Mae dau fyfyriwr wedi rhoi hwb i'w huchelgeisiau i fod yn feddygon trwy wirfoddoli yn Adran Achosion Brys Ysbyty Treforys.
Mae Hannah Medley ac Emily Pascoe (yn y llun uchod), y ddwy yn 21 oed, wedi treulio’r 18 mis diwethaf yn gwneud shifftiau gwirfoddol yn yr Adran Achosion Brys prysur tra’n cwblhau graddau israddedig mewn Gwyddorau Meddygol Cymhwysol ym Mhrifysgol Abertawe.
Mae'r ddau bellach wedi cael cynnig y cyfle i ddychwelyd i Brifysgol Abertawe i astudio am radd feddygol pedair blynedd mynediad graddedig, a fydd yn golygu eu bod yn cymhwyso fel meddygon.
Dywedodd Hannah, sy’n wreiddiol o Ddyfnaint: “Rwyf wedi cael y cyfle i roi cynnig ar ychydig o rolau gwirfoddoli gwahanol yn Ysbyty Treforys dros y 18 mis diwethaf. Dechreuais yn yr Uned Feddygol Acíwt (AMU), ac yna symudais i'r Adran Achosion Brys lle ymgymerais â rôl debyg, gan weld y realiti o weithio mewn ED cyflym.
“Mae ED yn dod â heriau newydd bob shifft. Rhan fawr o'r rôl yw darparu bwyd a diod i gleifion. Rydym yn helpu'r Groes Goch i gynnig bwyd i'r holl gleifion yn yr adran.
“Ond mae hefyd yn sgwrsio gyda chleifion, yn clywed llwyth o straeon bywyd pobol, sy’n ddiddorol iawn.
“Mae pobl yn aml yn teimlo’n unig yn yr Adran Achosion Brys, neu’n ddealladwy ddim eisiau bod yno, felly mae ein rôl yn aml yn cynnwys tawelu meddwl a helpu pobl i ddod o hyd i’w perthnasau. Rwyf wedi gorfod helpu rhywun i ffonio eu gwraig.
“Mae yna lwyth o rolau gwahanol.
“Rydyn ni’n mynd i mewn i’r man aros gyda throli te weithiau, ond mae’r rhan fwyaf o’r shifft o fewn yr adran ei hun.
“Fy hoff ran o’r rôl yw rhyngweithio â’r cleifion a deall mwy am eu sefyllfaoedd personol. Mae dod i adnabod y cleifion yn aml yn helpu i wella’r cymorth y gallwn ei gynnig iddynt.”
Mae'r rôl wedi rhoi safbwynt gwahanol i'r pâr ar yr adran.
Dywedodd Hannah: “Mae pawb yn ED wedi bod yn wych. Yn ddealladwy, mae yna adegau pan fo'r staff yn orweithio ac o dan straen, ond mae pawb yn parhau i fod yn gyfeillgar iawn ac yn hawdd mynd atynt.
“Y mewnwelediad pwysicaf i mi ei gael o wirfoddoli yw gwerthfawrogi sut mae pob un o'r gwahanol rolau yn yr Adran Achosion Brys yn chwarae rhan mor bwysig mewn gofal cleifion.
“Mae gen i barch mawr at bob aelod o’r tîm gofal iechyd. Mae pawb yn bwysig ac ni fyddai meddyg yn gallu gweithio’n effeithiol heb bawb arall yn yr adran honno.”
Mae Emily, sy'n hanu o Hampshire, wedi cael y rôl yr un mor ysbrydoledig.
Meddai: “Roeddwn i’n meddwl y byddai’n ffordd dda o gael cipolwg ar sut beth oedd gweithio mewn ysbyty prysur.
“Rydyn ni wedi cwrdd ag ychydig o fyfyrwyr gwirfoddol eraill sydd hefyd ar ein cwrs nad oeddwn i wedi cwrdd â nhw o'r blaen.
“Rydyn ni wedi siarad â nifer o fyfyrwyr yn y blynyddoedd isod sydd eisiau mynd ymlaen i wneud meddygaeth wedyn, ac wedi argymell gwirfoddoli yn Nhreforys. Mae’n gyfle mor dda i weld sut mae’r amgylchedd yn gweithio a sut mae staff yn gweithio gyda’i gilydd mewn timau ar gyfer gofal cleifion.
“Y rhan rydw i’n cymryd fwyaf ohoni yw siarad â’r cleifion a cheisio deall, o’u safbwynt nhw, sut maen nhw’n teimlo yn y sefyllfa a beth allwch chi geisio ei wneud i’w wneud yn brofiad haws.
“Gall rhywbeth mor fach â mynd draw at rywun, rhoi paned o de iddyn nhw a chael sgwrs helpu i roi cysur yn ystod cyfnodau anodd. Pethau felly nad oes gan y staff yr amser ar eu cyfer.”
Ac nid yw gwirfoddoli yn un o adrannau brys prysuraf Cymru wedi atal y pâr rhag hyfforddi i fod yn feddyg.
Dywedodd Emily: “Nid yw gweld y staff yn gweithio mor galed wedi fy nigalonni o gwbl. A dweud y gwir, mae wedi bod yn hollol i'r gwrthwyneb - mae wedi fy ysbrydoli.
“Mae yna gymaint o rolau gwahanol yn ED ac mae’n ddiddorol gweld sut maen nhw i gyd yn gweithio gyda’i gilydd. Mae meddygon, nyrsys a gweithwyr gofal iechyd proffesiynol eraill yn cyfathrebu â'i gilydd ac yn defnyddio eu sgiliau gwahanol i ddarparu gofal effeithiol i gleifion.
