Canmoliaeth cleifion yn dilyn gwelliant mewn gofal IBD a recriwtio

Mae claf clefyd llidiol y coluddyn (IBD - inflammatory bowel disease) wedi canmol ymrwymiad Bae Abertawe i wella gofal ac adnoddau yn dilyn cynnydd mewn achosion.

Mae nifer y cleifion sy’n dioddef o glefyd llidiol y coluddyn yn parhau i gynyddu gyda dros 1,000 yn cael eu trin ar hyn o bryd ar draws ysbytai Treforys, Singleton a Chastell-nedd Port Talbot, gan roi mwy o bwysau ar y bwrdd iechyd.

Mae'r cynnydd hwnnw wedi'i wrthbwyso gan recriwtio staff pellach i sicrhau bod cleifion yn cael y driniaeth orau bosibl a bod safonau IBD y DU gyfan yn cael eu bodloni.

Yn y llun uchod: Mae nyrsys IBD Sarra Wilcox a Lisa Hicks wedi'u lleoli yn Ysbyty Treforys.

O gael un nyrs wedi'i neilltuo i wasanaethau IBD ar rôl ran-amser wyth mlynedd yn ôl, bydd y ffigur hwnnw'n codi'n fuan i dair nyrs IBD amser llawn ynghyd â swydd ran-amser.

Mae’n golygu bod y bwrdd iechyd yn cyrraedd safonau IBD o ran staffio, gyda 3.5 o nyrsys/meddygon cyswllt yn gwasanaethu’r boblogaeth o tua 350,000 y mae’n ei gwasanaethu.

Mae IBD yn derm a ddefnyddir i ddisgrifio colitis briwiol a chlefyd Crohn, sef cyflyrau hirdymor sy'n cynnwys llid yn y perfedd.

Mae symptomau'r ddau gyflwr yn cynnwys dolur rhydd, blinder, colli archwaeth a phwysau ac anemia.

Mae triniaeth yn cynnwys meddyginiaeth, ac, mewn rhai achosion, mae angen llawdriniaeth.

Cafodd Victoria Marie (yn y llun) ddiagnosis o colitis briwiol 13 mlynedd yn ôl ac mae wedi gweld yn uniongyrchol y cynnydd a wnaed gan y bwrdd iechyd yn yr amser hwnnw.

 Meddai: “Cefais ddiagnosis o colitis briwiol pan oeddwn yn 21 oed. Cefais gefnogaeth wych gan fy gastroenterolegydd, ond ar y pryd nid oedd nyrs IBD yn ei lle.

“Cefais allbrint o’r rhyngrwyd i roi dealltwriaeth sylfaenol iawn i mi o colitis briwiol ac fe’i hanfonwyd ar fy ffordd.

“Yn 21 oed, ar ôl i fy myd droi wyneb i waered, nid oedd yn ddigon. Troais at y cyfryngau cymdeithasol a'r rhyngrwyd i gael y wybodaeth goll honno.

“Er i mi gael cymorth corfforol gan yr ysbyty, roedd gen i gymaint o gwestiynau heb eu hateb oherwydd bod y timau mor brysur.”

Yn Ysbyty Treforys, mae Sarra Wilcox a Lisa Hicks yn darparu un swydd nyrs IBD amser llawn rhyngddynt, a chyn bo hir bydd nyrs newydd ei phenodi yn ymuno â nhw a fydd yn canolbwyntio ar ofal IBD yn unig.

“Roedd yna amser yn Ysbyty Treforys pan nad oedd nyrs IBD yn ei swydd, felly mae hyn yn newyddion da o ran lefelau staffio,” meddai Sarra.

“Mae nifer y cleifion sy’n cael diagnosis o IBD yn parhau i godi ac rydym nawr yn gofalu am fwy na 1,000 o gleifion rhwng ein hysbytai.

