Llwyddiant gwasanaeth lymffoedema yn arwain at gydnabyddiaeth genedlaethol i feddyg Bae Abertawe

Mae gwasanaeth arloesol a helpodd yn gyflym i nodi problemau lymffoedema newydd neu sy’n gwaethygu yn ystod dechrau’r pandemig Covid-19 wedi ennill cydnabyddiaeth bellach i un o’i ddatblygwyr.

Mae'r Mesur Canlyniad a Adroddir gan Gleifion Lymffoedema (LYMPROM) arobryn yn cefnogi asesiadau rhithwir ac ymagwedd fwy manwl a chyfannol at driniaeth.

Wedi'i greu ym Mae Abertawe, mae ei lwyddiant wedi denu diddordeb gan sefydliadau iechyd ledled y byd wrth iddynt ystyried mabwysiadu'r system.

Ac yn awr mae wedi sicrhau mwy o lwyddiant i Dr Marie Gabe-Walters mewn digwyddiad gwobrau DU a gynhaliwyd yn Llundain.

Mae Dr Gabe-Walters yn Arbenigwr Lymffoedema Ymchwil ac Arloesi Cenedlaethol sydd wedi'i leoli yng Nghanolfan Iechyd a Gofal Cymdeithasol Cimla.

Mae hi wedi bod yn ffigwr allweddol yn natblygiad LYMPROM ar draws y bwrdd iechyd.

 Mae lymffoedema yn cael ei achosi gan hylif lymff yn cronni. Gall arwain at goesau chwyddedig sy'n gollwng hylif, llai o symudedd, poen, pryder ac iselder a derbyniadau aml i'r ysbyty gyda llid yr isgroen.

Yn flaenorol, roedd nyrsys a therapyddion yn llenwi ffurflenni papur cleifion yn ystod apwyntiadau wyneb yn wyneb, ond pan ddaeth y pandemig Covid i'r fei, roedd mynediad digidol i LYMPROM yn gyflym. Darparodd y datrysiad ar unwaith yn ystod cyfnod pan oedd mynediad a theithio yn gyfyngedig iawn.

Mae cyflwyno LYMPROM gan ddefnyddio ffurflen ar-lein wedi helpu cleifion i lenwi eu hasesiad ymlaen llaw, lle maent yn graddio 13 o bynciau, gan gynnwys lefelau poen, anghysur a phryder rhwng 0 (dim effaith) a 10 (effaith eithafol).

Mae’r adborth hwnnw nid yn unig yn esbonio sut mae lymffoedema yn effeithio ar y claf, mae hefyd yn galluogi’r therapydd i ddeall ei anghenion triniaeth ar gyfer cymorth parhaus drwy’r gwasanaeth.

Mae lymffoedema yn effeithio ar ychydig llai na 4,000 o bobl yn ardal Bae Abertawe.

Roedd gweithredu LYMPROM a’r effeithlonrwydd y cafodd ei gyflwyno yn gymorth i ddarparu’r driniaeth angenrheidiol i gleifion yn ystod Covid mewn modd diogel.

Dywedodd Dr Gabe-Walters: “Fe wnaethon ni lawer mwy o ymgynghoriadau rhithwir gan fod gwir angen i ni weld beth oedd yn bwysig i’r cleifion.

“Pe bai’r claf yn graddio pynciau fel pynciau a dau, yna roedd yn well siarad dros y ffôn yn lle eu galw i mewn i’r ysbyty ar adeg pan oedd y risg o ddal Covid yn llawer uwch.”

 Arweiniodd llwyddiant LYMPROM, a gipiodd y categori Cydnabod Rhagoriaeth mewn Adsefydlu yng Ngwobrau Hyrwyddo Gofal Iechyd Cymru 2021, yn ddiweddarach at goroni Dr Gabe-Walters yn Nyrs Edema Cronig y Flwyddyn yng Ngwobrau Nyrsio British Journal 2022.

Mae'r wobr yn nodi'r rhai sydd wedi gwneud cyfraniad eithriadol yn eu hymarfer clinigol, rhanbarth daearyddol, neu faes ymchwil. Mae hefyd yn pennu a yw'r enillydd wedi cyflwyno neu ddatblygu syniad arloesol neu greadigol sy'n dangos yn glir bod eu gofal nyrsio wedi mynd gam ymhellach.

YN Y LLUN: Dr Walters yn derbyn ei Nyrs Edema Cronig y Flwyddyn yng Ngwobrau Nyrsio British Journal 2022.

Meddai: “Roedd ennill y wobr yn wych, ond mae’n dystiolaeth o’r gwaith caled gan bob un o’r tîm yn Lymffoedema Cymru sydd wedi mynd i mewn i ddatblygu LYMPROM.

“Mae’r platfform wedi’i addasu i weddu i gleifion a’u gofal, sef y peth pwysicaf.

“Mae wedi bod yn llwyddiannus iawn yn hynny o beth, ac edrychwn ymlaen at ei weld yn cael ei gyflwyno ar draws byrddau a sefydliadau iechyd eraill ar draws y byd fel y gall helpu hyd yn oed mwy o gleifion.

“Mae defnyddio platfform sydd wedi’i ffurfweddu gan Fae Abertawe a chydweithwyr ledled Cymru, yn rhoi cyfle iddo gael ei ailadrodd yn fyd-eang, a byddai hynny’n foment falch iawn i ni i gyd.”