Grwp newydd yn cynnig cymorth dementia yng Nghwm Tawe

Mae grŵp newydd sy’n cynnig cymorth i bobl sy’n byw gyda dementia a’u gofalwyr wedi’i sefydlu yng Nghwm Tawe.

Bydd Grŵp Dementia a Gofalwyr Cyfeillion Anghofus yn cyfarfod unwaith y mis yn neuadd gymunedol Clydach.

Uchod: Gweithiwr Dementia Elaine James (blaen ar y chwith) a Nyrs Admiral Helen Buckley (blaen ar y dde) gyda gwirfoddolwyr Elizabeth Chandler, Geraint Davies a David North.

Mae’r grŵp wedi’i sefydlu gan Elaine James, gweithiwr prosiect dementia a gofalwyr Cyngor Gwasanaethau Gwirfoddol Abertawe (SCVS - Swansea Council for Voluntary Services), ar ôl nodi angen am adnodd o’r fath yn yr ardal.

Meddai: “Mae yna saith clwb tebyg ym Mae Abertawe ond dim byd yn yr ardal yma. Dyna pam y gwnaethom benderfynu’n benodol i ddod i Glydach. Gobeithio y bydd yn helpu pobl i gwrdd ag eraill yn yr un sefyllfa, a thyfu o'r fan hon.

“Mae bywydau pobl yn newid ar ôl iddynt gael diagnosis o ddementia. Nid yw rhai pobl yn gwybod ble i droi. Mae rhai eisiau cwrdd ag eraill yn yr un sefyllfa i ddysgu technegau ymdopi a beth i'w ddisgwyl. Mae eraill eisiau gwybod nad ydyn nhw ar eu pen eu hunain.

“Yn aml iawn mae gofalwyr yn teimlo’n ynysig ac yn teimlo eu bod yn brwydro yn erbyn y clefyd hwn ar eu pen eu hunain. Mae'n bwysig dysgu gan eraill a rhannu profiadau, a dyna pam mae'r grwpiau hyn yn tueddu i weithio.

“Os oes unrhyw un yn ystyried dod draw, dewch i mewn i gael paned a sgwrs. Os nad yw ar eu cyfer, yna ddigon teg. Rydyn ni eisiau cael pobl ynghyd i wneud rhai gweithgareddau ystyrlon a chymdeithasu - mae gennym ni dîm o wirfoddolwyr gwych yn barod i helpu.”

Yn ogystal â phaned o de a sgwrs bydd digon ar gael i gadw pobl yn brysur.

Dywedodd Elaine: “Rydym yn gwneud gweithgareddau – gallai hynny fod yn gêm o sgitls, canu, cwis neu gêm o bingo.

“Rydym yn hoffi hel atgofion, boed hynny’n atgofion cerddorol neu’n edrych ar lyfrau gyda ffotograffau o hen Abertawe. Gallwn gael sgyrsiau am ble roedden nhw’n arfer byw a gweithio.

“Mae gennym ni hefyd jig-sos, lliwiau a phethau i gadw pobl yn brysur.”

Ni fydd y grŵp yn cael ei gyfyngu i’w gartref neuadd gymunedol newydd.

Dywedodd Elaine: “Efallai y byddwn yn mynd allan am bryd o fwyd un diwrnod neu’n mynd ar daith i’r pantomeim yn Theatr y Grand. Bythefnos yn ôl aeth un o’n grwpiau lawr i lan y môr mewn hen fws deulawr ar gyfer pysgod a sglodion.”

Mae'r rhai sy'n byw gyda'r afiechyd fel arfer yn dangos symptomau sy'n effeithio ar y cof, meddwl ac sy'n ymyrryd â bywyd bob dydd.

A chan fod pobl yn byw'n hirach, amcangyfrifir erbyn 2025 y bydd nifer y bobl â dementia yn y DU yn fwy nag 1 miliwn.

“Mae nifer y bobl sy’n byw gyda dementia yn tyfu ac, yn anffodus, nid yw’n rhywbeth sy’n mynd i ffwrdd. Rydyn ni’n clywed am fwy o bobl yn cael diagnosis drwy’r amser,” meddai Elaine.

“Nid hen bobl yn unig mohono, mae pobl iau yn cael diagnosis hefyd.”

Bydd Helen Buckley, Nyrs Admiral arweiniol y Lleng Brydeinig Frenhinol, hefyd yn mynychu’r grŵp pan fydd ar gael.

Meddai: “Mae fy rôl yn cynnwys cefnogi gofalwyr anwyliaid â dementia – o safbwynt seicolegol yn ogystal â meysydd eraill.

“Yn ddieithriad fe welwch fod gofalwyr yn profi pryder, straen ac iselder, sy'n effeithio ar eu lles eu hunain.

“Bydd dod i’r grŵp hwn yn rhoi’r ysgogiad meddwl hwnnw iddyn nhw, gan wybod nad ydyn nhw ar eu pen eu hunain. Mae hynny'n bwysig iawn.

“Byddwn i'n dweud wrth unrhyw un a allai fod yn ansicr i ddod draw i gael golwg - os nad yw i chi mae hynny'n iawn. Rhowch wybod i ni beth sydd ar eich cyfer chi fel y gallwn efallai addasu gwasanaethau sydd ar gael.”

Bydd y grŵp yn cwrdd nesaf ddydd Iau 24 Tachwedd rhwng 1.30pm a 3.30pm.