Mae cleifion a staff y ganolfan ganser yn gwneud 5k eu ffordd i hybu buddion iechyd

Mae staff a chleifion canolfan ganser Abertawe yn cefnogi menter newydd sy'n hyrwyddo gweithgaredd corfforol cyn, yn ystod ac ar ôl triniaeth.

Mae mwy o ymwybyddiaeth o fanteision diet ac ymarfer corff wrth helpu pobl i baratoi ar gyfer triniaeth canser, ymdopi ag ef a gwella ar ôl hynny.

Mae Abertawe'n gartref i Ganolfan Ganser De Orllewin Cymru yn Ysbyty Singleton, yn ogystal â chanolfan cymorth canser Maggie's gyfagos.

Prif lun uchod - llysgenhadon '5k Your Way' Abertawe. Gweler diwedd y stori am y capsiwn llawn.

Nawr mae hefyd yn gartref i grŵp lleol o 5k Your Way, mudiad cenedlaethol yn y gymuned sy'n ceisio cefnogi pobl yr effeithir arnynt gan ganser i fod yn egnïol a chael rheolaeth dros eu bywydau.

Cânt eu gwahodd i gymryd rhan mewn parkrun lleol ar Ddydd Sadwrn olaf pob mis, gan wneud cymaint neu gyn lleied ag y dymunant, ac yna i gymdeithasu wedyn. Cynhelir y '5k Your Way' Abertawe cyntaf yn ddiweddarach y mis hwn.

Mae'r arwr adloniant lleol Kev Johns a nifer o gleifion sydd i gyd wedi cael triniaeth yng Nghanolfan Ganser De Orllewin Cymru wedi cytuno i ddod yn llysgenhadon i grŵp Abertawe.

Mae llysgenhadon eraill yn cynnwys triawd o’r ganolfan ganser ei hun: yr oncolegydd Laura Jones, nyrs glinigol arbenigol oncoleg y pen a’r gwddf Macmillan Courtney Bell a chydlynydd pen a gwddf Macmillan a gweithiwr cymorth Caroline Bradley.

Esboniodd Laura: “Mae tystiolaeth gynyddol o fanteision ymarfer corff i bobl sydd wedi’u heffeithio gan ganser. Mae'n golygu eu bod yn fwy ffit yn mynd i driniaeth, eu bod yn ymdopi'n well ag ef, ac maent yn colli llai o ffitrwydd yn ystod y driniaeth.

“Dangoswyd hefyd bod ymarfer corff rheolaidd mewn gwirionedd yn lleihau’r siawns o ailwaelu mewn rhai mathau o ganser. Felly mae rhywfaint o amddiffyniad rhag canser rhag dod yn ôl trwy fod yn gorfforol actif.”

Mae Canolfan Ganser De Orllewin Cymru a Maggie's ill dau yn awyddus i ledaenu'r gair am '5k Your Way' oherwydd y manteision i gleifion.

Maent eisoes yn cydweithio ar raglenni adsefydlu, sy'n cefnogi pobl i baratoi ar gyfer triniaeth. Mae un yn benodol ar gyfer cleifion canser y prostad, a'r llall ar gyfer y rhai ag unrhyw fath o ganser.

Bydd digwyddiad '5k Your Way' cyntaf yn cael ei gynnal ochr yn ochr â Parkrun Bae Abertawe rheolaidd, sy'n cychwyn o'r Bar Cyfrinachol a'r Gegin ar lan y môr ar Heol y Mwmbwls am 9yb Ddydd Sadwrn, Mawrth 30^ain .

Dylai unrhyw un sydd am gymryd rhan gofrestru ar gyfer y parkrun yn gyntaf drwy ei wefan a bydd llysgenhadon '5K Your Way' yn cwrdd â nhw wrth gyrraedd.

Dywedodd Laura y gallent redeg y 5k llawn, cerdded pellter byr neu unrhyw beth yn y canol. “Dyma beth bynnag maen nhw'n teimlo y gallan nhw ei reoli,” meddai. “Mae'n ymwneud â gwneud rhywbeth sy'n cynyddu lefelau gweithgaredd i'r person hwnnw.

“Byddwn yn cyfarfod â phobl pan fyddant yn cyrraedd ac yn sgwrsio â nhw wrth i ni fynd ymlaen. Rydyn ni eisiau bod yn wynebau cyfeillgar iddyn nhw, oherwydd gall mynd i rywbeth fel parkrun, er eu bod yn ddigwyddiadau cynhwysol, fod yn frawychus i rywun sy’n mynd am y tro cyntaf, yn enwedig os nad ydyn nhw’n rhedwr.

“Ar wahân i’r buddion corfforol fe fydd yna fanteision seicolegol hefyd. Ac mae'n ffordd i bobl gwrdd. Ar ôl y rhedeg neu gerdded neu sut bynnag y maent yn ei wneud, byddwn yn mynd am goffi a sgwrs.

“Felly mae hefyd yn gweithredu fel grŵp cymdeithasol a chymorth i bobl sydd wedi’u heffeithio gan ganser.”

Mae gan un o lysgenhadon grŵp Abertawe, Fran Newman, brofiad uniongyrchol o fanteision corfforol a meddyliol cadw'n heini.

Cafodd ddiagnosis o ganser y fron yn 2021, yn fuan ar ôl ymddeol o'i swydd fel meddyg teulu'r GIG.

“Dechreuais gerdded eto cyn gynted ag y gallwn ar ôl llawdriniaeth oherwydd rwyf wrth fy modd yn yr awyr agored,” meddai Fran, sy’n byw yn Abertawe.

“I ddechrau roeddwn i jyst yn mynd rownd y bloc ac wedyn yn cael gorwedd i lawr. Roeddwn yn ddigon ffodus i gael cefnogaeth fy ffrindiau, a oedd yn hapus i ymuno â mi ar fy nheithiau cerdded ac am goffi wedyn.

“Yn weddol fuan roeddwn yn ôl yn parkrun, yn cerdded yn y cefn neu'n marsialu. Pan oeddwn i'n barod i ddechrau rhedeg eto doedd gen i ddim prinder o bobl oedd yn fodlon cadw gyda mi i wneud yn siŵr fy mod yn iawn.

“Fe wnaeth y sgyrsiau a gawsom wrth gerdded a rhedeg fy helpu i ymdopi â’m diagnosis a’m triniaeth.”

Capsiwn llun:

Rhes gefn o'r chwith i'r dde: Mark Bamford, Kelly Bamford, Caroline Bradley, Laura Jones, Jo Hughes-Dowdle, Kev Johns, Howard Middleton-Jones, Oliver Davies, Tara White. Rhes flaen o'r chwith i'r dde: Keith Hawkins, Fran Newman.