Canmoliaeth i bartneriaeth sy'n helpu i atal hunanladdiad

Mae gwaith arloesol i leihau cyfraddau hunanladdiad yn ardal Pen-y-bont ar Ogwr wedi arwain at enwebiad yng Ngwobrau Partneriaeth Comisiynydd yr Heddlu a Throsedd eleni.

Lluniwyd tasglu yn cynnwys cynrychiolwyr o Heddlu De Cymru, Iechyd Cyhoeddus Cymru, Cyngor Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr a gweithwyr o’r hen Fwrdd Iechyd Prifysgol Abertawe Bro Morgannwg i edrych ar yr hyn y gellid ei wneud i atal hunanladdiadau yn ardal Pen-y-bont ar Ogwr.

Chwith: Uwcharolygydd Claire Evans

Dilynodd y gwaith o weithredu Strategaeth Atal Hunanladdiad ac Hunan-niweidio Pen-y-bont ar Ogwr a welodd feddygon teulu mewn sefyllfa well i gynnig cefnogaeth, hyfforddiant newydd i bob athro ysgol uwchradd, mynediad haws at help a chefnogaeth, gwiriadau dilynol ac ymweliadau ysgol i godi ymwybyddiaeth. ymhlith mesurau eraill.

Yn dilyn hynny, mae cyfraddau hunanladdiad wedi gostwng yn yr ardal ac yn parhau i fod yn isel er gwaethaf codiad cyffredinol mewn mannau eraill.

Ers hynny mae'r strategaeth wedi'i rhannu ledled y wlad, gydag Uwcharolygydd Heddlu De Cymru, Claire Evans, yn enwebu'r tîm ar gyfer gwobr partneriaeth sydd wedi ennill lle iddynt ar y rhestr fer.

Dywedodd yr Uwcharolygydd Evans: “Un o’r blaenoriaethau allweddol yn yr heddlu yw bregusrwydd. Heb os, mae'r gwaith y mae'r grŵp hwn yn ei wneud yn cael effaith gadarnhaol, gan ddarparu diogelu a chefnogaeth i'r rhai sy'n agored i niwed yn ein cymunedau.

“Mae'r agwedd gadarnhaol bod pob aelod o'r grŵp yn dangos wedi creu argraff fawr arnaf. Yn ystod y misoedd diwethaf, fel gwaith ein grŵp wedi'i rannu'n rhanbarthol, roeddwn wedi dod i sylweddoli bod yr hyn yr oeddem yn ei wneud yma ym Mhen-y-bont ar Ogwr yn cael canlyniadau cadarnhaol. Dwn i'n amlwg yn gallu gweld cynnydd mewn hunanladdiadau yn cael eu adrodd i Heddlu De Cymru ar draws pob rhan o'r heddlu, ond yma ym Mhen-y-bont ar Ogwr, roedd y niferoedd yn gostwng."

Wrth sôn am lwyddiant y grŵp dywedodd: “Does dim un ymyrraeth sy’n cyfru am y gostyngiad hwn, mae hyn yn wir bartneriaeth yn gweithio ar ei gorau gyda phob asiantaeth â rôl allweddol i'w chwarae. Dwi dim ond yn tynnu pawb at ei gilydd, yn rhannu gwybodaeth ac maen nhw i gyd yn mynd i ffwrdd ac yn gwneud yr hyn maen nhw'n ei wneud orau. ”

Roedd Susan Anne Jones MBE o Fwrdd Iechyd Prifysgol Bae Abertawe, Gwasanaethau Nyrsio Iechyd Arweiniol Ysgol Nyrsio a Gwasanaethau Edrych ar ôl Plant, a Dawn Burford, Rheolwr Cymorth Cynllunio a Phartneriaeth, ymhlith y rhai a oedd yn rhan o'r prosiect.

Meddai Susan: “Roedd dwy ran i’r gwaith, grŵp gweithredol a grŵp adolygu. Roedd y grŵp adolygu yn cwrdd bob chwarter i adolygu unrhyw hunanladdiadau a ddigwyddodd yn y chwarter blaenorol i weld a oedd unrhyw wersi i'w dysgu.

