Gwobr yn cael ei saethu yn y fraich ar gyfer gwasanaeth brechu plant ag imiwneiddiad pwysig

Mae gwasanaeth ym Mae Abertawe yn arwain y ffordd yng Nghymru drwy sicrhau bod miloedd o blant ysgol yn cael eu hamddiffyn rhag datblygu canser yn ddiweddarach mewn bywyd.

Mae'r Gwasanaeth Nyrsio Ysgolion yn darparu ystod o frechiadau gan gynnwys y ffliw, y frech goch, clwy'r pennau, a rwbela (MMR) a feirws papiloma dynol (HPV) i blant mewn 31 o ysgolion uwchradd ar draws Bae Abertawe.

Rhagorodd y tîm ar y gyfradd gyfartalog genedlaethol o frechiadau HPV o fwy na 15 y cant, a Bae Abertawe oedd y bwrdd iechyd cyntaf yng Nghymru i gyrraedd targed 90 y cant Llywodraeth Cymru ar gyfer HPV.

YN Y LLUN: Rhoddodd y tîm 3,500 dos o HPV i blant ysgol ar draws Bae Abertawe.

Mae HPV yn grŵp cyffredin iawn o firysau nad oes ganddynt unrhyw symptomau fel arfer. Mae'r rhan fwyaf o bobl sy'n cael eu heintio yn ei glirio o'u corff ond gall eraill ddatblygu amrywiaeth o ganserau - yn amrywio o ganser ceg y groth i rai mathau o ganser y pen a'r gwddf - yn ddiweddarach mewn bywyd a achosir gan y firws.

Mae HPV fel arfer yn cael ei ledaenu trwy gyswllt rhywiol agos a all arwain at ddafadennau gwenerol, a all fod yn anodd eu trin.

Fel arfer rhoddir y brechlyn yn 12 i 13 oed i'w hamddiffyn cyn dod i gysylltiad â'r firws.

Rhoddwyd y brechiad i 3,500 o blant ar draws y rhanbarth, sydd wedi ennill cydnabyddiaeth y gwasanaeth trwy wobr tra bod byrddau iechyd eraill Cymru wedi mabwysiadu ei fodel.

Dywedodd Victoria Kiernan, Dirprwy Bennaeth Nyrsio Plant a Phobl Ifanc a’r Nyrs Arweiniol Broffesiynol ar gyfer Nyrsio Ysgol a Phlant sy’n Derbyn Gofal: “Mae’r tîm yn gweithio’n hynod o galed ac rydym yn fach o ran niferoedd o ystyried faint o waith sydd ei angen, ond yn sicrhau bod plant yn cael eu hamddiffyn oddi wrth wahanol glefydau yn ein gyrru ymlaen.

“Mae’r brechlyn HPV yn hynod bwysig i blant ysgol ei gael, ac mae cyrraedd y targed o 90 y cant a osodwyd gan Lywodraeth Cymru yn gyflawniad gwych, yn enwedig gan mai ni yw’r unig fwrdd iechyd sydd wedi cyflawni hyn.

YN Y LLUN: Rhagorodd y tîm ar y gyfradd gyfartalog genedlaethol o frechiadau HPV o fwy na 15 y cant.

“Mae byrddau iechyd eraill eisiau cyfarfod â ni i weld sut rydyn ni wedi cyrraedd y targed hwn er mwyn iddyn nhw allu gwella eu gwasanaeth. Mae un bwrdd iechyd eisoes wedi cynyddu’r nifer sy’n derbyn 20 y cant mewn un ysgol ar ôl iddynt newid eu proses i’r un a ddefnyddiwn.

“Nid dim ond ni fel tîm a bwrdd iechyd – rydym yn awyddus i rannu’r ffyrdd sydd wedi gweithio i ni gyda’n cymheiriaid ar draws y wlad oherwydd gwneud yn siŵr bod plant Cymru yn cael eu hamddiffyn yw’r peth pwysicaf.”

Ynghyd â rhoi’r brechiadau, mae’r gwasanaeth hefyd yn darparu gwybodaeth i rieni, plant, gwarcheidwaid ac athrawon am ei bwysigrwydd ynghyd â chysylltu â’r awdurdod lleol, Iechyd Cyhoeddus Cymru ac ymwelwyr iechyd.

Ar gyfer unrhyw blentyn 12-13 oed sydd wedi methu’r brechiad, mae’r gwasanaeth yn sicrhau y gallant ei gael yn y flwyddyn ysgol ganlynol. Os na fydd plant yn cael eu himiwneiddio erbyn diwedd blwyddyn 10, cânt eu cyfeirio at y meddyg teulu i'w gael.

Ychwanegodd Victoria: “Mae’r sesiynau addysg yn rhan bwysig iawn o’n gwaith. Ers Covid, bu eu hangen i atgyfnerthu ac addysgu plant, pobl ifanc a theuluoedd ar bwysigrwydd imiwneiddiadau.

YN Y LLUN: Mae ymdrechion y tîm wedi arwain at gyd-fwrdd iechyd yn mabwysiadu'r un dulliau.

“Roedd rhieni a gwarcheidwaid yn amlwg yn rhan fawr ohono, tra roeddem ni hefyd yn siarad â phlant mewn sesiynau galw heibio cyfrinachol.

“Mae pob ysgol yn cael sesiwn iechyd y cyhoedd a sesiwn wybodaeth cyn i ni ymgymryd â’r sesiwn frechu. Gallai hynny fod yn drafodaeth yn y dosbarth, yn rhan o’r gwasanaeth neu mewn noson rieni.

“O’r sesiwn honno, mae ffurflenni caniatâd yn cael eu danfon. Os cânt eu dychwelyd o fewn amser penodol, yna bydd nyrs yn sicrhau bod y plentyn yn cael y brechlyn. Ein nod yw sicrhau bod pob plentyn cymwys yn cael y cyfle i gael ei frechu.

“Rydym hefyd yn gweithio ochr yn ochr â’r tîm imiwneiddio newydd sydd wedi’i ddatblygu’n ddiweddar yn y bwrdd iechyd. Mae’n sicrhau bod yr holl imiwneiddiadau yn cael eu llywodraethu ac yn ein helpu i nodi bylchau a meysydd y mae angen cymorth arnynt, ac yna maent yn ein helpu i gyrraedd y cymunedau hynny.”

Gwobrwywyd ymdrechion y gwasanaeth yng ngwobrau Brechiadau Achub Bywydau a gynhaliwyd yn ystod Cynhadledd Imiwneiddio Cymru, lle enillwyd Gwobr Tîm Nyrsio Ysgol.

Mae eu llwyddiant wedi dal sylw o'r tu allan i'r GIG yn gyflym.

Ychwanegodd Victoria: “Cafodd cynrychiolwyr o wasanaethau sy’n cyfrannu at gyflwyno imiwneiddiadau ledled Cymru eu gwahodd i’r gwobrau, a oedd yn dathlu’r gwaith caled sydd wedi mynd ymlaen i gynyddu brechiadau.

YN Y LLUN: Y tîm oedd y bwrdd iechyd cyntaf yng Nghymru i gyrraedd targed Llywodraeth Cymru.

“Roedd yn gamp wirioneddol i ni fod wedi cipio’r wobr. Mae'n adlewyrchu gwaith caled y tîm.

“Yn dilyn ein llwyddiant, fe wnaethom gyflwyno ein strategaethau gweithredol i grŵp diddordeb arbennig a oedd yn cynnwys cwmnïau o amgylch y DU. Mae hynny’n rhoi cadarnhad pellach inni mai ein dull ni yw’r un iawn.”