Y Gweinidog Iechyd, Vaughan Gething yn lansio canolfan arloesol Treforys

Dydd Iau, 7 Mawrth 2019

Mae'r Gweinidog Iechyd, Vaughan Gething, wedi lansio Canolfan Ymchwil Meddygaeth Frys Cymru yn Ysbyty Treforys yn swyddogol.

Mae'r ganolfan, sydd wedi'i lleoli yn Adran Achosion Brys yr ysbyty, yn bartneriaeth hynod lwyddiannus rhwng ABMU a Phrifysgol Abertawe.

Mae lansiad heddiw yn adeiladu ar flynyddoedd o waith arloesol ym maes ymchwil brys, biofeddygol, epidemiolegol a chlinigol gan dîm amlddisgyblaethol dan arweiniad yr Athro Adrian Evans.

Mae'r Gweinidog Iechyd, Vaughan Gething yn torri'r rhuban yn ystod yr agoriad, gyda'r Athro Adrian Evans (ar y dde) a gwesteion eraill

Dywedodd Mr Gething: “Rwy’n falch o lansio’r ganolfan newydd hon yn swyddogol, a fydd yn darparu ymchwil arloesol.

“Mae cydweithredu wrth wraidd ethos y ganolfan a bydd y gwaith a wneir yn helpu i wella gwasanaethau gofal iechyd i Gymru a thu hwnt.”

Yr Athro Evans oedd yr apwyntiad athro cyntaf mewn meddygaeth frys yng Nghymru. Daeth â chylch gwaith iddo i ddatblygu Abertawe a Chymru fel canolfan academaidd flaenllaw mewn ymchwil meddygaeth frys.

Dros y blynyddoedd mae grŵp amlddisgyblaethol y rhaglen ymchwil o wyddonwyr clinigol ac anghlinigol wedi datblygu enw da yn rhyngwladol.

Mae'r rhaglen wedi cynhyrchu mwy na 100 o gyhoeddiadau ac wedi datblygu cydweithrediadau nid yn unig ledled y DU ond gyda chanolfannau rhyngwladol sy'n arwain y byd yn Nenmarc, Seland Newydd a'r Unol Daleithiau.

Mae'r rhaglen hefyd wedi gweld cyfnewid academyddion ifanc rhwng y canolfannau blaenllaw hyn, gan ganiatáu iddynt ennill y wybodaeth a'r sgiliau diweddaraf ar gyfer ymchwil yn y dyfodol.

Mae wedi denu miliynau o bunnoedd mewn cyllid ymchwil gan sawl corff rhoi mawreddog.

Dywedodd yr Athro Evans: “Mae'r twf hwn mewn ymchwil meddygaeth frys academaidd nid yn unig yn dod â chyllid ond hefyd yn helpu gyda recriwtio oherwydd ei fod yn gwella enw da'r bwrdd iechyd.”

Er bod gan yr Athro Evans y weledigaeth wreiddiol ar gyfer y ganolfan yn ôl yn 2003, ac mae wedi arwain ei datblygiad ers hynny, dywedodd nad un person oedd yn gyfrifol am ei lwyddiant ond ymrwymiad llawer o bobl.

“Dim ond os oes gennym ofal clinigol rhagorol y gallwn gynnal ymchwil o ansawdd.

“Mae gan Fwrdd Iechyd ABMU lawer o adrannau, clinigwyr a staff nyrsio rhagorol, sydd wedi ein galluogi i gynnal ymchwil o safon ar draws y bwrdd iechyd ac o fewn yr arbenigeddau.

“Heb eu cefnogaeth, eu cydweithrediad a’u brwdfrydedd ni fyddai wedi bod yn bosibl.”

Dywedodd Cadeirydd ABMU, Andrew Davies: “Hoffwn longyfarch Adrian a’i dîm am y gwaith maen nhw’n ei wneud ac am sefydlu’r ganolfan hon, yr unig un o’i math yng Nghymru.

“Mae ansawdd yr ymchwil y maent yn ei wneud heb ei ail a chafwyd rhai straeon llwyddiant rhagorol.

“Mae eu gwaith arloesol yn gwella enw da Ysbyty Treforys ymhellach fel arweinydd byd-eang ym maes arloesi.

“Mae hyn yn ein helpu i ddenu staff o safon uchel ac, yn bwysicach fyth, mae'n darparu buddion diriaethol a sylweddol i gleifion - nid yn unig ein cleifion ein hunain ond y rheini ledled y DU a thu hwnt.”

Mae gan y ganolfan gefnogaeth a chymeradwyaeth lawn y Coleg Brenhinol Meddygaeth Frys.

Dywedodd ei Arlywydd, Dr Taj Hassan: “Mae'r coleg yn credu y bydd y fenter hon yn helpu i ddatblygu addysg ac ymchwil mewn meddygaeth frys yng Nghymru a ledled y DU ac yn wir bydd yn darparu ar gyfer proffil cryf ar y llwyfan rhyngwladol.”

Dywedodd yr Athro Keith Lloyd, Pennaeth Ysgol Feddygol Prifysgol Abertawe, ei fod yn llwyr gefnogi ffurfio Canolfan Ymchwil Meddygaeth Frys Cymru.

“Bydd y ganolfan hon yn gam mawr ymlaen yn natblygiad meddygaeth frys yng Nghymru a’r DU, a bydd yn gwella ein henw da ymhellach yn genedlaethol ac yn rhyngwladol.

“Bydd yn gwella ein proffil ymchwil ond hefyd yn chwarae rhan fawr wrth recriwtio a chadw yn y dyfodol.”

Ychwanegodd yr Athro Evans: “Dim ond y cam cyntaf yw cyrraedd ein sefyllfa nawr a bydd angen llawer o waith caled i hwyluso a chynnal ei dwf ar gyfer y dyfodol.”