Mae tîm ymchwil a datblygu "bach ond nerthol" Bae Abertawe yn helpu i baratoi'r ffordd ar gyfer byw gyda Covid

Ddwy flynedd ar ôl y cyfnod cloi cenedlaethol cyntaf rydym mewn sefyllfa llawer gwell i ddeall, helpu i atal a thrin Covid diolch i ymdrechion rhagorol ac arloesol gwyddonwyr ac ymchwilwyr o bob rhan o'r byd.

Ymhlith y rhai sydd wedi rhoi gobaith i ni i gyd y gallwn ddysgu byw gyda Covid mae tîm ymchwil a chyflawni Bae Abertawe.

Mae ei waith bellach wedi'i gydnabod gan enwebiad ar gyfer Gwobr Dewi Sant am ei rôl 'sylweddol' yn brwydro yn erbyn y firws.

Mae’r tîm wedi’i gynnwys yng nghategori Arloesedd, Gwyddoniaeth a Thechnoleg y gwobrau, sy’n cydnabod llwyddiannau rhyfeddol pobl o bob rhan o Gymru.

Cynigiwyd yr enwebeion gan y cyhoedd, a dewiswyd y rhai a gyrhaeddodd y rownd derfynol a’r enillwyr gan y Prif Weinidog a’i gynghorwyr.

Bu tîm bach o nyrsys ymchwil, swyddogion ymchwil a chynorthwywyr ymchwil Bae Abertawe, sydd wedi'u lleoli ar draws y bwrdd iechyd, yn cydweithio i gefnogi timau clinigol gyda threialon ymchwil i helpu i bennu triniaethau achub bywyd effeithiol, y mae llawer ohonynt wedi dangos eu bod yn hanfodol yn y frwydr yn erbyn Covid- 19.

Bu’r tîm hefyd yn cefnogi ac yn recriwtio cleifion i astudiaethau eraill, sydd wedi helpu i ddeall y canlyniadau iechyd hirdymor i gleifion â Covid 19.

Canmolodd Elaine Brinkworth, arweinydd tîm nyrs ymchwil, “dycnwch a gwytnwch” y tîm.

Meddai: “Pan glywsom ein bod wedi cyrraedd y rhestr fer ar gyfer Gwobr Dewi Sant, roeddem wrth ein bodd ac mor ddiolchgar bod gwaith caled y tîm wedi cael ei gydnabod.

“Mae’r tîm wedi gwneud popeth sydd wedi cael ei ofyn ganddyn nhw. Maen nhw wedi bod yn hyblyg ac yn anghymeradwy trwy gydol rhai o eiliadau mwyaf anhrefnus y ddwy flynedd ddiwethaf.

“Er bod ein tîm wedi cyrraedd y rhestr fer ar gyfer y wobr, mae’n bwysig cofio bod angen dull tîm amlddisgyblaethol er mwyn darparu treial clinigol.

“Hoffem ddiolch i’r holl glinigwyr a’r meysydd clinigol sydd wedi cefnogi ein hastudiaethau, ynghyd â fferylliaeth a phob adran gefnogol arall.

“Yn bwysicaf oll, hoffem ddiolch i gleifion Bwrdd Iechyd Prifysgol Bae Abertawe, sydd naill ai wedi ystyried neu gymryd rhan mewn treial clinigol. Heb gyfraniad y cleifion ni fyddai dim o’r uchod wedi bod yn bosibl.”

Dywedodd Llywodraeth Cymru fod y tîm, yn ystod y pandemig, wedi canolbwyntio ar dreialon iechyd cyhoeddus brys fel blaenoriaeth.

Yn y pen draw, lluniodd tystiolaeth o’r treialon hyn y cyngor a ddarparwyd gan y JCVI (Cyd-bwyllgor ar Brechu ac Imiwneiddio) i lywodraethau’r DU.

Dywedodd llefarydd ar ran Llywodraeth Cymru: “Addasodd y tîm i gyflymder y newid er mwyn sicrhau bod ymchwil yn parhau yn ystod cyfnod mor anodd i fyrddau iechyd.

“Darparodd eu hastudiaethau sylfaen dystiolaeth ar gyfer darganfod opsiynau triniaeth newydd, a gynyddodd gyfradd goroesi cleifion Covid-19 o ganlyniad.

“Sicrhawyd bod opsiynau triniaeth ychwanegol ar gael i gleifion trwy gymryd rhan mewn treialon ymchwil amrywiol ac mae rhai o’r triniaethau hyn wedi dod yn safon gofal ers hynny.

“Fe wnaethant hefyd gyfrannu at dreial GenOMICC, a ddarparodd dystiolaeth enetig bwysig - gan nodi’r risg gynyddol i aelodau BAME o’r boblogaeth yn gynnar yn y pandemig.

“Roedd Bae Abertawe ymhlith y tri safle recriwtio gorau yn y DU ar gyfer yr astudiaeth hon.

“Gwnaeth ymroddiad y tîm gyfraniad sylweddol i iechyd a gofal dinasyddion yn ystod pandemig Covid-19, gyda rhai canlyniadau rhagorol, ac mae’r gefnogaeth y maent wedi’i dangos yn gyson tuag at ei gilydd wedi bod yn rhagorol.”

Uchod: aelodau o'r tîm ar Teams

Mae’r tîm ymchwil yn cydweithio’n agos ag eco-system Ymchwil Iechyd a Gofal Cymru ac yn derbyn cyllid gan Lywodraeth Cymru.

Dywedodd Dr Nicola Williams, Cyfarwyddwr Cymorth a Chyflenwi yn Ymchwil Iechyd a Gofal Cymru: “Mae’r ddwy flynedd ddiwethaf wedi bod yn hynod heriol i bob tîm ymchwil ledled Cymru sydd wedi cyfrannu at yr astudiaethau iechyd cyhoeddus brys.

“Mae’r tîm yn Abertawe yn fach ond yn gryf ac mae pawb yn Ymchwil Iechyd a Gofal Cymru mor falch o’u henwebiad.

“Mae pob aelod o’r tîm wedi mynd, ac yn parhau i fynd, y tu hwnt i hynny a beth bynnag fo’r canlyniad rydw i mor falch bod eu gwaith caled wedi cael ei gydnabod yn genedlaethol.”

Dywedodd Emma Woollett, Cadeirydd Bae Abertawe: “Rwyf wrth fy modd bod ein tîm o ymchwilwyr ym Mae Abertawe wedi’u henwebu, yr unig dîm bwrdd iechyd sydd wedi gwneud hynny. Dymunaf bob llwyddiant iddynt yn y seremoni ym mis Ebrill.”

Dywedodd Prif Swyddog Gweithredol Bae Abertawe, Mark Hackett: “Rwy’n falch iawn o weld yr enwebiad hwn

“Mae ymchwil a datblygu yn rhan bwysig o gyfrifoldebau’r bwrdd iechyd ac rydym yn gweld hyn fel ein creu a’n cynnal fel sefydliad sy’n dysgu, addasu a datblygu ffyrdd newydd o ddarparu gofal i gleifion.”

Cynhelir 9fed Seremoni Wobrwyo Dewi Sant yn y Coleg Brenhinol Cerdd a Drama, Caerdydd, nos Iau, 7fed Ebrill, gyda phawb yn y rownd derfynol yn cael eu hanrhydeddu ar y noson a’r enillwyr yn cael eu cyhoeddi.