Ein hardal a'n ffordd o fyw

Bae Abertawe

P'un a ydych chi'n mwynhau'r bywyd tawel neu'r awyr agored, yn cael teulu ifanc, yn chwilio am fywyd nos neu'n hoffi cymryd rhan mewn therapi manwerthu, mae gan ranbarth Bae Abertawe y cyfan.

Abertawe yw'r ail ddinas fwyaf yng Nghymru gyda chymysgedd o fanwerthwyr mawr, siopau bwtîc annibynnol, bariau a bwytai a marina, heb sôn am lan y môr a'r traeth ysgubol. Mae Arena Abertawe newydd sbon yn safle digwyddiadau amlbwrpas sy'n denu sêr cenedlaethol a rhyngwladol o fyd comedi, cerddoriaeth ac adloniant. Ewch yma i weld ei raglen ddiweddaraf o sioeau a digwyddiadau.

Enwodd Prifysgol Glasgow Abertawe fel un o'r lleoedd gorau i fyw yn y DU.

Ym mis Mai 2023, pris gwerthu tŷ ar gyfartaledd yn Abertawe oedd £191,370 ac yn Castell-nedd Port Talbot, £162,517. Ewch yma i wefan y Gofrestrfa Tir i gael y ffigurau mwyaf diweddar.

Daeth un o awduron a beirdd mwyaf dylanwadol yr 20fed ganrif, Dylan Thomas, o Abertawe ac mae arddangosfa barhaol, 'Love the Words', sy’n adrodd hanes ei waith a’i fywyd, i’w gweld yng Nghanolfan Dylan Thomas.

Y tu allan i'r ddinas

Penrhyn Gŵyr oedd y lle cyntaf yn y DU i gael ei ddynodi’n Ardal o Harddwch Naturiol Eithriadol (AHNE) fwy na 60 mlynedd yn ôl, sy’n golygu bod yr amgylchedd yn cael ei warchod gan y gyfraith. Mae ganddi dair Gwarchodfa Natur Genedlaethol a Safleoedd o Ddiddordeb Gwyddonol Arbennig.

Enwodd arolwg teithwyr Bae Rhosili, darn tair milltir o dywod gwyn disglair, trydydd traeth gorau Ewrop, ar ôl Traeth Cwningod Sisili a Playa de las Catedrales yn Galicia, Sbaen.

Mae'n un o ddwsinau o draethau sy'n addas ar gyfer popeth o adeiladu cestyll tywod i syrffio.

Mae tri o'r traethau wedi ennill gwobr Baner Las Ewrop am lanweithdra: Bae Caswell, Bae Langland a Phorth Einon.

Mae pentref glan môr y Mwmbwls ar frig rhestr y Sunday Times o’r Lleoedd Gorau i Fyw yng Nghymru, yn rhannol oherwydd datblygiad gwerth miliynau o bunnoedd i Lanfa Oyster.

I'r dwyrain o Abertawe ym Mhort Talbot mae Traeth Aberafan, un o draethau tywodlyd hiraf Cymru, gyda phromenâd cyfoes sy'n edrych dros Fae Abertawe, meysydd chwarae a Phwll Chwarae Aqua Splash i blant.

Ychydig funudau o'r traeth gallwch fod yn ôl yng nghanol rhai o gefn gwlad harddaf Cymru ym Mharc Gwledig Margam 850 erw.

Yn llywyddu dros y tiroedd mae plasty gothig Tuduraidd mawreddog Castell Margam o’r 19eg ganrif, a fu unwaith yn gartref i’r diwydiannwr a’r gwleidydd Christopher Rice Mansel Talbot, a roddodd ei enw i’r dref.

Gall y cyhoedd fynd o amgylch yr ystafelloedd mawreddog a dringo'r grisiau ysgubol. Mae cyfresi teledu mawr gan gynnwys Doctor Who a Da Vinci's Demons hefyd wedi cael eu ffilmio yma.

Gellir dod o hyd i blanhigfeydd clasurol a modern, llynnoedd a golygfeydd hir yn y tiroedd, lle gallwch hefyd ddarganfod y ceirw, yr Orendy ac adfeilion yr Abaty Normanaidd o'r 12fed ganrif.

Ymhellach ymlaen i lawr yr M4 i'r dwyrain mae Caerdydd , prifddinas Cymru.

Bod yn actif

Ewch ar eich beic gyda llwybrau beicio gwych yn Abertawe, rhan o'r Rhwydwaith Beicio Cenedlaethol (llwybrau 4 a 43) a Llwybr Celtaidd y Gorllewin.

Mae yna nifer o lwybrau addas i deuluoedd yn ogystal â llwybrau beicio mynydd mwy heriol yn Abertawe a Gŵyr a’r cyffiniau.

Mae Mynydd Cilfái yn Abertawe yn atyniad enfawr i feicwyr, yn ogystal â'r llwybrau mynydd amrywiol ym Mharc Coedwig Afan sydd ychydig bellter i ffwrdd.

Os yw'n well gennych ddwy goes yn hytrach na dwy olwyn, mae'r rhwydwaith hawliau tramwy cyhoeddus yn ymestyn dros 268 milltir ym Mhenrhyn Gŵyr yn unig.

Mae rhan Bae Abertawe a Gŵyr o Lwybr Arfordir Cymru yn ymestyn o Borthladd Abertawe a Glannau SA1 yn y dwyrain, o amgylch Penrhyn Gŵyr hardd i Gasllwchwr yn y gorllewin.

Mae Parc Cenedlaethol Bannau Brycheiniog a chopa uchaf De Cymru, Pen y Fan, lai nag awr i ffwrdd, lle gallwch ddod o hyd i gyfleoedd niferus ar gyfer cerdded, beicio mynydd, golff, dringo, abseilio a llawer o weithgareddau eraill.

Cysylltiadau trafnidiaeth

Saif Abertawe drws nesaf i draffordd yr M4. Mewn car Mae Llundain dair awr a hanner i ffwrdd, mae Caerfaddon o dan ddwy awr, mae Bryste awr a hanner i ffwrdd ac mae Caerdydd, prifddinas Cymru, dim ond awr.

Mae Great Western Railway yn rhedeg trenau rhwng Abertawe a Paddington Llundain bob hanner awr yn ystod y dydd. Mae gorsafoedd Port Talbot a Phen-y-bont ar Ogwr hefyd ar y brif reilffordd.

Mae Maes Awyr Caerdydd 40 munud i ffwrdd mewn car. Mae trenau’n rhedeg rhwng Abertawe a’r Rhws Maes Awyr Rhyngwladol Caerdydd bob awr yn ystod y dydd.

Mae First South and West Wales hefyd yn rhedeg gwasanaethau bws rheolaidd i Gaerdydd.