Athro Ysbyty Treforys yn derbyn gwobr fawreddog gan brifysgol yn Nenmarc

Bydd cydweithrediad rhyngwladol sy'n cynnwys arbenigwyr yn Ysbyty Treforys yn rhoi hwb i ymchwil arloesol i sut y gall ymarfer corff fod o fudd i gleifion strôc.

Mae Athro Meddygaeth Frys Ysbyty Treforys, Adrian Evans, wedi derbyn rôl athro ymweld o fri gan Gyfadran Gwyddoniaeth Prifysgol Copenhagen, sefydliad sy'n arwain y byd.

Mae'r Athro Evans a'i dîm yn Nhreforys wedi bod yn gweithio gyda'r prifysgol yn Nenmarc a chydag ysbyty cyfagos am y pum mlynedd diwethaf.

Mae'r wobr yn cydnabod yr hyn y mae'r brifysgol yn ei ystyried fel gwaith rhagorol yn canfod a thrin annormaleddau ceulo mewn afiechydon fasgwlaidd, fel strôc, clefyd y galon a sepsis.

Yr Athro Evans yw Cyfarwyddwr Canolfan Ymchwil Meddygaeth Frys Cymru, a ddatblygwyd gyda Phrifysgol Abertawe ac un o'r unedau blaenllaw o'i fath yn y DU ac Ewrop.

Yn wreiddiol, mae cydweithrediad Copenhagen yn dyddio'n ôl i 2016, yn ystod astudiaeth ymchwil yn Ysbyty St Bartholomew yn Llundain.

Arweiniodd hyn at ddiddordeb a rennir rhwng yr Athro Evans, yr Athro Ylva Hellsten, Athro Ffisioleg Cardiofasgwlaidd ac Ymarfer Corff Prifysgol Copenhagen a Dr Christina Kruuse, niwrolegydd ymgynghorol ac arbenigwr strôc yn Ysbyty Herlev Copenhagen.

Dywedodd yr Athro Evans ( chwith ): “Ffocws pwysig a chyffrous o’r gwaith yw meintioli effeithiau buddiol ymarfer corff a gwell llif gwaed mewn cleifion ôl-strôc, a gynhaliwyd yn Ysbyty Herlev gyda Dr Kruuse.

“Mae cleifion sy’n cael eu sefydlogi yn dilyn strôc yn cael eu hymarfer corff yn y cyfleusterau ymchwil yn yr ysbyty.

“Asesir difrifoldeb y strôc a’i effaith ar lif y gwaed a cheulo gan ddefnyddio biomarcwr a ddatblygwyd gennym yng Nghanolfan Cymru.

“Ar hyn o bryd nid yw’n glir pa lefel o ymarfer corff y dylai’r claf ôl-strôc ei wneud i wella ei swyddogaeth fasgwlaidd.

“Gobeithio y bydd y rhaglen hon, sydd bellach wedi cychwyn, yn arwain at astudiaethau mwy i bennu effeithiau buddiol tymor hwy gwahanol ddyluniadau rhaglenni ymarfer corff a fydd yn cael eu paru â chleifion yn ôl difrifoldeb eu strôc.”

Ymwelodd yr Athro Evans â Copenhagen cyn y pandemig. Y mis nesaf bydd yn gwneud ei ymweliad gyntaf ers derbyn y rôl o athro ymweld.

Dywedodd y byddai'n gwella'r rhaglen gydweithredol ac y byddai'n caniatáu i ddau gymrawd ymchwil glinigol iau Treforys, a benodwyd yn ddiweddar, Matthew Howard ac Oliver Watson, ddysgu technegau a sgiliau newydd yn seiliedig ar ymchwil yr Athro Hellsten.

“ Bydd hyn o fudd i'r cydweithredu a'r rhaglen ymchwil yn Nhreforys, yn ogystal â datblygu eu gyrfaoedd academaidd,” ychwanegodd.

Mae'r Athro Hellsten ( dde ) yn arwain y grŵp ymchwil cardiofasgwlaidd o fri rhyngwladol yn Copenhagen ac mae'n arbenigwr ar fuddion iechyd ymarfer corff a llif gwaed.

Meddai: “Mae ein hymchwil gyda’r Athro Evans a’i dîm yn Ysbyty Treforys yn cyfuno ein harbenigedd mewn llif gwaed a’u harbenigedd mewn ceulo.

“Mae'n dechrau rhoi dealltwriaeth a mewnweliadau newydd i ni ar sut mae ymarfer corff ac effeithiau llif gwaed wedi'i newid yn effeithio ar geulo.

“Rhoddwyd y wobr i gydnabod y gwaith rydym eisoes wedi’i wneud, sydd wedi’i gyhoeddi, ac i ddatblygu cysylltiadau cydweithredol pellach.”

Llongyfarchodd Cyfarwyddwr Meddygol Uned Ysbyty Treforys, Dr Mark Ramsey, yr Athro Evans a'i dîm am ddatblygu'r cydweithredu.

“Rydyn ni'n gwybod bod peth o'r ymchwil orau yn digwydd pan fydd adrannau uchel eu cyflawniad yn cydweithio'n agos ar fuddiannau cyffredin.

“Mae'r rôl athro sy'n ymweld yn ymestyn portffolio ymchwil gwyddorau iechyd y bwrdd iechyd a Phrifysgol Abertawe.

“Mae yna fuddion eraill di-ri sy’n deillio o’r rhaglenni rhyngwladol hyn gan gynnwys recriwtio timau clinigol o’r safon uchaf i’n hysbytai.

“Bydd hyn yn arwain at y gofal gorau posibl i’n cleifion.”