Mae clinig cymunedol newydd yn helpu i wneud diagnosis cyflym o bobl â chyflyrau ar yr ysgyfaint a bydd yn atal derbyniadau i'r ysbyty yn y dyfodol.
Mae'r clinig yn penderfynu a oes ganddynt gyflwr ar yr ysgyfaint trwy ddefnyddio dyfais sbirometreg i fesur faint o aer y gallant ei anadlu allan mewn un anadl dan orfod.
Dyma’r unig ffordd o wneud diagnosis cywir o glefyd rhwystrol cronig yr ysgyfaint (COPD), grŵp o gyflyrau’r ysgyfaint a all achosi anawsterau anadlu.
Yn y llun uchod: Dirprwy reolwr practis yng Nghanolfan Feddygol Tregŵyr, Nicola Smith, Dr Kannan Muthuvairavan, a’r nyrs anadlol arbenigol Rebecca Bevan.
Cafodd y clinig sbirometreg ei dreialu i ddechrau yn ardaloedd Penclawdd a Thre-gŵyr yn Abertawe.
Nawr gall pob meddygfa ar draws Bae Abertawe atgyfeirio unrhyw un yr amheuir bod ganddo COPD i'r clinig i gael profion diagnostig.
Mae hyn wedi bod yn hynod lwyddiannus drwy sicrhau gofal o ansawdd, amserol ac effeithiol i bobl sydd angen yr ymchwiliad hwn.
Dywedodd Dr Kannan Muthuvairavan, sydd wedi’i leoli ym Mhractis Grŵp Estuary: “Yn ystod y pandemig, oherwydd rheoli heintiau a chleifion yn methu â mynd i mewn i’r adeilad, daeth cyngor yn genedlaethol y dylid atal sbirometreg.
“Yn anffodus, arweiniodd hyn at ôl-groniad o bobl na allant gael diagnosis o COPD.
“Wrth i gyfyngiadau Covid leddfu ychydig fe wnaethon ni geisio ei ailgychwyn ond roedd mesurau rheoli heintiau yn eu lle o hyd.
“Roedd hyn yn golygu petaech chi wedi gwneud prawf sbirometreg byddai'n rhaid i chi adael i'r aer gylchredeg am 30 munud wedyn. Felly dim ond am un claf yr awr y gallem ddefnyddio'r ystafell.
“Roedden ni’n gwybod bod yna ôl-groniad o bron i 800 o gleifion yn y gymuned ac roeddwn i’n meddwl am ffyrdd o wneud hyn yn gyflym, heb roi unrhyw un o’n cleifion na’n staff mewn perygl.”
Penderfynwyd lansio’r clinig ar benwythnosau, gan y byddai mwy o ystafelloedd yn y feddygfa ar gael, gan olygu y gallai mwy o gleifion gael eu gweld wrth barhau i gadw at y mesurau atal a rheoli heintiau.
“Fe wnaethon ni feddwl am y syniad o wneud hyn ar y penwythnosau pan nad oedd neb arall yn y feddygfa,” ychwanegodd Dr Muthuvairavan.
“Rydyn ni'n gallu gweld claf mewn ystafell ac yna rydyn ni'n mynd at y claf nesaf yn yr ystafell nesaf felly gyda slotiau 15 munud byddwn ni'n gallu cwblhau pedwar mewn awr yn hytrach nag un mewn awr.
“Fe wnaethon ni gynnal asesiadau risg felly byddai ein nyrs anadlol arbenigol yn gwisgo PPE, byddai sgrin yn ei lle a byddai cleifion wedi cynnal prawf llif ochrol.
“Ers mis Tachwedd rydym wedi gweld 767 o bobl ac rydym wedi nodi 245 o gleifion COPD newydd.
“Mae’n bwysig gwneud diagnosis o COPD a rhagnodi’r feddyginiaeth gywir cyn gynted â phosibl gan y gall achosi llawer o dderbyniadau i’r ysbyty.
“Mae angen y gwasanaeth hwn arnom i’w diagnosio neu fel arall ni fyddwn yn gallu eu trin yn briodol.”
Er mwyn cael diagnosis o COPD, rhaid arddangos darlleniad penodol yn ystod y prawf sbirometreg, sy'n helpu i ddiystyru cyflyrau eraill fel asthma neu haint ar y frest.
Rhagnodir anadlyddion penodol i gleifion â COPD er mwyn helpu i wneud anadlu'n haws iddynt.
Dywedodd Dr Muthuvairavan fod y clinig yn rhoi mynediad cyflymach i bobl at brawf sbirometreg ac yn caniatáu iddynt gael diagnosis a thriniaeth yn nes at eu cartrefi, yn hytrach nag mewn ysbyty.
Mae’r clinig sbirometreg hyd yn oed wedi derbyn canmoliaeth genedlaethol gan Act on COPD, sef rhaglen addysg clefydau a thrawsnewid gofal iechyd.
Dywedodd Dr Muthuvairavan: “ Gyda’r cleifion hyn, os na fyddwch yn eu trin yn briodol, bydd angen i bron bob un ohonynt gael eu derbyn i’r ysbyty ar ryw adeg.
“Gall gwaethygiad COPD - gwaethygu neu fflamychiad o symptomau - fod mor ddifrifol â thrawiad ar y galon. Cyfeiriwn ato fel trawiad ar yr ysgyfaint.
“Pe na baent wedi cael diagnosis, byddai tua hanner y bobl a brofwyd gennym wedi mynd i welyau ysbyty. Byddai’r 50 y cant sy’n weddill wedi mynd i’r Adran Achosion Brys neu eu Meddyg Teulu, felly mae’r clinig hwn yn atal hynny.”
Dywedodd Dr Anjula Mehta, Cyfarwyddwr Meddygol Cyswllt ar gyfer Grŵp Gwasanaethau Gofal Sylfaenol, Cymunedol a Therapïau: “Mae’r rhaglen sbirometreg yn rhywbeth i fod yn falch iawn ohoni.
“Mae’n enghraifft o arloesi ym maes gofal iechyd yng nghalon y gymuned ac yn dod â’r gwasanaeth i’r claf er mwyn sicrhau diagnosis ac optimeiddio amserol.
“Rwy’n ddiolchgar iawn i’r tîm am roi hyn ar waith mor gyflym ac am arwain y ffordd ar gyfer ei gyflwyno’n ehangach.”
Dywedodd Mark Hackett, Prif Swyddog Gweithredol Bae Abertawe: “Mae datblygu gwasanaethau sbirometreg gofal sylfaenol ymhlith y cyntaf yn y DU ac mae’n enghraifft wych o sut y gall meddwl yn wahanol am ddyluniad gwasanaethau wella effeithiolrwydd clinigol i gleifion ac rwy’n siŵr eu bod yn gwneud hynny. cael diagnosis cywir a'i drin â'r feddyginiaeth briodol.
“Hoffwn ganmol ein cydweithwyr gofal sylfaenol am ddangos ymrwymiad, cyfrifoldeb a menter yn y newid sylweddol hwn i gleifion, a fydd hefyd yn cynorthwyo gwasanaethau gofal eilaidd sydd dan bwysau.
“Y mathau hyn o ddatblygiadau yw’r rhai yr ydym am eu gweld er mwyn ychwanegu cwmpas a chyflymder estynedig ar draws y bwrdd iechyd i gysylltu â’n strategaeth Newid ar gyfer y Dyfodol.”
Rydym yn croesawu gohebiaeth a galwadau ffôn yn y Gymraeg neu'r Saesneg. Atebir gohebiaeth Gymraeg yn y Gymraeg, ac ni fydd hyn yn arwain at oedi.