiau ac aelodau staff o'r uned, a mannau eraill yn yr ysbyty, ar hyd y darn tair milltir o hyd gyda hi.

Yn ogystal â’r arian a godwyd trwy ei thudalen Just Giving, cafodd Barbara hefyd lawer iawn o gefnogaeth gan fusnesau lleol gyda blychau casglu mewn archfarchnadoedd a fferyllfeydd a rhoddion gan drinwyr gwallt ac Eglwys Gilgal yn y Cymer.

Dywedodd Barbara: “Rydw i wedi dod i gyfnod yn fy mywyd lle rydw i eisiau rhoi rhywbeth yn ôl am y gofal gwych rydw i wedi’i gael ac yn parhau i’w gael o’r ward niwro-adsefydlu.

“Alla i ddim diolch digon i’r holl staff a dyna pam roeddwn i eisiau gwneud yr her.

“Maen nhw’n haeddu popeth. Fe wnaethon nhw ofalu amdanaf i - pob nyrs a hyd yn oed y glanhawyr a'r tîm bwyd.

“Angylion ydyn nhw ac roedden nhw i gyd yn wych i mi.”

Yn y llun: Barbara gyda swyddog codi arian Elusen Iechyd Bae Abertawe Cathy Stevens.

Mae staff ar y ward niwro-adsefydlu yn obeithiol y gall yr arian a godir fynd tuag at greu gardd synhwyraidd ar gyfer yr uned.

Dywedodd Christine Evans, rheolwr y ward: “Am fenyw wirioneddol ysbrydoledig, Barbara.

“Mae hi wedi cael taith hir ac anodd i gyrraedd lle mae hi heddiw.

“Gyda’i chymhelliant a’r anogaeth gan staff, mae hi wedi cofio’n garedig am y ward niwro-adsefydlu lle cychwynnodd ei thaith therapi ac rydym i gyd yn ddiolchgar iawn.

“Rydym yn teimlo’n anrhydedd bod Barbara wedi cwblhau taith gerdded noddedig ar draeth Aberafan a bydd yr holl roddion yn mynd tuag at ardd synhwyraidd ar gyfer ein huned.

“Ni allwn ddiolch digon iddi. Fe wnaethon ni hyd yn oed ymuno â hi ar ei thaith gerdded i gefnogi’r ddynes anhygoel hon.”

Dywedodd Cathy Stevens, swyddog codi arian Elusen Iechyd Bae Abertawe: “O’r eiliad y cyfarfûm â Barbara, roeddwn yn gallu gweld y penderfyniad pur yn ei llygaid.

“Roedd hi wedi’i chymell gymaint i drefnu’r daith gerdded hon i ddweud diolch i bawb sydd wedi gofalu, cefnogi a charu hi trwy ei hadferiad.

“Cawsom yr olwynion wrth sefydlu tudalennau Just Giving, ffurflenni noddi a phosteri ond mae Barbara wedi gwneud y gweddill ei hun ac i bob golwg yn codi'r arian mor ddiymdrech.

“Roedd awyrgylch gwych ar y diwrnod, gyda mwy na 60 o bobl yn dod i gefnogi Barbara.

“Bydd yr arian sy’n cael ei godi yn mynd yn bell i greu ardal arbennig ar gyfer cleifion a staff yr uned.”