Hybu lles cleifion gyda ffrwydrad o'r gorffennol

Llyfr dogni, radio retro, gwasg dei ac LPs clasurol yw rhai o’r eitemau sy’n cael eu defnyddio i hybu lles cleifion Bae Abertawe – ond mae angen eich help chi arnom o hyd.

Mae eitemau hiraethus eisoes wedi'u rhoi i'n hysbytai yng Nghastell-nedd Port Talbot a Singleton i helpu i greu atgofion a sgyrsiau i gleifion â dementia.

Gwellodd cynllun peilot llwyddiannus yn Ysbyty Castell Nedd Port Talbot les cleifion y dangoswyd iddynt eitemau yr oeddent yn eu cysylltu â'u gorffennol - dull a elwir yn therapi hel atgofion. Roedd yr eitemau'n cynnwys ffonau cylchdro, stampiau Green Shield a phapurau newydd.

Roedd hwn yn gymaint o lwyddiant fel ei fod bellach yn cael ei gyflwyno yn Ysbyty Treforys drwy lyfrgell y staff, sy’n derbyn rhoddion gan y cyhoedd a sefydliadau ar ran ein holl safleoedd.

Mae eu casgliad eisoes yn cynnwys eitemau o'r 80 mlynedd diwethaf, yn amrywio o lyfr dogni a ddefnyddiwyd yn ystod yr Ail Ryfel Byd i'w ychwanegiad mwyaf modern - chwaraewr CD. Bydd y rhain i gyd yn cael eu dosbarthu i rai wardiau ar draws yr ysbyty ac i gleifion yn y gymuned.

LLUN: Staff Llyfrgell Treforys (o'r chwith) Angela Higgins, Betsy Morgan, Rhys Whelan a Rebecca Probert.

Ond mae tîm y llyfrgell ar ôl mwy o eitemau i helpu i ddatblygu ei gynllun hirdymor.

Dywedodd Betsy Morgan, Llyfrgellydd Clinigol dan Hyfforddiant: “Rydym am gyrraedd y llwyfan lle gallwn roi eitemau at ei gilydd a chreu categorïau gwahanol, fel unrhyw beth sy’n gysylltiedig â’r rhyfel er enghraifft.

“Gall defnyddio eitemau y mae pobl yn eu cysylltu â’u gorffennol helpu cleifion – yn enwedig y rhai â dementia – i ddechrau sgwrs a dod ag atgofion yn ôl.

“Mae gennym ni rai eitemau anhygoel o'r 1940au, ond mae gennym ni hefyd eitemau fel chwaraewr CD, er enghraifft, a ddefnyddiwyd ychydig flynyddoedd yn ôl felly mae wedi'i anelu at ystod eang o gleifion.

“Mae wedi bod yn boblogaidd iawn mewn wardiau yn Ysbyty Castell-nedd Port Talbot a Singleton, ac mae’n rhywbeth yr ydym yn dechrau ei gyflwyno yn Nhreforys oherwydd bod y manteision eisoes wedi’u profi. Rydyn ni'n siarad â rhai gwasanaethau i weld a fyddai ganddyn nhw ddiddordeb yn yr eitemau, tra bod rhai staff yn dod atom ni i ofyn am eitemau i'w dangos i gleifion.

“Bydd yr eitemau hyn hefyd yn cael eu defnyddio gan ein hysbytai yng Nghefn Coed a Gorseinon tra bydd staff sy’n mynd allan i’r gymuned i weld cleifion yn mynd â rhai gyda nhw hefyd.

“Rydym eisoes wedi derbyn nifer o eitemau gan Amgueddfa Abertawe, ond rydym yn chwilio am y cyhoedd i gyfrannu mwy gan ein bod yn gwybod y gall dyfu i fod yn gasgliad llawer mwy.”

Fe wnaeth Loren Evans, Nyrs Datblygu Practis o fewn y Tîm Cyngor ar Nam Cof, helpu i lansio'r peilot yn Ysbyty Castell Nedd Port Talbot.

Gwelodd â'i llygaid ei hun fanteision cyflwyno eitemau hiraethus ar wardiau.

LLUN: Loren Evans gyda rhai o'r hen eitemau a roddwyd i Ysbyty Castell Nedd Port Talbot.

Dywedodd Loren: “Gwelsom gynnydd amlwg yn lles cleifion. Roedd yna gleifion a ddaeth yn wir allan o'u cragen ar ôl iddynt weld rhai eitemau, ac roedd yn gychwyn sgwrs gwych.

“Yn enwedig i gleifion â dementia, gall eu hwynebau oleuo pan fyddant yn edrych ar wrthrych penodol sy'n tanio atgof.

“Mae wedi bod yn llwyddiant mawr hyd yn hyn. Rydym yn ddiolchgar iawn am yr eitemau sydd eisoes wedi'u rhoi i'n casgliad.

“Mae’n mynd i fynd hyd yn oed yn fwy ac yn well unwaith y gallwn ni gael ystod ehangach o wrthrychau yn rhodd.”

Os hoffech gyfrannu eitemau, cysylltwch â Betsy Morgan yn llyfrgell staff Ysbyty Treforys drwy e-bostio Betsy.Morgan@wales.nhs.uk neu ffoniwch y llyfrgell ar 01792 703131.