Mae sesiynau cymunedol yn helpu i leihau amseroedd aros i gleifion sy'n rheoli poen

Gall pobl gael cymorth a chyngor ynghylch rheoli eu poen yn gyflymach diolch i sesiynau addysg a sefydlwyd yn nes at eu cartrefi.

Mae gwasanaeth poen parhaus y bwrdd iechyd wedi gweithio gyda rhai o Gydweithredol Clwstwr Lleol Bae Abertawe (LCC) er mwyn iddynt allu darparu'r sesiynau hyn yn y gymuned – gan osgoi gorfod aros yn hir.

Yn flaenorol, byddai’r gwasanaeth poen wedi cynnig sesiynau un-i-un i gleifion lle gallent ddysgu am reoli poen a’r cymorth sydd ar gael iddynt.

Ond mae sesiynau grŵp newydd, a gefnogir gan y LCCs, yn caniatáu hyd yn oed mwy o gleifion i gael eu gweld.

Mae hyn wedi lleihau’r amser aros i gleifion o 83 wythnos ar ôl Covid am apwyntiad cychwynnol, i 18 wythnos ar gyfer apwyntiad un-i-un neu bedair i chwe wythnos ar gyfer sesiwn grŵp gwybodaeth clwstwr.

Yn y llun: Nyrs arbenigol Anna Bilton, ffisiotherapydd Matt Webb ac arweinydd gwasanaeth poen parhaus Emma Preece.

Cyflwynwyd y sesiynau grŵp yn dilyn cefnogaeth gan LCC Iechyd y Bae a LCC Iechyd y Ddinas, a ariannodd y ddau wasanaeth i sefydlu ei sesiynau.

I ddechrau cawsant eu cynnal yn neuadd eglwys Plwyf Cilâ ar gyfer cleifion LCC Iechyd y Bae a'r YMCA yng nghanol dinas Abertawe ar gyfer cleifion LCC Iechyd y Ddinas, cyn cael eu hadleoli yn Eglwys y Glannau yn SA1.

Mae LCCs yn cydweithio i gronni adnoddau a rhannu arfer gorau i helpu pobl i aros yn ffit ac yn iach, ac i wella'r ffordd y gofelir amdanynt os byddant yn mynd yn sâl.

Lle bynnag y bo modd, maent yn ceisio cyflawni hyn yng nghanol cymunedau lleol, gan arbed pobl rhag y drafferth o orfod teithio i ysbytai neu glinigau canolog.

Ers hynny mae'r sesiynau wedi ehangu i LCC Llwchwr a gynhaliwyd yn Eglwys Bont Elim, ym Mhontarddulais, yn ogystal â LCC Penderi yn ystafell gymunedol Tesco Extra Fforestfach, gyda sesiynau i fod i ddechrau yn LCC Cwmtawe yn fuan.

Mae sesiynau hefyd yn rhedeg o Ganolfan Adnoddau Port Talbot ar gyfer cleifion o fewn LCC Afan, Castell-Nedd a Chymoedd Uchaf.

Dywedodd Emma Preece, arweinydd gwasanaeth ar gyfer poen parhaus: “Roedd yr apwyntiadau yn flaenorol yn rhai un-i-un lle byddai pob aelod o staff ar gyfartaledd yn gweld tri chlaf mewn sesiwn clinig.

“Tra nawr, gyda’r sesiynau addysg, mae gennym ni ddau aelod o staff yn gweld 20 i 25 o gleifion mewn slot dwy awr.

“Mae’n rhyddhau’r amser i’r tîm gynnal yr apwyntiadau un-i-un ac rydym hefyd yn cael gweld cymaint mwy o gleifion nawr o fewn y clystyrau.

“Fe wnaethon ni ddarganfod bod llawer o gleifion yn cael eu cyfeirio at ein gwasanaeth, ond roedden nhw’n ansicr pam a hefyd beth allai ein gwasanaeth ei wneud iddyn nhw.

“Mae’r sesiynau addysg ar gyfer cleifion sydd wedi’u hatgyfeirio i’n gwasanaeth fel y gallant gael gwybodaeth am yr hyn rydym yn ei wneud, sut y gallwn eu cefnogi a sut y gallant fod yn rhan o wneud penderfyniadau am eu gofal.

“Yna maen nhw’n cael y dewis i optio i mewn i’r hyn maen nhw’n teimlo sydd fwyaf addas iddyn nhw o fewn ein gwasanaeth.

“Gallai hyn fod yn therapïau un-i-un, gan gynnwys ffisiotherapi, seicoleg a therapi galwedigaethol. Rydym hefyd yn cynnig adolygiadau meddyginiaeth, pigiadau a rhaglenni rheoli poen.

“Yna gall cleifion drefnu apwyntiad ar gyfer y gefnogaeth y maent yn teimlo fydd o’r budd mwyaf iddynt.”

Er bod yr amseroedd aros ar gyfer cleifion wedi lleihau, mae'r gyfradd presenoldeb gyffredinol ar gyfer apwyntiadau hefyd wedi gwella.

“Mae’r gyfradd presenoldeb yn y gwasanaeth wedi gwella’n fawr ar gyfer cleifion sy’n dod i mewn ar gyfer apwyntiadau un-i-un oherwydd eu bod yn ymgysylltu ac yn deall yr hyn y gallant ei ddisgwyl gennym,” ychwanegodd Emma.

Anna Bilton yw’r nyrs arbenigol sy’n gweithio o fewn y tîm sy’n darparu’r sesiynau gwybodaeth clwstwr ac apwyntiadau un-i-un.

Dywedodd fod y dull clwstwr wedi helpu i symleiddio'r gwasanaeth a'i wneud yn fwy effeithlon i gleifion, gan ddod â'u gofal yn nes at adref.

“Maen nhw'n teimlo eu bod nhw'n gwybod llawer mwy am ein gwasanaeth a'r opsiynau sydd ar gael iddyn nhw,” meddai Anna.

“Trwy fynychu’r sesiwn addysg, mae’r bobl sy’n dod i’r apwyntiadau wedi cael syniad o’r math o gymorth yr hoffent ei gael.

“Pan rydyn ni’n cynnal y clinigau un-i-un, mae ein hamser yn cael ei ddefnyddio’n effeithiol oherwydd bod y cleifion wedi dewis mynychu ac maen nhw’n gwybod beth maen nhw wedi optio i mewn.

“Mae wedi helpu’n aruthrol i symleiddio pethau ar gyfer ein tîm er mwyn cefnogi cleifion yn gynharach yn eu profiad.

“I ni fel tîm, roedd yn ymwneud â gallu gweld ein cleifion a darparu gwasanaeth mor amserol â phosibl a defnyddio’r adnoddau sydd gennym i helpu i gael cleifion o flaen y clinigwr cywir i’w cefnogi.”

Dywedodd Dr Nicola Jones, arweinydd LCC Iechyd y Bae: “Rydym yn falch iawn o allu gweithio gyda thîm poen parhaus mor arloesol.

“Maen nhw nid yn unig wedi lleihau amseroedd aros poenus i’n cleifion, maen nhw hefyd yn cynnig amrywiaeth o opsiynau therapiwtig holistaidd a sesiynau addysgol i helpu pobl i reoli eu poen mewn ffordd gynaliadwy.”