Tîm strôc yn cyrraedd uchafbwynt llwyddiant

Mae tîm Ysbyty Treforys sy'n cymryd rhan mewn astudiaeth ymchwil achub bywyd wedi cyrraedd uchafbwynt llwyddiant wrth gofrestru cleifion.

Mae adran strôc yr ysbyty yn un o bron i 50 o ganolfannau rhyngwladol sy'n ymwneud â'r astudiaeth, o'r enw ELAN.

Mae hyn yn canolbwyntio ar gleifion â chyflwr ar y galon o'r enw ffibriliad atrïaidd (FfG) sydd wedi cael strôc.

Yn benodol, mae'r astudiaeth yn edrych ar yr amser gorau posibl i roi meddyginiaeth wrthgeulydd, neu deneuo gwaed, i'r cleifion hyn i leihau'r risg o gael strôc bellach.

Mae 17 o ganolfannau'r DU yn cymryd rhan yn ELAN, a 48 ledled y byd mewn naw gwlad, gan gynnwys y Swistir, Awstria, y Ffindir, yr Almaen, Iwerddon, Gwlad Belg, Gwlad Groeg a Norwy.

Mae tîm Ysbyty Treforys yn cynnwys ymgynghorwyr strôc Dr Manju Krishnan (prif ymchwilydd), Dr Peter Slade a Dr Tal Anjum (cyd-ymchwilwyr), ynghyd â'r nyrs ymchwil strôc Sharon Storton a'r swyddog ymchwil Lynda Connor.

Maent wedi recriwtio 25 o gleifion lleol ar gyfer yr achos, gan wneud Treforys y prif safle recriwtio yn y DU a'r pumed gorau yn y byd.

Fe wnaeth y tîm hefyd recriwtio 500fed claf ELAN ychydig cyn y Nadolig, ac mae hynny bellach wedi arwain at anfon bar anferth, personol o Toblerone o ganolfan gydlynu’r astudiaeth yn y Swistir.

FfG yw un o'r ffurfiau mwyaf cyffredin ar arrhythmia, neu rythm annormal y galon, sy'n effeithio ar un o bob 200 ac yn dod yn fwyfwy cyffredin gydag oedran; mae pob 12 o bobl dros 75 oed yn dioddef ohono.

Mae'n atal gwaed rhag llifo'n iawn trwy'r galon, gan gynyddu'r risg o geulad gwaed a strôc yn sylweddol.

Os bydd rhywun yn cael strôc, yn dilyn y driniaeth achub bywyd gychwynnol, rhoddir gwrthgeulyddion iddynt er mwyn lleihau'r risg o gael strôc arall.

Dywedodd Dr Slade: “ Rydyn ni’n gwybod bod y risg uchaf o gael strôc arall yn agos iawn at yr amser y cewch eich strôc gyntaf.

“Ond hefyd mae’r risg uchaf i’r teneuwyr gwaed achosi gwaedu yn yr ymennydd yn yr ychydig ddyddiau cyntaf hefyd.

“Felly rydyn ni'n ceisio gweithio allan pryd yw'r amser iawn i ddechrau'r teneuwyr gwaed hynny, i atal strôc rhag digwydd yn y dyfodol heb achosi unrhyw niwed.

“Yr hyn sy’n newydd am yr achos hwn yw nad oes neb erioed wedi edrych ar gychwyn y ceulyddion o fewn yr ychydig ddyddiau cyntaf. Yn flaenorol mae bob amser wedi bod yn edrych ar eu cychwyn ar ôl un wythnos o leiaf. ”

Ychwanegodd Dr Krishnan: “Mae Elan yn edrych yn gynnar yn erbyn yn hwyr. Gallai triniaeth gynnar fod o fewn 48 awr i gael strôc, yn dibynnu ar ddifrifoldeb y strôc.

"Mae cychwyn hwyr hefyd yn amrywiol, yn dibynnu ar ddifrifoldeb, a gallai fod cyhyd â 12-14 diwrnod.

“Mae pobl yn tueddu i fod yn wrth-risg ac mae canllawiau coleg brenhinol yn awgrymu aros pythefnos cyn dechrau cymryd gwrthgeulyddion.

“Mae hyn er mwyn lleihau’r risg ond efallai ein bod yn gwneud mwy o niwed trwy aros yn hwy i ddechrau’r feddyginiaeth gywir.

“Rydyn ni’n weddol sicr ei bod yn fwy diogel ei rhoi yn gynnar. Ond yr unig ffordd i fod yn sicr yw ei wneud mewn hap-dreial.

“Nid treial cyffuriau yw hwn. Mae'r teneuwyr gwaed rydyn ni'n eu defnyddio yn safonol i'r gofal. Mae'n ymwneud â'r pwynt y maen nhw wedi cychwyn arno. ”

Mae'r holl gleifion sy'n dod trwy adran strôc ysbyty Treforys yn cael eu sgrinio a gofynnir i'r rhai addas a ydyn nhw am gymryd rhan yn y treial.

Os ydyn nhw'n cytuno, mae eu manylion yn cael eu bwydo i mewn i gyfrifiadur sy'n penderfynu ar hap a ddylai eu triniaeth gwrthgeulydd gychwyn yn gynharach neu'n hwyrach.

Yna cânt eu monitro am 90 diwrnod a chyflwynir y data a gesglir i ELAN.

O'r chwith i'r dde: Dr Tal Anjum, Dr Manju Krishnan, Sharon Storton a Dr Peter Slade gyda'u bar coffaol Toblerone

Mae'r astudiaeth ryngwladol, un o lawer y mae tîm ysbyty Treforys yn ymwneud â hi, yn debygol o bara blwyddyn neu ddwy arall ac yna bydd y canlyniadau'n cael eu dadansoddi.

Yn y pen draw, bydd ei chanfyddiadau'n pennu'r pwynt y rhoddir meddyginiaethau gwrthgeulo i gleifion strôc yn ysbyty Treforys.

Dywedodd Dr Slade: “Trwy gynnwys ein poblogaeth leol, mae’n gwneud y treial yn fwy perthnasol i gleifion o gwmpas yma.

“Bydd yn fwy defnyddiol i ni yn y dyfodol oherwydd byddwn yn gwybod y bydd canlyniadau’r treial yn berthnasol iddyn nhw.”

Nodyn i olygyddion: ELAN - Early versus Late initiation of direct oral Anticoagulants in post-ischaemic stroke patients with atrial fibrillatioN.