Mae'r ymgynghorydd Sue West-Jones yn cyfuno ei hangerdd dros yr amgylchedd â'i swydd i helpu i ddarparu gofal iechyd mwy cynaliadwy ym Mae Abertawe.
Yn gweithio yn Adran Achosion Brys (ED) Ysbyty Treforys, mae Sue yn un o dri aelod o staff i gael eu penodi’n Arweinwyr Clinigol Cynaliadwy newydd y bwrdd iechyd.
Mae hyn yn golygu, yn ogystal â chyflawni ei chyfrifoldebau mewn adran frys a heriol, bod Sue hefyd yn ymdrechu i wreiddio cynaliadwyedd nid yn unig yn ei hadran ei hun, ond ar draws y bwrdd iechyd i gyflawni amcanion newid yn yr hinsawdd.
Bydd Sue yn gweithio'n agos gyda chydweithwyr a grwpiau staff i annog, hyrwyddo a datblygu syniadau i helpu i ddarparu gofal iechyd mwy cynaliadwy a, lle bo modd, arbed arian i'r bwrdd iechyd hefyd.
YN Y LLUN: Mae Sue West-Jones yn un o dri aelod o staff y bwrdd iechyd i gael eu henwi fel Arweinydd Clinigol Cynaliadwy.
Meddai: “Am y rhan fwyaf o fy mywyd, fy ail feddwl o bob dydd yw’r blaned. Dydw i ddim bob amser wedi ei gael yn iawn, wrth gwrs, ond nid oes un diwrnod sydd wedi mynd heibio nad wyf wedi meddwl am yr amgylchedd.
“O’r oeddwn i’n chwech oed roeddwn i’n deall y niwed o dryferu Morfilod ac o’r fan honno daeth fy angerdd am bopeth amgylcheddol i’r amlwg.
“Mae ein rolau cynaliadwy newydd yn adnodd ar gyfer yr holl staff sy’n gweithio mewn meysydd clinigol i gynnig syniadau a cheisio cefnogaeth ar gyfer newid cynaliadwy. Byddwn yn codi ymwybyddiaeth, yn cynnig addysg ac yn gobeithio y bydd pob cam a gymerwn yn cronni i don o newid gwyrdd cadarnhaol.
“Cynllun A yw hwn oherwydd nid oes Planed B.”
Yn ymuno â Sue yn y rôl Arweinydd Clinigol Cynaliadwy newydd mae’r Anesthetydd Ymgynghorol Elana Owen ac Alexandra Strong, Rheolwr Uned Ambiwlans Niwroleg Jill Rowe.
Byddant yn canolbwyntio i ddechrau ar wneud eu hadrannau'n fwy cynaliadwy ac ecogyfeillgar cyn ymestyn allan i wasanaethau eraill Bae Abertawe.
Dywedodd Sue: “Mae pob maes gofal iechyd yn rhoi’r cyfle i ni weithio’n fwy cynaliadwy. Mae gweithio’n fwy cynaliadwy yn golygu y gallwn ni i gyd gymryd camau i fynd i’r afael â gwastraff ac archwilio dewisiadau carbon is ym mhob agwedd ar lwybr y claf.
YN Y LLUN: Mae Sue yn trin pediatreg ac oedolion sydd ag anafiadau neu salwch amrywiol.
“Mae meddygaeth frys yn arbennig o heriol o dan yr hinsawdd bresennol, ond mae creu 'ED Werdd' yn gyfle gwych i'r tîm arbed arian a charbon, a gwella gofal cleifion.
“Mae’r GIG cyfan yn cynhyrchu pedwar y cant o allyriadau carbon y DU. Y broblem yw na allwn gynhyrchu carbon yn ein gweithgareddau dyddiol, ond bydd archwilio dewisiadau amgen cynaliadwy yn ein helpu i gyflawni sero net.
“Mae'n ymwneud yn y bôn â gofal, cost a charbon.
“Gall Bae Abertawe fod yn arweinydd mewn newid. Yr arweinydd nesaf gobeithio fydd y GIG, ac yna gweddill y DU.
“Ond mae agwedd yn sylfaenol i hyn. Mae 1.4 miliwn ohonom yn gweithio yn y GIG, felly mae hynny'n rhoi syniad i chi o ba mor fawr y gallwn ni i gyd newid.
“Gall newid bach wneud gwahaniaeth mawr, does dim rhaid iddo fod ar raddfa fawr. Gall gael effaith crychdonni cadarnhaol iawn.
“Rydym am ymgorffori digon o newidiadau bach ym mhob rhan o daith y claf i wneud gwahaniaeth mawr iawn ar y diwedd.
YN Y LLUN: Sue y tu allan i Adran Achosion Brys Ysbyty Treforys.
Mae Sue wedi treulio'r 13 mlynedd diwethaf yn Adran Achosion Brys Treforys. Ond fe allai ei gyrfa fod wedi bod yn wahanol iawn oni bai am gael coffi mewn caffi ysbyty 32 mlynedd yn ôl.
Dywedodd Sue: “Roedd meddygaeth yn ddewis gyrfa hwyr i mi. Roedd fy ngradd gyntaf mewn Seicoleg a Chymdeithaseg yn Brunel yng Ngorllewin Llundain. Wedi hynny bûm yn ymwneud ag ymchwil seicoleg glinigol cyn rheolaeth ariannol yn y GIG.
“Dechreuais fy ngradd feddygol yn fy 20au hwyr ar ôl penderfynu mynd i mewn i feddygaeth, a hynny ar hap yn unig.
“Nid tan i mi glywed criw o fyfyrwyr meddygol â chaenen wen – fel yr oedden nhw bryd hynny – yn sgwrsio am anatomeg a daniodd rhywbeth ynof.
“Roeddwn yn gwybod fy mod angen newid, felly ymddiswyddais fel hyfforddai Rheolaeth Ariannol y GIG a dechreuais eto trwy fynychu Ysgol Feddygol Caerlŷr cyn cwblhau fy hyfforddiant mewn Meddygaeth Frys yn rhanbarth Nottingham.
“Rwyf wedi mwynhau gweithio o fewn tîm ED Treforys yn fawr, a nawr mae gennyf gyfrifoldeb ychwanegol fel Arweinydd Clinigol Cynaliadwy, ac rwy’n gyffrous iawn i ddechrau’r rôl honno hefyd.”
Rydym yn croesawu gohebiaeth a galwadau ffôn yn y Gymraeg neu'r Saesneg. Atebir gohebiaeth Gymraeg yn y Gymraeg, ac ni fydd hyn yn arwain at oedi.