“Rydym yn ymdrechu i wella safonau a bodloni’r gofynion ar gyfer nyrs fesul poblogaeth, felly rydym wrth ein bodd i gael nyrs yn benodol ar gyfer IBD yn Ysbyty Treforys yn ymuno â’r tîm yn fuan.

“Mae’r person hwnnw’n cymryd lle Russell Thomas, a oedd wedi’i leoli yng Nghastell-nedd Port Talbot ac sydd bellach wedi ymddeol. Mae’n golygu y byddwn yn gwasanaethu Treforys a Chastell-nedd Port Talbot fel tîm, tra bod gan Ysbyty Singleton ei dîm ymroddedig ei hun.”

Mae’r tîm yn Singleton yn cynnwys Louise Caie, nyrs glinigol arbenigol gastroenteroleg, a’r meddyg cyswllt Thomas Addison, sy’n cysegru hanner ei rôl i IBD.

Dywedodd Louise: “Pan ddes i i'r swydd gyntaf wyth mlynedd yn ôl fi oedd yr unig nyrs IBD ac roeddwn i'n rhan-amser.

“Rydym wedi gwneud cynnydd mawr o ran recriwtio a’r gwasanaeth a ddarperir.

“Rydyn ni’n un tîm mewn gwahanol ysbytai sy’n gwasanaethu’r gymuned.

“Rydym yn rhannu syniadau a hefyd yn cyfeirio cleifion at ei gilydd er mwyn rhoi’r driniaeth orau iddynt. Rydyn ni'n gweithio gyda'n gilydd gyda'r un nod.”

 Yn y llun: Mae Louise Caie a Thomas Addison yn darparu gofal IBD yn Ysbyty Singleton.

Mae angen cymorth ar gleifion ag IBD ac mae cael mynediad at nyrs IBD wedi bod yn amhrisiadwy i lawer o gleifion.

Mae Victoria wedi bod yn derbyn y gefnogaeth, ar ôl bod yn glaf yn Nhreforys ers i'w chyflwr gael ei diagnosio.

Yn 2014 sefydlodd y sefydliad arobryn GetYourBellyOut, sy’n darparu cymorth, addysg ac eiriolaeth i gymuned fyd-eang o bobl y mae IBD yn effeithio arnynt.

Mae'r sefydliad yn codi arian er budd y gymuned IBD ac yn ceisio gwella safonau gofal a chodi ymwybyddiaeth, ynghyd â chynorthwyo ymchwil.

Ac mae hi wedi croesawu penodiad nyrs IBD bwrpasol yn ei hysbyty lleol.

“Mae cael nyrs IBD yn agor y drws i gyfathrebu,” meddai Victoria.

“Mae Sarra wedi bod yn wych i mi, ac ymunodd Lisa â’r tîm ddwy flynedd yn ôl, sy’n dda o ran nifer y nyrsys sydd ar gael i gleifion.

“Nawr mae’r tîm yn mynd i gael nyrs IBD llawn amser arall, a dyna’n union sydd ei angen ar bobl fel fi.

“Mae’n galonogol iawn gweld cynnydd yn cael ei wneud o ran recriwtio a gofal.

“Mae hefyd yn dangos bod pobl sy’n dioddef IBD yn cael eu cydnabod a bod rhywun yn gwrando arnynt. Mae cael cefnogaeth ychwanegol yn help enfawr.

“Mae’n salwch erchyll, cudd a all gael effeithiau dinistriol.

“Mae siarad â theulu a ffrindiau am eich cyflwr yn helpu, ond ni ellir diystyru cael nyrs IBD ar gael i siarad â hi.

“Rydym wedi dod yn llawer gwell am siarad am IBD. Roedd yn ddealladwy bod pobl yn teimlo embaras yn siarad am y peth ar y dechrau, ond rydym yn annog pobl i siarad yn agored am yr hyn y maent yn mynd drwyddo ac i ganolbwyntio ar eu cryfder a’u gwydnwch yn lle hynny.”