“Y cyfan rydw i erioed wedi'i weld yw pobl yn gweithio'n galed iawn. Mae'n amlwg bod y meddygon, y nyrsys a'r gweithwyr gofal iechyd proffesiynol yn gofalu am eu holl gleifion; maent yn gweithio mor galed ag y gallant yn erbyn y pwysau yn yr Adran Achosion Brys.
Dywedodd Hannah: “Rydym yn sicr wedi gweld y pwysau y mae’r Adran Achosion Brys yn ei wynebu, gydag ambiwlansys yn ciwio y tu allan a chleifion yn aros am oriau i gael eu gweld.
“Mae’r staff yn gweithio mor galed y tu ôl i’r llenni, gan fynd yr ail filltir, i weld yr holl gleifion mor gyflym ag y gallant.
“Mae ED yn amgylchedd cyffrous i fod ynddo. Mae'n straen ond mae'r holl staff mor ysbrydoledig.”
Roedd Hannah ac Emily, a oedd yn gwneud sifft tair awr bob dydd Gwener, yn credu bod gwirfoddoli wedi cryfhau eu ceisiadau i astudio meddygaeth.
Dywedodd Hannah: “Roedd yn ddefnyddiol iawn gallu siarad am ein profiadau yn ystod ein cyfweliadau ar gyfer ysgol feddygol.
“Ar gyfer un o’r prifysgolion y gwnes i gais i roedd yn rhaid cael 70 awr o brofiad gwirfoddol – roedd yn rhaid i’r gwasanaeth gwirfoddol ddarparu geirda i ni.
“Felly mae’n bendant yn rhywbeth da i’w gael. Rwy'n meddwl i bobl o'n hoed ni, yn enwedig gyda'r pandemig, nad yw llawer o bobl wedi cael llawer o gyfle i ddod i ysbytai.
“Rwy’n gwybod ei bod hi’n llawer anoddach mynd i mewn i ysbytai yn Lloegr nag ydyw yma. Mae'n anhygoel gwirfoddoli yma yn Nhreforys.
“Mae rhai yn meddwl bod mynd i mewn i feddygfa unwaith am gwpl o oriau yn iawn, ond mae gallu ei wneud bob wythnos, rydych chi'n cael cymaint o brofiad o hynny, mae'n wych.
“Rwy’n caru Treforys, ac mae wedi gwneud i mi fod eisiau aros yn Abertawe a pharhau â’m hastudiaethau.”
Mae'r pâr yn argymell bod pob myfyriwr sy'n ystyried gyrfa mewn meddygaeth yn rhoi cynnig ar wirfoddoli mewn ysbyty.
Dywedodd Emily: “Fy nghyngor i’r rhai sy’n meddwl am yrfa mewn meddygaeth yw cael llwyth o brofiad. Po fwyaf y byddwch chi'n ei gael, y gorau fydd eich mewnwelediad i yrfa bosibl mewn meddygaeth.
“Rwy’n gwybod mai dyma’n bendant yr hyn yr wyf am ei wneud. Dyma'r amgylchedd rydw i eisiau mynd iddo.'
“Hyd yn oed os sylweddolwch ar ôl gwirfoddoli nad meddygaeth yw’r yrfa i chi, mae yna lawer o yrfaoedd eraill mewn gofal iechyd y gallech chi eu harchwilio. Mae'n brofiad pleserus y byddwn yn ei argymell i unrhyw un.”
Dywedodd Hannah: “Rwy’n teimlo cymaint yn fwy parod am fod yn 21 oed nawr gyda gradd o dan fy ngwregys a chymaint o brofiad o wirfoddoli yma yn Nhreforys.”
Dywedodd Karen Thomas, Metron Dros Dro yn ED, fod gwaith gwirfoddolwyr yn amhrisiadwy.
Meddai: “Mae ein gwirfoddolwyr hyfryd sy’n cefnogi ein defnyddwyr gwasanaeth yn yr Adran Achosion Brys wedi dod yn rhan annatod o’n tîm Adrannau Achosion Brys.
“Rwy’n credu fy mod yn siarad ar ran ein holl staff pan ddywedaf na allem ymdopi hebddynt ac rwy’n eithaf sicr y byddai ein cleifion a’n perthnasau yn cytuno â hyn hefyd. Diolch."
Dywedodd Julia Griffiths, Cydlynydd Gwirfoddolwyr BIPBA: “Rydym wrth ein bodd i weld Hannah ac Emily yn symud ymlaen i astudio meddygaeth ym Mhrifysgol Abertawe.
“Mae gwirfoddoli yn cynnig cipolwg realistig i bobl ifanc ar sut beth yw gweithio mewn Ysbyty. Mae hefyd yn rhoi cyfle i sefydlu gwerthoedd y Bwrdd Iechyd o ofalu am ein gilydd, cydweithio a gwella bob amser, yn gynnar yn y broses.
“Mae’r merched wedi bod yn gaffaeliad mawr i’r Adran Achosion Brys ac edrychwn ymlaen at eu gweld yn ôl fel meddygon.”
I ddarganfod mwy am gyfleoedd gwirfoddoli gyda Bwrdd Iechyd Prifysgol Bae Abertawe ewch i'n gwefan yma .
Rydym yn croesawu gohebiaeth a galwadau ffôn yn y Gymraeg neu'r Saesneg. Atebir gohebiaeth Gymraeg yn y Gymraeg, ac ni fydd hyn yn arwain at oedi.