Gallai ffatri wag ym Mhort Talbot ddod yn ganolfan dialysis o'r radd flaenaf

Gallai ffatri wag ym Mhort Talbot ddod yn safle canolfan dialysis newydd fel rhan o fuddsoddiad gwerth £70 miliwn yng ngwasanaethau arennol De Cymru.

Mae cynlluniau bellach wedi’u cyflwyno i ddymchwel yn rhannol Stationary House yn Acacia Avenue, Sandfields, yn barod i adeiladu’r uned o’r radd flaenaf.

Ynghyd â chanolfan dialysis sy’n cael ei hadeiladu ar hyn o bryd ym Mhen-y-bont ar Ogwr, bydd datblygiad Port Talbot yn helpu i leddfu’r pwysau ar Ysbyty Treforys ac yn golygu y gall cleifion dialysis gael eu trin yn nes at eu cartrefi.

Gan gymryd y bydd y cynlluniau, sydd hefyd yn cynnwys gwaith maes parcio a thirlunio, yn cael eu cymeradwyo, y gobaith yw y bydd y ganolfan yn barod erbyn mis Awst nesaf.

Bydd yn cynnwys 27 o orsafoedd gyda chapasiti mwyaf o 108 o gleifion. Bydd ganddo hefyd ardal hyfforddi ar gyfer nyrsys sy'n dysgu pobl i ddialysu gartref.

Mae gwasanaethau arennol yn cael eu darparu gan Fwrdd Iechyd Prifysgol Bae Abertawe ar gyfer pobl yn ei ardal ei hun yn ogystal â’r rhai ym myrddau iechyd Hywel Dda a Chwm Taf Morgannwg.

Mae gwasanaethau presennol yn cynnwys dwy uned haemodialysis yn Ysbyty Treforys – sy’n derbyn cleifion o Abertawe, Castell-nedd Port Talbot a Phen-y-bont ar Ogwr – ac un yr un yn Aberystwyth, Caerfyrddin a Hwlffordd.

Gyda chyllid gan Bwyllgor Comisiynu ar y Cyd GIG Cymru, mae rhai gwelliannau mawr eisoes wedi’u cyflawni, megis uwchraddio’r pum uned haemodialysis bresennol yn Ne-orllewin Cymru.

Mae dau o'r rhain yn Ysbyty Treforys, gydag un yr un yn Aberystwyth, Caerfyrddin a Hwlffordd. Mae cleifion yno eisoes yn elwa o beiriannau dialysis newydd a chyfleusterau ac offer eraill.

Fodd bynnag, roedd y bwrdd iechyd hefyd yn cydnabod bod angen unedau dialysis ychwanegol, ar gyfer ardaloedd Castell-nedd Port Talbot a Phen-y-bont ar Ogwr.

Bydd hyn yn galluogi cleifion, sy'n gorfod teithio i Dreforys neu Lantrisant ar hyn o bryd, i gael triniaeth yn nes at eu cartrefi.

Bydd hefyd yn lleddfu rhywfaint o’r pwysau ar Dreforys, lle mae galw cynyddol wedi arwain at orfod dialysu rhai cleifion gyda’r nos, sy’n bell o fod yn ddelfrydol.

Mae disgwyl i uned Pen-y-bont ar Ogwr agor fis Tachwedd eleni. Ynghyd â chanolfan newydd Port Talbot, os caiff ei chymeradwyo, bydd yn cael ei rhedeg ar ran Bae Abertawe gan Fresenius Medical Care, sydd hefyd yn rhedeg y tair uned yng ngorllewin Cymru.

Bydd Fresenius yn recriwtio’r staff ar gyfer y ganolfan newydd arfaethedig, sy’n cynnwys 18 o staff clinigol megis nyrsys, cynorthwywyr dialysis a chynorthwywyr gofal iechyd, rheolwr clinig yn ogystal â staff gweinyddol a chadw tŷ.

Bydd y gofal meddygol yn parhau i gael ei ddarparu gan ymgynghorwyr y GIG a fferyllwyr sydd ar hyn o bryd yn gofalu am y cleifion yn Nhreforys, gan sicrhau parhad gofal da.

Dywedodd Cyfarwyddwr Clinigol Gwasanaethau arennol Bae Abertawe yn Ne Orllewin Cymru, Dr Clare Parker (yn y llun): “Cynhaliwyd ymgynghoriad cymunedol fel rhan o’r cais cynllunio, sydd bellach wedi’i gyflwyno i Gyngor Castell-nedd Port Talbot i’w ystyried.

“Os rhoddir cymeradwyaeth, byddem yn gobeithio dechrau ar y safle erbyn diwedd y flwyddyn hon, gyda’r gwaith wedi’i gwblhau erbyn mis Awst nesaf.

“Credwn y bydd hwn yn ddatblygiad cadarnhaol, ac nid yn unig i gleifion a fydd yn gallu cael dialysis yn nes at adref. Bydd yn dod â bywyd newydd i safle segur ar hyn o bryd ac yn creu cyflogaeth newydd yn yr ardal.”