“Roedd y grŵp gweithredol yn cwrdd pryd bynnag y cyflawnodd unrhyw un o dan 25 hunanladdiad, ni wedi galw cyfarfod ar unwaith i edrych i mewn i’r achos unigol, i geisio adnabod unrhyw un sy’n cael ei effeithio. Weithiau ti’n gweld fod gan y rhai sy’n cael ei effaith yn uniongyrchol broblemau iechyd meddwl eu hunain. Y nod yw sicrhau bod y gweithiwr proffesiynol mwyaf perthnasol yn cysylltu'n gynnar i wirio unigolion sy effallai yn teimlo’n mor isel ar ôl y farwolaeth bo' nhw angen cymorth arnynt ar unwaith i helpu nhw i ymdopi gyda’r colled. "

Fel yr adlewyrchir yn y categori dyfarnu, roedd y fenter yn gofyn am weithio mewn partneriaeth.

Dywedodd Susan: “Roedd e’n hanfodol ein bod yn gweithio gyda'n gilydd. Roedd yr heddlu mor agored wrth rannu'r wybodaeth a oedd ganddynt, a gyda chefnogaeth ein Harweinydd Llywodraethu Gwybodaeth, roeddwn i’n gallu graffu ar unrhyw ffeil a allai fod gennym ar gyfer yr unigolyn. Helpodd hyn i nodi a oedd unrhyw beth i'w ddysgu ac i'n helpu i ymateb pan fu hunanladdiad yn ddiweddar iawn gan y gallai pobl eraill gael eu nodi a fyddai angen cefnogaeth. "

Dywedodd Dawn Burford, a helpodd i ddarparu mynediad at feddygfeydd: “Roedd y syniad i gyflwyno rhywun i fod yn cyswllt gyda Meddygon Teulu, i mynd mewn ac yn edrych ar systemau nhw, i weld pa mor aml roedden nhw’n gweld, neu ddim yn gweld, y person sy wedi marw. Roedd angen i geisio nodi cyfleoedd bo’ ni wedi colli a sut y byddem yn llenwi'r bylchau hynny yn y dyfodol.

“Roedd pob meddyg teulu y gwnaethon ni gysylltu ag yn croesawu ni ar unwaith. Doedden nhw ddim yn meddwl ein bod ni'n mynd i bwyntio'r bys arnyn nhw, roedd e’n drws agored."

Wrth helpu i ddiogelu unrhyw un sy'n agos at rywun a allai fod wedi cymryd eu bywyd eu hunain dywedodd (chwith) Dawn: “Roedd system gyda ni ar gyfer damweiniau agos neu ar gyfer ffrindiau a theulu, rhywun a oedd wedi cymryd ei fywyd ei hun, a allai fod yn arbennig o agored i niwed yn dilyn hynny. Yn yr amgylchiadau hynny byddwn yn cysylltu â'u meddyg teulu ac yn dweud - yn aml iawn maen nhw'n mynd i'r un feddygfa – ‘ydych chi'n gwybod bod eich claf wedi cymryd ei fywyd ei hun, a ydych chi'n gwybod y gallai ei frawd fod yn fregus iawn? Ydych chi’n gallu gysylltu â nhw?’ Does dim unrhyw ddyletswydd arnynt i wneud hynny ond roeddent yn hapus i wneud hynny. Weithiau, gall estyn allan atynt helpu. ”

Nawr mae Dawn yn gobeithio y bydd y cynllun yn cael ei fabwysiadu gan ardaloedd eraill.

Meddai: “Mae’n cyfrifoldeb partneriaethau diogelwch cymunedol i wneud hyn, oherwydd ei fod yn amlasiantaethol - nid y byrddau iechyd yn unig sy'n gyfrifol am hyn, ond yr awdurdodau lleol hefyd.

“Y gobaith yw y bydd yn cael ei gopïo mewn meysydd eraill. Rwy'n gwybod bod yr Uwcharolygydd Claire Evans wedi bod yn rhannu'r hyn rydyn ni wedi'i wneud gyda phartneriaethau diogelwch cymunedol eraill, gobeithio y byddan nhw'n ystyried hynny ond nid yw'n orfodol. Byddem yn gobeithio y byddan nhw eisiau ailadrodd yr hyn rydyn ni wedi'i wneud. "