Ffair hwyl yn boblogaidd iawn gyda chleifion a staff

Nid yw bachu hwyaden, taflu modrwy ac ali caniau tun yn ddulliau arferol o drin, ond buont yn donig perffaith pan ddaeth ffair hwyl hen ffasiwn yn Ysbyty Castell Nedd Port Talbot.

Daeth â chyfres o gemau ffair clasurol i wardiau ar gyfer cleifion â dementia neu nam gwybyddol.

Er bod elfen hwyliog yn sicr i'r digwyddiad, roedd hefyd yn rhoi cyfle i staff ddysgu o hwyliau ac ymddygiad y cleifion yn ystod y gweithgareddau.

 Trefnwyd y ffair gan Joanna Clarke, therapydd galwedigaethol o fewn y tîm cyngor nam ar y cof.

LLUN: Joanna Clarke a'r claf Joy Morgan yn trio eu lwc i fachu hwyaden. Nodyn: Cymerwyd yr holl luniau yn y datganiad hwn cyn i'r gofyniad presennol am fasgiau gael ei gyflwyno.

Mae'r tîm yn cynnig cymorth, cyngor ac addysg i staff wardiau i amlygu pwysigrwydd ymgysylltu, symbyliad a gofal unigol i gleifion â nam gwybyddol.

Mae'r cymorth hwn yn digwydd trwy asesiadau nyrsio a therapi, ymyriadau a chyngor i wella profiad a morâl cleifion a staff.

Dywedodd Joanna: “Mae cleifion yn cael eu cyfeirio at fy nhîm â nam gwybyddol a allai fod angen ymgysylltu ystyrlon.

“Gallai hyn fod oherwydd nad ydynt yn ymgysylltu ar y ward, ymddygiad mynegiannol neu heriol neu wrthwynebiad i ymyriadau.

 “Rydym yn gweithio gyda’r cleifion i ddeall beth sy’n eu sbarduno, ynghyd â dod i’w hadnabod a beth yw eu hoffterau a’u cas bethau.

LLUN: Roedd Liz Arnold wedi mwynhau saethu rhai cylchoedd.

“Rydym yn darganfod llawer o wybodaeth am y cleifion trwy asesu ac arsylwi, yna rydym yn treialu gwahanol ymyriadau. Rydym yn sefydlu gweithgareddau i weld a yw'n helpu i'w setlo.

“Yn y gorffennol, fe wnaethom sefydlu sesiwn o ganu – sy’n ysgogi’r ymennydd – ar y cyd â’r Gymdeithas Alzheimer; celf a chrefft a physgota. Rydym hefyd wedi gwneud cwisiau yn canolbwyntio ar hen ffilmiau ac actorion.

“Ein treial diweddaraf oedd y ffair. Roedd yn hynod ddiddorol gweld sut roedd ymatebion cleifion yn amrywio.

“Mae rhai gemau a gweithgareddau yn gweithio'n wahanol i bob claf. I rai, gall ysgogi atgofion ohonynt yn ei wneud fel plentyn, neu ei fod yn torri i fyny'r diwrnod ac yn rhoi ffocws gwahanol iddynt.

“Roedd hefyd yn addysgu ein staff ar ba mor bwysig yw ymgysylltiad a gweithgaredd i gleifion.

“Gall atal ymddygiadau ac ysgogi cleifion, dod â sgiliau newydd allan a’u cadw i symud. Mae o fudd i wahanol agweddau ar eu hiechyd tra byddant yn yr ysbyty.

 “Yna mae’r wybodaeth honno’n cael ei rhannu gyda staff y ward i atal ymddygiad y claf ac i’w cael i ymgysylltu llawer mwy. Yn bwysicaf oll, gall hynny effeithio ar eu triniaeth mewn ffordd gadarnhaol iawn.”

LLUN: (O'r chwith) Therapydd galwedigaethol Lizzie Wheeler a gweithwyr cymorth gofal iechyd Bethan Richards yn cymryd rhan yn y gêm taflu bagiau ffa.

Bu'r ffair yn boblogaidd iawn gyda chleifion.

Dywedodd Joy Morgan fod y gemau yn dod ag atgofion melys yn ôl.

Meddai: “Fe wnes i fwynhau chwarae sgitls a chaniau tun, ond y bachyn a hwyaden roeddwn i'n ei charu fwyaf.

“Roeddwn i’n arfer mynd i bysgota ym Mhorth Tywyn ac ar hyd Bae Abertawe. Gan ddefnyddio'r wialen i fachu daeth hwyaden â llawer o atgofion yn ôl. Rhoddodd bleser mawr i mi chwarae’r gemau.”

 Profodd Melita Ralph law dab yn Don't Buzz the Wire. Meddai: “Mae gemau’r ffair yn syniad gwych. Rydw i wedi cael llawer o hwyl yn chwarae’r gemau – mae’n fy atgoffa o fy mhlentyndod.”

YN Y LLUN: Profodd Melita Ralph law dab yn Don't Buzz the Wire.

Mwynhaodd Liz Alford gymryd rhan mewn gêm pêl-fasged. Meddai: “Mae'n ffordd dda o ddiddanu cleifion yn ystod y dydd. Gall dyddiau fod yn eithaf hir, ond mae digwyddiadau fel y ffair yn ein cadw ni i gyd yn brysur ac yn hapus.”

Ychwanegodd Heidi Fox, arweinydd therapi galwedigaethol ar gyfer iechyd meddwl pobl hŷn: “Mae Joanna wedi gwneud llawer o waith caled, ymrwymiad a chreadigrwydd i barhau i ddatblygu’r gwasanaeth cyngor nam ar y cof.

“Mae hi wedi darparu cymorth, cyngor ac addysg ragorol i gleifion, teuluoedd, gofalwyr a’r tîm amlddisgyblaethol.

“Amlygodd y digwyddiad a drefnodd bwysigrwydd cymryd rhan mewn gweithgareddau ystyrlon a gofal unigol i gleifion â nam gwybyddol o fewn amgylchedd y ward.”