Cyfarwyddwr chwarae rygbi yn taclo Awst Actif

Mae Awst Actif - ein hymgyrch i gael cleifion a staff i symud mwy - wedi mynd yn rhyngwladol yn llythrennol.

Mae Cyfarwyddwr Mewnwelediad, Cyfathrebu ac Ymgysylltu Bae Abertawe, Richard Thomas, yn arwain trwy esiampl ar ôl cael ei ddewis i chwarae rygbi cyffwrdd am ei wlad.

Bydd y chwaraewr 51 oed, a gafodd ei eni a'i fagu yng ngwely boeth rygbi Trebannws yng Nghwm Tawe, yn cynrychioli Cymru dros 50 yr wythnos hon ym Mhencampwriaethau Cyffwrdd Ewrop yn Ffrainc.

Wedi tyfu i fyny yn y pentref a gynhyrchodd y sêr rygbi Bleddyn Bowen, Robert Jones, Arwel Thomas a Justin Tipuric, mae ei daith chwaraeon wedi cymryd mwy o amser na’r mwyafrif ond yn enghraifft wych o beidio â gadael i oedran fod yn rhwystr i ffitrwydd.

Uchod: Richard Thomas (dde) gyda hyfforddwr tîm dros 40 Cymru, Steve Higgs

Meddai: “Rwy’n cofio chwarae rygbi am y tro cyntaf pan oeddwn yn saith oed yn yr ysgol yng Nghwm Tawe. Es ymlaen i chwarae i Drebannws ond wedyn, pan oeddwn yn 26, ces i fy anafu a bu'n rhaid i mi stopio.

“Fe wnes i godi anaf i’w ben-glin oedd yn golygu nad oeddwn i’n gwneud llawer o ran ffitrwydd. Hyd at hynny roedd yr holl ffitrwydd roeddwn i'n ei wneud oherwydd rygbi - roeddwn i wir yn mwynhau chwarae rygbi ond doeddwn i ddim o reidrwydd yn mwynhau'r ffitrwydd. Cefais fy hun yn mynd allan o siâp a ddim yn gwneud cymaint â hynny, yn gweithio oriau hir mewn swyddfa gyda ffordd eithaf eisteddog o fyw.”

Wedi symud i Benarth fe flodeuai ei gariad at rygbi unwaith eto ar ôl cyflwyno ei fab i’r gêm.

Dywedodd: “Tua 11 mlynedd yn ôl, fe ddechreuais i hyfforddi tîm rygbi fy mab a dod i mewn i un neu ddau o ffrindiau saith mlynedd yn ôl a oedd yn dechrau grŵp rygbi cyffwrdd ym Mhenarth – roedd hynny’n gwbl drawsnewidiol oherwydd dechreuais chwarae rygbi cyffwrdd a dydw i ddim wedi edrych yn ôl ers hynny.”

Gwelwyd Richard gan Gymdeithas Cyffwrdd Cymru (GCC), sy’n rheoli’r gamp yng Nghymru, a chafodd ei ddewis i gynrychioli ei wlad am y tro cyntaf.

Dywedodd: “Mae gen i ddau gap yn barod oherwydd wnes i chwarae i dîm Dros 40 Cymru, ddwy flynedd yn ôl, yn erbyn Lloegr. Peidiwch â gofyn beth oedd y sgôr oherwydd fe gollon ni gan dipyn o geisiau! Ond roedd yn brofiad gwych chwarae yn erbyn Lloegr ac fe wnes i ei fwynhau’n fawr.”

Mae Richard yn gobeithio y bydd y canlyniad yn well y tro hwn ond mae'n benderfynol o fwynhau ei amser yn Vichy, yng nghanol Ffrainc.

Meddai: “Dyma’r tro cyntaf i mi chwarae i’r tîm Dros 50. Rydym yn obeithiol oherwydd rydym wedi bod yn hyfforddi ers chwe mis fel carfan. Bob bore Sul am gwpl o oriau. Mae gennym ni ysbryd tîm da hefyd. Mae'n griw da o fechgyn.”

Mae rygbi cyffwrdd – gemau 20 munud o hyd gyda chwe chwaraewr mewn carfan o 14 ar y cae i bob ochr ar yr un pryd gydag eilyddion treigl – yn gamp gynyddol.

Dywedodd Richard: “Mae’n gamp i bob oed. Mae'n gamp i bawb. Ceir timau gwrywaidd a benywaidd, a thimau cymysg. Ac mae'n llawer o hwyl, tra'n ymarfer corff gwych hefyd.

“Mae'r ymdeimlad o gyfeillgarwch yn wych. Rydych chi'n cael llawer o'r pethau da am rygbi ond heb yr anafiadau corfforol trwm iawn."

P'un a yw'r tîm yn dychwelyd adref yn fuddugol ai peidio, mae Richard yn falch ei fod yn chwarae chwaraeon unwaith eto.

Dywedodd: “Rwy’n teimlo’n hollol wahanol yn yr ystyr fy mod yn teimlo’n fwy egnïol. Rwy'n teimlo'n iachach, a'r rhan orau yw aros felly tra'n cael hwyl o ran chwarae'r gêm rydw i'n ei charu'n fawr ond hefyd gwneud ffrindiau da trwy'r ochr gymdeithasol ohono. Mae'n fuddugoliaeth, yn ennill."

Ei gyngor da i unrhyw un sy'n ystyried dechrau ymarfer corff yw gwneud hynny mewn grŵp.

Meddai: “Mae'n hynod bwysig i ymarfer corff ond mae mor hawdd drifftio i ffordd o fyw lle nad ydych chi'n cadw'n actif. Mae'n bwysig dod o hyd i ffyrdd o fynd i mewn i drefn o wneud pethau.

“Yn bersonol, mae pob nos Fercher yn noson rygbi cyffwrdd. Rwy’n mwynhau hynny’n fawr ond mae’n ymwneud â mynd i mewn i’r drefn honno a chwarae gyda ffrindiau lle mae pwysau cyfoedion o beidio â bod eisiau gadael eich ffrindiau i lawr felly rydych chi’n fwy tebygol o wneud hynny.”

Dywedodd Prif Swyddog Gweithredol Bae Abertawe, Mark Hackett: “Fel cyn chwaraewr rygbi fy hun, gallaf ddychmygu pa mor falch y mae’n rhaid i Richard deimlo wrth gynrychioli ei wlad, ac ar ran pawb ym Mae Abertawe dymunaf bob llwyddiant iddo ef a’i gyd-chwaraewyr.

“Gan fod mis Awst Actif, ein hymgyrch i gael pawb i symud mwy, cleifion a staff, mae Richard yn sicr yn arwain trwy esiampl.”