Cyfraniad Balchder yng Nghalon i arddangosfa hanes LHDTC+ yn yr Amgueddfa Genedlaethol

Mae Calon Bae Abertawe wedi dod yn un o'r rhwydweithiau staff cyntaf i gael ei gynnwys mewn arddangosfa genedlaethol o hanes LHDTC+ Cymru yn Amgueddfa Cymru.

Mae’r sefydliad LHDTC+ a’r Cynghreiriaid – Calon – wedi cyfrannu eitemau at gasgliad LHDTC+ yr amgueddfa yn Amgueddfa Werin Cymru Sain Ffagan, y mae ei chasgliad yn cynnwys ffotograffau, dogfennau, gwrthrychau a hanesion llafar sy’n cynrychioli pob agwedd ar hanes LHDTC+ Cymru.

Dywedodd Mark Etheridge, curadur sy’n gyfrifol am hanes LHDTC+ yr amgueddfa: “Yn ogystal ag eitemau sy’n ymwneud â ffigurau hanesyddol fel Merched Llangollen ac Ivor Novello, mae gwrthrychau sy’n cwmpasu digwyddiadau actifisim a Pride, ac eitemau sy’n cynrychioli bywydau bob dydd pobl LHDTC+ yng Nghymru.”

Lansiwyd Calon yn 2015 gan grŵp o staff a oedd am ddarparu cymorth i gydweithwyr a defnyddwyr gwasanaeth o’r gymuned LHDT+.

Dywedodd Robert Workman o Calon, sydd hefyd yn ddirprwy bennaeth Therapi Galwedigaethol: “Rydym yn hapus iawn i gyfrannu at y casgliad hwn gan ein bod yn teimlo bod rôl rhwydweithiau staff, fel grwpiau hunan-drefnu, yn dangos sut mae unigolion yn cymryd camau cadarnhaol i barhau i amlygu’r angen am fwy o degwch, amrywiaeth a pherthyn yn ein gwasanaethau a’n cymunedau.

“Rydym eisoes wedi rhoi cortynnau gwddf Calon a chrys-t a wisgodd staff GIG Cymru yn Pride Cymru yn 2018 a oedd yn nodi 70 mlynedd ers sefydlu’r GIG. Rydym nawr hefyd yn rhoi crys-t arall a wisgwyd yng ngorymdaith Pride Cymru yn 2022 yn ogystal ag eleni, blwyddyn y penblwydd yn 75 oed.

“Er bod Calon wedi rhoi’r crysau, mae’n bwysig cydnabod bod y rhain wedi’u cydlynu ar draws sefydliadau eraill y GIG gyda GIG Cymru yn gweithio fel uned gyfan yn yr orymdaith.

“Mae cynnwys yr eitemau hyn yn y casgliad pwysig hwn yn dangos undod y gymuned LHDT+ yn ogystal â’n teulu GIG ledled Cymru.

“Fy ngobaith yw bod rhwydweithiau staff eraill hefyd yn rhoi eitemau i barhau i dyfu’r casgliad hwn a chynrychioli hanes LHDT+ Cymru yn wirioneddol.”

Mae rhai o'r gwrthrychau o gasgliad LHDTC+ yn cael eu harddangos yn yr arddangosfa 'Mae Cymru'n Falch' yn Sain Ffagan, gyda'r thema 'protest a balchder'. I gyd-fynd ag ef mae 'Cymru yn…cofio Terrence Higgins'. Ym 1982 roedd Terry Higgins, a aned yn Sir Benfro, yn un o'r bobl gyntaf yn y DU i farw o salwch yn ymwneud ag AIDS. Mae'n rhoi ei enw i Ymddiriedolaeth Terrence Higgins, prif elusen HIV ac iechyd rhywiol y DU. Mae'r ddau arddangosiad hyn ymlaen tan 31 Rhagfyr 2023.

Mae arddangosfa bellach yn Sain Ffagan – Lleisiau’r Wal Goch yn cynnwys baner o The Rainbow Wall – Grŵp Cefnogwyr LHDTC+ cyntaf timau pêl-droed Cymru.

Gellir gweld y casgliad LHDTC+ cyfan ar-lein ar gatalog Casgliadau Ar-lein Amgueddfa Cymru.