Gofalwyr di-dâl - Ydw i'n gymwys?

Rydym bellach wedi brechu mwyafrif y gofalwyr di-dâl yn Abertawe a Chastell-nedd Port Talbot. Fodd bynnag, os credwch eich bod yn y categori hwn ac nad ydych eto wedi cael eich galw am eich dos cyntaf, e-bostiwch sbu.covidbookingteam@wales.nhs.uk

Pwy sy'n penderfynu?

I gael y brechiad fel gofalwr di-dâl yng Nghymru mae'n rhaid i chi fodloni'r canllawiau cenedlaethol gan y Cydbwyllgor ar Frechu ac Imiwneiddio (JCVI) a'r tri ffactor o dan arweiniad Llywodraeth Cymru.

Beth mae'r JCVI yn ei ddweud?

Mae canllawiau cenedlaethol diwygiedig o'r JCVI (a elwir weithiau'n ddiffiniad y Llyfr Gwyrdd) yn disgrifio gofalwyr di-dâl fel:

Y rhai sy'n gymwys i gael lwfans gofalwr, neu'r rheini sy'n unig neu ofalwr sylfaenol unigolyn oedrannus neu anabl sydd â risg uwch o farwolaethau COVID-19 ac felly'n agored i niwed yn glinigol.

Mae'r rhai sy'n agored i niwed yn glinigol i COVID yn cynnwys plant ag niwro-anableddau difrifol, y rhai sydd wedi'u dynodi'n Glinigol Eithaf Bregus (CEV), oedolion sydd â chyflyrau iechyd sylfaenol a'r rhai sydd angen gofal oherwydd oedran uwch. Dylai gofalwyr cymwys gael eu brechu yng ngrŵp blaenoriaeth 6.

Beth mae canllawiau Llywodraeth Cymru yn ei ddweud?

Nod y canllaw hwn gan Lywodraeth Cymru yw darparu eglurder a chysondeb a sicrhau ein bod yn brechu'r gofalwyr di-dâl hynny a fydd yn cael yr effaith fwyaf ar atal marwolaethau. Oherwydd y nifer fawr o ofalwyr di-dâl ledled Cymru (mae'r amcangyfrifon yn amrywio ond yn aml yn fwy na 400,000) a phwysigrwydd brechu'r rhai sydd â'r risg uchaf, ni allwn frechu pawb sy'n darparu gofal i ffrind neu aelod o'r teulu. Nid yw hyn i ddibrisio'r rôl ofalgar sylweddol y mae cynifer yn ei chyflawni, yn hytrach mae i gynnal ffocws clir y rhaglen frechu ar atal marwolaethau a gwarchod ein systemau iechyd a gofal cymdeithasol hanfodol.

Bydd llawer o ofalwyr di-dâl yn derbyn brechiad cynharach yn dibynnu ar eu hoedran. Serch hynny, bydd gofalwyr di-dâl 50 oed a hŷn, nad ydynt yn cael eu blaenoriaethu ar gyfer brechu fel gofalwr di-dâl, yn cael cynnig y brechlyn mewn grwpiau blaenoriaeth 7-9. Ein nod yw cynnig brechiad i bawb yn y grwpiau blaenoriaeth hyn erbyn canol Ebrill 2021.

Wrth benderfynu pa ofalwyr di-dâl y dylid eu blaenoriaethu ar gyfer brechu, mae tri ffactor pwysig i'w hystyried:

Bregusrwydd y person sy'n derbyn gofal:

yn 65 oed a hŷn (grŵp 5)
yn cael ei ystyried yn hynod fregus yn glinigol (grŵp 4)
mae ganddo gyflwr iechyd sylfaenol diffiniedig gan gynnwys salwch meddwl (cymhwyso fel grŵp 6)
yn blentyn o dan 16 oed ag anghenion meddygol cymhleth / niwro-anableddau difrifol

Natur y gofal a ddarperir i'r rheini sy'n 16 oed neu'n hŷn:

yn cynnwys, ond heb fod yn gyfyngedig i, helpu gyda bwyta, ymolchi, eillio, rheoli ymataliaeth, gwisgo a cherdded. Gall gynnwys ymyrryd mewn ymddygiad heriol neu beryglus. Gall gynnwys darparu lefelau sylweddol o gefnogaeth a goruchwyliaeth gartref neu yn y gymuned a lle nad yw pellter cymdeithasol yn bosibl

Natur y gofal a ddarperir i blant dan 16 oed ag anghenion meddygol cymhleth / niwro-anableddau difrifol:

y tu hwnt i'r gofal a'r gefnogaeth y mae rhieni fel arfer yn eu darparu ar gyfer plentyn. Mae'n debygol o gynnwys tasgau fel gofal tiwb tracheostomi, sugno llwybr anadlu, ail-leoli i reoli meysydd pwysau ac ymyriadau gofal fel ffisiotherapi anadlol. Gall gynnwys gofal personol dwys fel golchi dyddiol a gofal ymataliaeth a / neu reoli ymddygiadau sy'n herio.

Y gofalwr di-dâl yw'r unig ofalwr neu'r prif ofalwr:

rydym yn cydnabod y gallai gofalu am rai pobl ofyn am ddau berson i gynorthwyo gyda thasgau fel lleoli, codi, ymolchi a newid. Efallai y bydd trefniadau lle mae dau berson yn rhannu'r cyfrifoldebau gofalu yn gyfartal. Mewn achosion o'r fath, gellir ystyried y ddau ofalwr di-dâl fel y prif ofalwyr

Er mwyn cael ei flaenoriaethu ar gyfer brechu, dylai gofalwr di-dâl fodloni'r tri ffactor.

Mae'r meini prawf a'r canllawiau ar gyfer brechu gofalwyr di-dâl yng ngrŵp 6 i'w gweld ar dudalen gwefan Llywodraeth Cymru ynghyd â fersiwn PDF y gellir ei lawrlwytho.

Dwi dal ddim yn siŵr. Beth ydw i'n ei wneud?

Edrychwch ar ein Cwestiynau Cyffredin isod.